Çocuklarımızın ilk derin ilişkilerini anne ve baba ile kurduğunu, ilk muhatabı olan bu kişilerle sorunlar yaşadığında, bocalayacaklarını bilmemiz gerekiyor. Ailenin sorunlara yaklaşım biçimleri çocuk için çok önemli bir model oluyor. Çevresindeki olaylara nasıl yaklaşması gerektiğini, çatışma ve zorluklarla nasıl ustaca baş edebileceğini işte bu model belirliyor. Çocuk ancak ailesinin desteği ile yüksek bir özgüvene sahip olma şansını yakalayabiliyor.

Çocuklarımızda okula başlama yaşının gittikçe azaldığı, aileler açısından başarısızlıkların olumlu karşılanmadığı, dolayısıyla çocukların bu tempoya ayak uydurabilmesi için güçlü sinirlere, kalıcı bir özgüvene ihtiyaçları var. Özgüvenin çocukta, ait olma hissi, kendi bildiğine inanma, takdir edildiğini görme gibi duyumlarla başlıyor, gelecekte ise bir hayat öpücüğü kadar önem taşıyor. Güçlü bir öz farkındalık ve özgüvenin temel yapı taşlarının ise aile içinde yerleştiğini hepimizin bilmesi gerekiyor. Çocuğunuzun, hem okul hayatında hem de hayat okulunda başarılı olmasını, toplum içinde kendini rahat ifade edebilmesini, hakkını aramasını, toplumsal duyarlılığının artmasını, kendine ve çevresine karşı farkındalığın oluşmasını, yaşıtlarına göre farklı olmasını istiyor musunuz? Cevabınız evet ise çocuğunuza özgüven kazandırabilirsiniz. Çocuğunuzu şartsız sevin ve ona güvenin. Onun da size güvenini sağlayınız.

Sorumluluk alıp başarı hissini yakalamasına yardımcı olunuz. Anne veya babasını her zaman yanında hisseden çocuğun başaramayacağı az şey vardır. Bunun yanında, "annem ve ya babam olmazsa ben bunu yapamam" durumuna da getirmemek lazım.

Çocuğunuzun anlattıklarını dikkatli ve kesintisiz dinleyebilmek için zaman ayırın ve onu göz teması kurarak dinleyin.

Bazı kuralları koymanız gerekecektir. Uyarılarınızı tekrar etmekten kaçınmayın. Kararlı ve açık bir şekilde uyarın ve kendisinin doğru davranacağına güvendiğinizi hissettirin.

Çocuğunuzun değişik yemekleri denemek, yeni bir arkadaş edinmek, bisiklete binmek gibi yeni deneyimlerde bulunmasını destekleyin.

Risk almaya başlayınca tabii ki yanlışlar da eşlik edecektir. Bunlar onun öz güveni için önemlidir. Yanlışlarını bağışlamanız çocuğunuzun kendi hataları ile daha kolay baş edebilmesini sağlayacaktır.

Her çocuk cesaret bekliyor. Onun iyi başardığı şeyleri övmeniz ve bunu onun duyması yeterli olacaktır.

“Neden kız kardeşin gibi uslu olamıyorsun?”, “Neden Ali gibi çalışmıyorsun?” gibi örnekler, çocuğunuza başarısız olduğu şeyleri hatırlatacak, utanç duyma, kıskanma gibi olumsuz hislerle kendi öz değerlerini yitirmesine sebep olacaktır.

Her şeyi beğenmeyin, kabullenmeyin ve seçici olunuz.

Hislerinizi gösterin, gizlemeye çalışmayın. Kızmak, kavga etmek, üzülmek ve sevinmek her ailede olabilecek ruh halleridir ve normaldir. Fakat, bunlara öncelikle kendiniz hazırlıklı olun ve gerçekten rol yapın. Mutlaka kızmanız gereken yerde bile sesiniz yükseltirken, içinizden tebessüm etmeyi başarınız. Sakinleştiğinizde ve neşeniz yerine geldiğinde çocuğunuz da bu ruh hallerini aynen hissedecektir. Bu da öz güveni güçlendiren bir örnektir.

Çocuğunuz kendisini başkaları ya da kardeşi ile kıyasladığı zaman ona yakınlık gösterin ve artı özelliklerini ön plana çıkararak övün.

Cesaret vermek ilerlemeyi takdir etmektir, sadece başarıyı değil. Övgü ile cesaretlendirmek arasında fark vardır. Birincisi yapılan işi ödüllendirirken diğeri kişiyi ödüllendirir.

Çocuğunuzu tanıyor musunuz? Ya da ne kadar tanıyorsunuz? Hatta tanıdığınızı sanıyorsunuz...?
Aşağıdaki "Çocuğunuzu tanımak için sormanız gereken sorular listesini" okuyunca bir durup düşündüm.
Sadece çocuğumuza ve çocuğumuz için değil kendimiz için de öğrenmemiz, dikkat etmemiz gereken şey var değil mi? İnanın Zübeyr’den cevapları alırken çok ama çok duygulandım. Zübeyr benim ortanca oğlum. Size de tavsiye ediyorum. Benden uyarması kendi içinizde de bir yolculuğa çıkınız.
İşte çocuğunuza mutlaka sormanız gereken sorular.

Çocuğunuza aşağıdaki soruları sorunuz, tabi ki yaşına göre farklı cevaplar alacaksınız.

- Bana kendinle ilgili en iyi beş şeyi söyler misin?
- Sence başarı ne demek?
- Yerinde olmak isterdim dediğin bir ünlü var mı ve neden?
- Sence ideal harçlık kaç lira olmalı ve neden?
- En kötü öğretmenin hangisiydi ve neden?
- Sence en iyi öğretmen nasıl olmalı?
- Sence Allah’ın büyüklüğü ne kadardır?

- Günün en çok hangi saatinde yalnız olmak istersin ve neden?
- Eğer senin elinde olsaydı işten kaçta gelmemi isterdin ve geldiğimde ne yapmamızı isterdin?
- Sence şimdiye kadar verdiğim cezalardan hangisi haksız yere verilmişti?
- Kendinle ilgili bir şeyleri değiştirme imkanın olsaydı neleri değiştirirdin?
- Sence kaç yaşına gelince çocuk değil de büyük olunuyor?
- Odanı istediğin gibi yapabilecek olsan neleri değiştirirdin?
- Arkadaşların ailelerine ne yalanlar söylüyorlar?
- Sence en iyi arkadaş nasıl olur?

- Sence ben arabayı nasıl kullanıyorum?
- Kendi fotoğraflarına baktığın zaman en güzel fotoğrafının hangisi olduğunu düşünüyorsun?
- Sence iyi anne baba nasıl olunur?
- Sence bir çocuk günde ne sıklıkta öpülmeli ve kucaklanmalı?
- Şimdiye kadar arkadaşlarından birinin senin için yaptığı en güzel şey ne?
- Sence yıldızların arkasında ne var?

Dt.Abdülkerim Karaağaç