Kapitalizm mi, Vampirizm mi?


Sevgili Dostlar,


Kapitalizm, başlarda insanlara daha iyi bir yaşam sunmayı vaat eden, refahın ve büyümenin temellerini atan bir sistemdi. Ancak son yıllarda bu sistemin maskesi düştü. Büyük şirketlerin zenginleşme hırsı, halkın emeğiyle kazandıklarını birer dijital rakama dönüştürerek, halkı gerçek anlamda yoksullaştırdı. Bugün kapitalizm, insanları değil, dev şirketleri daha da büyütürken, sosyal adaletin yok olduğu bir düzeni dayatıyor.

Eskiden bakkallar vardı, şimdi Walmart gibi şirketler var!


Bir zamanlar, mahallemizin köşe başındaki bakkalda, nalburda, terzide ve yerel işletmelerde alışveriş yaparken, insanlar hem ekonomik bağımsızlıklarını kazanıyor, hem de komşularıyla olan bağlarını güçlendiriyordu. Ama şimdi, global şirketler tüm bu küçük dükkanları yutuyor, yerel ekonomiyi yok ediyor. Walmart gibi şirketler, başlangıçta düşük fiyatlarıyla cazip geldi; ama arkasında yatan büyük bir tuzak vardı. Küçük esnafı silip süpürdü. Mahalle bakkalı, sabah akşam çalışan nalbur, çocuklarıyla geçim mücadelesi veren terzi, büyük markaların savaşında yok oldu. Bugün, bir vidayı almak için 3-5 dolar ödüyoruz; halbuki, aynı vida, belki 3-5 cent maliyetle üretiliyor.

Walmart gibi devler, üretimlerini düşük iş gücü maliyeti olan ülkelerde, örneğin Çin'de yaparak, sadece Amerikalı işçilerin istihdam hakkını elinden almakla kalmıyor, aynı zamanda o malları en düşük fiyata satarken, küçük işletmeleri tamamen yok ediyor. Bu dev şirketler , bir taraftan 100'lerce işçi çalıştırırken, onlarca küçük işletmenin kapanmasına, binlerce kişinin işsiz kalmasına neden oluyor. Burada mesele sadece iş gücü değil, aynı zamanda Amerikan halkının kendi üretim gücünü kaybetmesidir. Walmart gibi mağazalara girdiğinizde aldığınız her ürün, aslında yerel ekonomilerin ve iş gücünün yok olmasına neden olan bir sistemin parçası olmaktadır.

Dijital Kapitalizm: Amazon ve eBay'in Yükselişi

Bir de dijitalleşen ticaret var. Amazon, eBay gibi platformlar, özgür ticaretin ve küçük girişimciliğin kökünü kazıdı. Yıllarca faaliyet gösteren yerel pazarlar, küçük dükkanlar, girişimci ruhu taşıyan insanlar, birer birer dijital devlerin pençesine düştü. Amazon, küçük satıcıları "serbest ticaret" adı altında kendine bağladı ve her geçen gün daha büyük karlar sağladı. Bugün, Amazon'da günlük ortalama yapılan her 5 milyon işlem, aslında 5 milyon küçük satıcının kazandığı paradan alınıp, Amazon'un kasalarına aktarılmasıdır. Böyle adaletsiz bir kar paylaşımı, Amerika gibi “adalet temelleri” üzerine kurulu bir ülkede kabul edilemez. Dijital ticaretin getirdiği hız ve kolaylık, aslında yerel ekonomilerde büyük bir yıkıma yol açıyor. Bir zamanlar bakkalda etrafımızdaki insanlarla alışveriş yaparken, şimdi her şey dijital bir platformda, büyük şirketlerin elinde dönüyor.


Kripto Paralar ve Kumar Ekonomisi


Ve işte, bir başka 'yeni ekonomi': Kripto paralar. Robin Hood gibi uygulamalar, çocukları bile finansal kumara sürüklüyor. Yatırım yapmayı, kâr elde etmeyi hayal eden milyonlarca küçük yatırımcı, büyük balinaların elinde oyuncak oluyor. Çocuklar 15 yaşında yatırım yapmaya başladığında, aslında ne yaptıklarını bile anlamıyorlar; çünkü manipülasyonlarla oynayan bir para sistemi, her gün daha fazla insanı yoksullaştırıyor. Yatırım yapmak adı altında kumar oynanıyor ve bu da, sosyal düzeni yavaş yavaş çürütüyor.

Bir Gelecek Var mı?


İşsizlik her geçen gün artıyor, evsizlikle mücadele edenlerin sayısı yükseliyor. Ama çözüm, devletin para basıp halka dağıtması ile, ya da kısmi desteklerle gelmiyor. Devlet, kısa vadede insanlara yardım etmeyi vaat etse de, bu sadece daha büyük bir enkaz yaratıyor. Enflasyon arttıkça, hayat pahalılığı da büyüyor. Kapitalizm, başta insanların hayatını kolaylaştırmayı vaat etse de, bugün insanların yaşam kalitesini düşürüyor.

Kapitalizm başlangıçta insanlara yardım için kurulmuştu, fakat zamanla, zenginlerin kasalarını dolduran bir vampirizme dönüştü. Sigorta şirketleri, bankalar, büyük küresel şirketler, paralarını halkın cebinden çaktırmadan alırken, halk her geçen gün daha fazla yoksullaşıyor. Bu düzen, sürdürülebilir değil. Eğer Amerika kendi üretim gücüne dönmezse, ve küçük üreticiler desteklenmezse, bu sistem bir gün tamamen çökecek. Çünkü bu yıkım, tıpkı ağaçların içten içe çürüyüp sonunda bir gün ansızın devrilmesi gibi, toplumun temellerini sarsıyor.

Çözüm Nedir?


Çözüm aslında çok basit: Amerika, tekrar kendi mallarını üretecek, kendi halkına üretim gücünü geri verecek. Küçük üreticiler desteklenecek, yerel pazarlar güçlendirilecek. Ve en önemlisi, bu üretimden elde edilen gelirler adaletli bir şekilde dağıtılacak. Çünkü zenginler, 100 eve, 1000 arabaya sahip olabilirler ama onları aynı anda kullanamazlar. Onlar için bu paralar, sadece dijital rakamlardan ibaret. Ama fakirler için bu paralar gerçek yaşam demektir. Bir ev, bir iş, çocuklarına iyi bir eğitim, güvenli bir gelecek demektir.


Donald Trump'ın "Let’s Make America Great Again" (Amerika’yı Tekrar Büyük Yapalım) söylemi, ancak bu şekilde gerçeğe dönüşebilir. Çünkü Amerika'nın gerçek gücü, insanlarının emeklerinden ve üretimlerinden gelir. Küresel devler bu gücü çalarken, Amerika'nın yeniden kendi halkını beslemesi, kendi üretim kapasitesini geri kazanması gerekir. O zaman, kapitalizmin gerçek amacına hizmet edeceği ve halkın refahının artacağı bir sistem inşa edilebilir. Ve ancak o zaman, "America First" (Amerika Öncelikli) söylemi, gerçekten anlam kazanabilir.

Sonuç olarak, kapitalizmin maskesi düştü ve artık vampirizme dönüştü. Ama hâlâ bir çıkış yolu var. Amerika, yerel üretim gücünü yeniden canlandırmalı, küçük üreticileri desteklemeli ve halkını tekrar kendi emekleriyle beslemelidir. Aksi takdirde, ekonomisi içten içe çürümeye devam edecektir.

Kalın sağlıcakla...

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
2 Yorum