Değerli Dostlar, Ceza Hukukunun çok önemli unsurlarından biri olan ancak çok fazla bilinmeyen hatta birçok hukukçunun da hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadığı bir konuyu kaleme aldım. Bu konu Yargılamanın Yenilenmesi namı diğer İade i Muhakeme konusudur. Şöyle ki hakkınızda Ceza Mahkemesi tarafından bir mahkumiyet kararı yani Ceza veriliyor. Verilen bu karar ister yalnızca Yerel Mahkeme tarafından verilsin ve bu hali ile kesinleşsin ister Yargıtay’da onanmak sureti ile kesinleşsin, fark etmiyor, bu karara karşı yasal şartlar mevcutsa şayet Yargılamanın Yenilenmesi yoluna başvurabilirsiniz. Sebep şudur; Yeni bir takım deliller ortaya çıkmıştır ve bu deliller yargılama esnasında yoktur ve şayet yargılama esnasında olsa idi Yargılamanın seyrini değiştirecek nitelikte delillerdir. Sonradan ortaya çıkan bu deliller, mahkeme tarafından verilmiş olan kararın yanlış olduğunu gösteriyor. İşte bu hatalı kararın yeniden incelenmesi isteminde biz yargılamanın yenilenmesi adını veriyoruz. Şimdi Şartları ve neticesi hakkında birkaç madde halinde Yargılamanın yenilenmesi başvurusunu inceleyelim: - Bu talep sadace Sanığın lehine mi talep edilebilir yoksa aleyhe de olabilir mi? Şöyle ki sonradan ortaya çıkan bu deliller sanığın lehine olabileceği gibi aleyhine de olabilir. Yani bu halde mahkemede beraat eden sanık, yeni deliller incelendikten sonra ceza alabilir.. - Bu Yargılamanın Yenilenmesi Talebi, Kesinleşmemiş dosyalarda talep edilebilecek midir? Cevap Yargılamanın yenilenmesi talebi kesinleşmemiş dosyalarda istenemez. Çünkü bu derdest dosyalarda temyiz incelemesi yapılacaktır. - Başka bir olağanüstü yol var mıdır? İadei Muhakeme'den başka, olağanüstü itiraz ve de kanun yararına bozma da vardır. Peki Bu Başvuru Nereye Yapılacaktır? Yargılamanın yenilenmesi başvurusu kararı veren ilk derece mahkemesi yani yerel mahkemeye yapılacaktır. Mahkeme, oluştuğu iddia edilen yenileme nedenlerinin var olup olmadığını ve delillerin doğruluğunu tartışamadığı gibi ayrıca başvuruda belirlenenler dışında bir yenileme ne deninin bulunup bulunmadığını da araştıramaz. Yani yerel Mahkemenin resen araştırma yapması söz konusu değildir. Şayet mahkeme bu talebi reddederse bu karara itiraz edilebilir. - Bu Yargılamanın Yenilenmesini Kimler talep edebilir? Yargılamanın yenilenmesi yoluna mahkeme kendiliğinden, yani talep olmadan gidemez. Mağdur, Malen sorumlu olanlar ve malına el konulan üçüncü kişiler, hükümlü, Hükümlünün yasal temsilcisi ve eşi; hükümlü ölmüşse, eşi, üst soyu, altsoyu ve kardeşleri, şayet bu kişiler mevcut değilse Adalet Bakanı yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunma hakkına sahiptir. Cumhuriyet savcısı hükümlünün hem lehine hem de aleyhine yargılamanın yenilenmesini talep edebilir. Müdafi (sanığın avukatı) de hükümlünün lehine yargılamanın yenilenmesini isteyebilecektir. - Bu talep bir Süreye tabi midir? Yargılamanın yenilenmesi başvurusu kural olarak herhangi bir süreye tabi değildir. Her zaman yapılabilir. -Bu talep neticesinde Dosyayı aynı mahkeme mi inceyemekten? Bir hakimin kendi kararı karşısında tarafsız ve adil olması çok zor olduğundan yargılamanın yenilenmesi davasına önceki yargılamada görev yapan hakim bakamayacaktır. (CMK 23/3) Hatta yargılamanın yenilenmesi davasına konu kararı veren hakim ile, yenileme talebinin reddi ya da kabulü kararı veren hakim de aynı olmamak zorundadır. Bu da yine adil ve objektif olmak ilkesi gereğidir. - Peki bu yola başvurmak Kaç kez mümkün olabilir? Yargılamanın yenilenmesi istemi reddedilirse, yeni bir sebeple tekrar yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunmak olağandır. Çünkü her zaman yeni ve etkili bir delil ortaya çıkabilir. - Bu Talep kabul edilirse cezanın infazı duracak mıdır? Yargılamanın yenilenmesi davasının açılması, hatalı olduğu iddia edilen hükmün infazını durdurmaz. Fakat mahkemenin infazın geri bırakılmasına ya da dur durulmasına karar vermesi imkan dahilindedir. Bu Kanun Yolu Hangi nedenlerle talep edilebilir? Yargılama esnasında sahte bir belge kullanılmış olması, yalancı şahitlik ya da gerçeğe aykırı bilirkişilik yapılmış olması, hakimin görevini ifa ederken suç işlemesi, dayanak hükmün ortadan kalkması, yeni olay veya yeni delilin bulunması, AİHM’nin konuya ilişkin karar vermesi, beraat eden sanığın suçu itiraf etmesi durumlarında yargılamanın yenilenmesine karar verilebilir. - Bu talep halinde Dava en baştan yeniden mi görülecektir? Hayır, sadece hükme ilişkin deliller yeniden değerlendirilecek, ayrıca herhangi bir duruşma yapılmadan dosya üzerinden de karar verilebilecektir. - Bu durumda yargılamada Beraat edenlerin hakları nelerdir? Yargılamanın yenilenmesi neticesinde haksız yere ve hukuka aykırı olarak cezaevinde yatmış bulunduğu anlaşılan kişiler, tazminat talep edebilecektir.