Herkes  takdir  edilmek  ister  fakat  takdir  etmek  konusunda  cimriyizdir  nedense?  Başarısından   dolayı  bir  başkasını kutlamak, elde edilen başarının mutluluğuna ortak olup, ” benim yapamadığımı sen yaptın” diyerek başarı sahibini yüceltmek insanlara neden zor gelir ki? Sanırım  insanlar  başkalarını takdir  edince  kendilerinden  bir şeyler  eksileceğini sanıyorlar? Halbuki takdir edilmek  nasıl  özgüveni  pekiştirirse, takdir etmeyen  insanlarında  kendine  olan  özgüven duygusu azalır. İnsanlar  kazanılan   başarıyı görmezden gelerek, eksiklerini  kapatmaya  çalışırken  aslında  kendi özgüven eksikliklerini ortaya koyuyorlar. Bu  yüzden  takdir  etmek   aynı zamanda  kişinin  kendini yüceltmesidir.

    Günümüzde  insanların  takdir  etmek konusunda  değil ama  tenkit  ve  taklit  etmek de epey  başarılı olduklarını görüyorum. İnsanoğlunun  fıtratında  “ben daha  iyisini yaparım” düşüncesi  vardır ve çeşitli delillerle önemli  bir  şahsiyet olduğunu ispata kalkışır.  Her şeyin  en  iyisine  sahip  olmayı  istediği  gibi  her  şeyin en iyisini de  kendisinin  yapabileceğini düşünür…   Görmek istediğimizde herkesin takdir edilecek  bir  vasfı olduğunu  söyleyebiliriz. Mesela  bir  insanın mütevaziliği, çalışkanlığı, ahlakı, dürüstlüğü, şairin üslubu, yazarın konuları aktarma özelliği, , annenin çocuğuna şefkati, babanın helal lokma için çalışması, öğretmenin öğrenciye olan sabrı gibi  bir çok neden sayabiliriz.

   Hepimizin bildiği gibi takdir  edilmek  insanın motivasyonunu  artırır,  güçlendirir . Merak  ediyorum  çevrenizde  kaç  kişiyi takdir ettiniz? Yada  kaç  kişiyi başarısından  dolayı tebrik edip, kucakladınız?  Etrafıma baktığımda ne yazık ki, çoğunun ellerinin yanlış zamanda yanlış kişiler için alkış tutarken doğru zamanda, doğru kişiler için işlev görmediğini görüyorum. Buna ister kıskançlık diyelim ister haset etmek bu iki halde  müslümana yakışmayan hallerdendir. Bir başkasının sahip olduğu nimetten hoşlanmayarak  onun  yok olmasını istemek (haset etmek) haramdır.   Kur’an-ı Kerim’de  “Allah’ın  sizi  birbirinize üstün kılmasına haset etmeyiniz” buyrulmaktadır. Efendimiz (asv) de “Mü’minin  kalbinde  imanla haset  bir  arada bulunmaz” buyuruyor. Hasedin  haram  kılınması  ve  kötü  karşılanmasının sebebi, haset edenin  itirazının  gerçekte Allah’a karşı olmasıdır. Çünkü  insana  mevki, makam  ve  her  türlü  nimeti  veren  Allah cc dır. Bu sebeple  bir  kimsenin sahip olduğu nimetlere  kıskançlık  beslemek , haset etmek  Yaradan’ın  iradesine müdahale anlamına gelir. Bu konuda yazılacak pek çok şey var elbet fakat mesneviden bir  alıntı ile yazıyı noktalayacağım…

Mesnevi: “Alemde muradına ermiş, mana güneşine haset eden kişiye sen acı, şefkat göster, onu bağışla!” Bir adam, gözlerden güneşin ışığını gizleyebilir mi? Onun her tazeliğini pörsütüp, soldurabilir mi?“Yahut onun hadsiz, hesapsız nurunu eksiltmeye ve bulunduğu yüksek mevkiden onu düşürmeye gücü yeter mi?” “Manevi büyüklere haset ederek onları küçültmek isteyenlerin hasedi, kendileri için ebedi, sonsuz bir ölüm olmaz mı? Bu yüzdendir ki;  ‘Her haset edenin hasedi, onun yaptığı iyilikleri, ibadeti yakar’ denmiştir.(c.5, 11-14)

 Hasedini açıklayan ve hasediyle hareket eden hasetçinin şerrinden sabahın Rabbine sığınırım!(Felak)