Alâiye (Alanya)’nin İbradılı bucağından Mekke kadısı Minkârizâde Ömer Efendi’nin oğludur.

Yahya Efendi, 1609 (1034) ‘de İbradı’da doğmuştur. Babası Ömer Efendi tarafından yetiştirilmiş, zamanın bilginlerinden dersler almış, birçok medreselerde müderrislik yapmıştır.

Bir süre sonra kadılık mesleğine geçince, 1647 (1058)’de Mekke Kadılığına, 1651 (1062)’de de Mısır Kadılığına atandı. Bir süre sonra azledildi, İstanbul’a döndü. 1655 (1066)’de ikinci ve 1656 (1067)’da üçüncü kez Mısır Kadılığına gönderildi. 1658 (1069) yılında İstanbul Kadılığına, 1659 (1070)’da da Rumeli Kazaskerliğine atandı.

Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, Şeyhulislâm Sunîzâde Mehmed Efendi’yi azlettirince, 1662 (1073) tarihinde Yahya Efendi, . Fakat bir süre sonra, 1673 Osmanlı devrinin kırk ikinci şeyhülislamı oldu. (1084)’de Yahya Efendi’ye felç geldi. Edirne’de dinlenmeye çekildi. Kendisine vekaleten Ankaralı Mehmet Efendi Meşihat Makamı’nı yönetti.

Yahya Efendi’nin sekiz ay süren hastalığının geçmeyeceği anlaşılınca 1674’de emekli oldu.

1678 (1088))’de vefat eden Yahya Efendi, Üsküdar’da yaptırmış olduğu medresenin bitişiğindeki açık türbeye defnedilmiştir. Medrese, bugün yıkık bir haldedir.

Sultan II. Abdülhamid zamanı vezirlerinden Surûrî Paşa, Yahya Efendi’ni torunlarındandır.

Eserleri:

1. Yahya Efendi fetvâları,

2. Kadı Beyzavî Tefsirine Hâşiyesi,

3.Âdâb-ı Adûdiye hâşiyesi.

4.Tıbyân fî âdâbi’l-Kur’ân: Bu eser, tecvid hakkındadır.

Bu arada dedesi Minkârizâde Ali Efendi’nin de Şifâu’l-Mü’minîn adlı bir kitabı vardır.