Bir zamanlar Ankara'nın ritüellerindendi Saatçı Musa'ya uğramak; Ankara'da yaşıyorsanız veya yolunuz Ankara'ya düşmüşse, ya Saatçı Musa'ya giderdiniz, ya da Saatçı Musa'dan gelirdiniz. Küçücük saatçı dükkânını içine bütün Türkiye'nin sığacağı bir genişliğe kavuşturmuştu Musa Çağıl...

Dışarıdan bakanlara, ya da sosyal ilişkileri 2000'li yıllarda oluşmuş olanlara ters gelebilir, ama bu yazdığım gerçektir: Eskiden toplumun nabzı Ankara'da bile küçücük mekânlarda -sözgelimi Saatçı Musa'nın dükkânında- tutulurdu. Size yakın birini görmek, tanışmak, tartışmak istediğinizde tavsiye edilecek adres, Musa Çağıl'ın kitaplarla da haşir neşir olmaya imkân sağlayan saatçı dükkânı olurdu.

Aklınıza gelebilecek birçok siyaset adamını, edebiyatçıyı, bürokratı, ilk, Musa Ağabeyi ziyaretlerimde görmüş, tanımışımdır.

Geçenlerde bir vesileyle konuşurken "Ne berrak zihnin varmış" dedim, "Anılarını okudum; hiçbir ayrıntıyı unutmamışsın." Güldü, "Keşke gözlerim de zihnim gibi berrak olsaydı" dedi. Artık görmemeye başlayan gözleri yüzünden akşam düşündüklerini not edemiyor, sabah uyandığında da hatırlamadığını fark ediyormuş...

Buna rağmen bir döneme tanıklık görevini yerine getirebildi. Malatya'da başlayan hayat çizgisi, hapislerle de sınanan Saatçı Musa'yı, ülkemizin en önemli kişileriyle omuz omuza getirdi. 'İslâmî kesim' denildiğinde aklınıza gelebilecek hemen herkesle ilgili canlı tanıklık arayanlar için, Asım Öz'ün Musa Çağıl'la yaptığı nehir söyleşiden oluşan 'Saatçı Musa' kitabı yeterince malzeme içeriyor. (Beyan Yayınları, Tel.: 212- 512 7697; Faks: 212- 526 5010).

Eskiden pek az kişi hayat hikâyesini kaleme alma zahmetine katlanırdı bizim ülkemizde; yazılacağı hep başka birilerinin yazması beklenirdi. Büyük bir memnuniyetle görüyorum ki, son zamanlarda bu yanlış alışkanlık kırılıyor. Prof. Hayrettin Karaman (Bir Varmış, Bir Yokmuş: Hayatım ve Hatıralar, 3 cilt, İz Yayıncılık) ile Prof. Süleyman Ateş (Bir Ömür Böyle Geçti, 2 cilt, Yeni Ufuklar Neşriyat) anılarını, ayrı ayrı ve birkaç cilt halinde, kitaplaştırdılar. Ali Kemal Saran medreseden vaaz kürsüsüne doğru ilerlemesinin hikâyesini (Omuzumda Hemençe: Cumhuriyet Devrinde Bir Medrese Talebesinin Hatıraları, Kurtuba Yayınları) hiçbir ayrıntıyı atlamamaya çalışarak bir koca cilde sığdırdı.

Beyan Yayınları'nın önem verdiği dallardan biri de kişisel tanıklıklar... 'Saatçı Musa' kitabından önce Zübeyir Yetik'in 'Geçmişten Notlar' adlı anılarını çıkardı Beyan... 27 Mayıs (1960) darbesi sonrasına rastlayan ilk gençlik yıllarından itibaren elinden kalemini düşürmemiş bir düşünce ve yazı adamıdır Zübeyir Yetik. O yıllardan bugüne hemen her önemli dergi ve gazeteyle yönetici veya yazar olarak irtibatı olmuş, ayrıca toplum olaylarına da yakın durmuştur.

'Geçmişten Notlar' Urfa'dan başlayıp İzmir'de uzun yıllar geçirdikten sonra İstanbul'da karar kılmış bir hayatı sergiliyor. Kitap özellikle İzmir gibi nispeten kenarda kalmış bir kentte vaktiyle 'mukaddesatçı' diye bilinen damarın nasıl atabildiğine tanıklığı bakımından önemli. Bazen hafızası kendisine ihanet etse ve olayları yanlış hatırlasa bile (kitabında anlattığı Milli Gazete ve Zaman'da yaşanan olaylara ilişkin tanıklığıyla benim hatırladıklarım hayli farklı), Zübeyir Yetik, öğretmen, bürokrat, gazeteci ve sendikacı olarak yaşadıklarını samimi bir dille anlatmış.

Samimi ve gayretli bir inanç insanının hayatın ve içinde bulunduğu çevrenin çıkardığı bütün pürüzlere rağmen samimiyetini ve gayretini eksiltmeme çabasını sergiliyor 'Geçmişten Notlar'...

Resul Tosun da hayli renkli geçmiş hayatının muhasebesini bir anı kitabında veriyor: 'Ne Süleyman'a Esiriz, Ne Selim'in Kuluyuz'... Dini ilimler tahsili sonrası gazetecilik mesleğini sürdürmeye başlamış, zamanında hayli ses getiren Yörünge dergisini çıkarmış, Ak Parti'yle birlikte siyasete atılıp milletvekili seçilmiş Resul Tosun şimdilerde yazı hayatına Yeni Şafak'ta devam ediyor. (Etkin Kitaplar, Tel.: 212- 513 5190; Faks: 212- 511 8217).

Türkiye'de dindarlık olgusuna hep dışarıdan bakarak hüküm verenler açısından büyük bir boşluğu dolduruyor bu anı kitapları... Musa Çağıl küçücük bir saatçı dükkânından Türkiye siyasetini etkileyecek görüşlerin yaygınlaşabildiğine, Zübeyir Yetik gazetecilik ve yayıncılık dünyasında yaşanan olumlu ve olumsuz olaylara, Resul Tosun bir gazetecinin siyasetle tanışmasına tanıklık ediyorlar.