Geleceğin hastalıkları; Şişman çocuklarda kalp krizi ve inmeler

            Dünyanın bir çok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de şişman çocuk sayısı değişen beslenme modeline paralel olarak hızla artmaktadır. Çocukluk çağı (2 – 19 yaş arası) şişmanlığı ABD’de çocukların %16’sını oluşturmaktadır. Bu rakam ülkemizde bu büyüklükte olmasa bile hergün artmaktadır. Bu durumun gelişmesinde özellikle çocuklarda artan televizyon, bilgisayar ve internet bağımlılığının etkısı vardır.

            Ülkemizde geleneksel sebze yemekleri ağırlıklı beslenme modeli yerine hazır dondurulmuş yüksek kalorili gıda ve içecekler ve et ağırlıklı beslenme modeli hızla yer bulmaktadır. Her ne kadar bazı aileler şişman çocukları ile övünselerde, şişmanlık artık hastalık olarak kabul edilip, doktorlarımız ona gore yaklaşmaktadırlar.  Fakat gerek doktorlarımız ve gerekse halkımız tarafından göz ardı edilen konu şişman çocuklarda gelişebilecek risklerdir. Bugünkü yazımızda dünyada ve ülkemizde de giderek hızla artan çocukluk çağında görülen kalp hastalıkları ve inmeden (felç, stroke) bahsetmek istiyorum.

            İnme, damar kaynaklı olup bazen çok kısa süreli bazende uzun süreli nörolojik kayıplara yol açan hastalığa denilmektedir. Çocukluk çağı inmeleri ülkemizde yeni doğan döneminden (0-30 gün) 18 yaşa kadar, her 100.000 çocuktan1.3 ile 13 çocukta görüldüğü bildirilmiştir. Çocukluk çağı inme nedenlerinin başında özellikle doğuştan var kalp ve damar anormallikleri, pıhtılaşma bozukluklukları ve bazı çocukluk çağı metabolik hastalıklar gelmektedir. Bu hastalıklar özellikle erken yaş döneminde inme nedenlerini teşkil etmektedir. Her ne kadar günümüzde şişmanlık belirgin olarak çocukluk çağı inmeleri en sık nedenlerı arasında değilse de, önemi hızla artan diğer bir sebeb çocukluk çağı şişmanlığı (obesite)dır. Hatırlatmakta fayda vardır ki, yetişkinlerde inme nedenleri arasında en sıklıkta gorülen hastalıkların başında şişmanlılığa bağlı olarak gelişen yüksek tansiyon, şeker hastalığı (özellikle tip 2) ve yüksek kolesterol ve lipid bağlı kalp rahatsızlıklarıdır. Ve bu hastalıklar şişman çocuklarda da sık olarak gözlemlenmeye başlanmıştır

            Çocukluk çağı şişmanlığının yol açabileceği diğer ölümcül hastalık halk içinde kalp krizi olarak bilinen miyokard infarktüsü, kalbi besleyen damarların ya ani gelişen veya uzun sureli rahatsızlık sonucunda tıkanması ile kalp kasında meydana gelen ve kalp kasının fonksiyonunu bozabilen hasardır. Gazetelerde kalp krizi sonucu ölen çocuk haberlerini artan sıklıkta duyuyoruz. Bu çocukların yaş ortalaması giderek düşmektedir. Beslenme modelinin değişmesi ve artan hareketsizlik çocuklarımızı şişmanlık hastalığına ve şişmanlığın yol açacağı hastalıklara hedef haline getirmektedir.

            Şurasını hatırlatmakta fayda var, bundan 10-15 yıl önce eğer çocukların şişmanlamasının çok yaygınlaşacağı ve bu durumun hastalıklara yol açacağı söylenseydi, kimse inanmaz gülerdi. Ama bugün toplumda her kesimin problemi halini almıştır. Gelecek on yıl içinde de bu şişmanlık hastalığına bağlı olarak çocukluk çağında artan sıklıkta inme ve kalp hastalıkları göreceğiz. Çünkü, son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar ve gelişen radyolojik ve laboratuvar teknikleri şişman çocuklarda da yukarıda saydığımız rahatsızlıkları teşhis etme imkanımızı artırmıştır.

            Çoçuklarımız ile ilgili kırmızı alarmların çaldığı günümüzde çocuklarının kilo alarak hem fiziksel hem de ruhsal yapılarının bozulmasını istemeyen aileler daha geç kalmadan öncelikle beslenme şeklimizi gözden geçirmelidir. Al benisi fazla olan, reklamlarla tüketimi teşvik edilen yüksek kalorili  paketlenmiş hazır gıdaların ve meyve suları ve abur cubur yiyeceklerin tüketimi yerine, doğal yöntemlerle yetiştirilmiş sebze, meyve ve et tüketimeliyiz. Çocukların özellikle TV, bilgisayar ve internet karşısında geçirecekleri vakit kontrollü şekilde kısıtlanmalıdır. Her gün en az 1 saat çocuklarımızın enerjilerini harcıyabilecekleri bedensel aktivite ortamı sağlanmalıdır. Bu onların sağlıklarını korurken, sosyalleşmelerinede yardım eder.