Ülkemizin her bölgesine has, o bölge insanı tanımamıza imkan veren fiziği, lehçesi, deyimleri v.b. karakteristik özellikleri vardır. Bu özelliklerin bir kısmı aşikar olabildiği gibi bir kısmı da sadece o bölge insanının bilebileceği şeyler olabilmektedir.

Mesela, iki Vanlı İstanbul’a gelirler, boğaz köprüsüne bakarak kendi aralarında sohbet ederken yanlarından geçen biri; -“Nasılsınız Vanlı hemşehrilerim?” der. Vanlı ikili çok kolay deşifre olmanın verdiği rahatsızlıkla; -“Biz Vanlı değiliz” derler. Bunun üzerine onlara laf atan kişi;

-“Toprak deyin bakalım” der

-“Torpak”

-“Yaprak deyin bakalım”

-“Yarpak”

-“Köprü deyin bakalım”

-“Körpü”

Bunun üzerine; -“hiç inkar etmeyin bal gibi Vanlısınız işte” der ve gider.

Vanlılar da “Arkadaş, torpak de dedi, dedik. Yarpak de dedi dedik. Olsa olsa bu körpüde bir iş var” derler.

Bizim Trakya bölgesine has bir tabir vardır. “Kendiliksiz”. Yaşına, başına, mevkiine uygun davranmayan hatta kendi dışında başkalarına ait davranışları taklit eden kimseler için kullanılır. Çok kendiliksiz biri, kendiliksiz gibi hareket etme, kendini kendiliksiz yapma derler. Bu tabirde karakter zaafiyetine atıfta bulunan olumsuz bir mana olmasına rağmen bir incelik ve zerafet te vardır.  Kişiden kendi olması talep edilir. Yaptığı harekette bir karakter zaafiyeti vardır. Ancak buna istinaden kişiye “karaktersiz” veya “zayıf karakterli” dersek bu tabirler hakaret te içerir. Kendiliksiz tabiri böyle değildir. Bir eksikliği veya yanlışı tespit eder ancak hakaret içermez. Her insan bir alemdir ancak kendi olmayı başarabilirse.

Bu tabiri duyduğunuzda bilin ki söyleyen kişi %90 Trakyalıdır.

Bir Yaşıma Daha Girdim

Bu tabir de benim çok hoşuma giden bir tabirdir. Bilindiği gibi zaman, kendi mecrasında akıp giden ve bu akışa hiçbir şekilde müdahale edemediğimiz bir hadisedir. Bu nedenle yaşayan her canlı yaşadığı müddetçe fiziken yaşlanmaya mecburdur.

Bir kimse için “yaşlı başlı adam” veya “yaşını başını almış insan” dediğimizde yaşı ile orantılı bilgi ve tecrübe sahibi olduğunu ifade ederiz veya bunu bekleriz.

Bir yaşıma daha girdim tabirini yeni bir şey öğrendiğimizde veya yanlış bildiğimiz bir şeyin doğrusunu öğrendiğimizde kullanırız. Bu tabirde, fiziki yaşlanma kaçınılmaz olduğuna göre gerçek manada yaş almak ancak öğrenmek, bilmek ve idrak etmek ile olur esprisi vardır ve bu espri de çok hoştur.

Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu değil mi ama?

Aldığımız her yaşın hakkını verelim ve kendiliksizlerden olmayalım inşallah.