Mehmet Y. ULUTAŞ
Milton Kasırgası Florida’yı Yıkmaya Geliyor!
Neredeyse 30 senedir ABD’nin Florida eyaletinde yaşıyorum. Florida kasırgaları ile meşhurdur çünkü her sene sektirmeden çeşitli şiddetteki onlarca kasırga Florida eyaletini ziyaret eder! 1900’lü yılların başından beri bu kasırgaların kaydı tutulduğu için çok ciddi istatistikler elde edilmiştir. İşte size bunlardan birkaçı:
- 15 Haziran ile 15 Kasım arası beş (5) ay kasırga sezonudur.
- En şiddetli kasırgalar genelde 15 Ağustos ile 15 Eylül arası olur.
- Kasırgalar Afrika kıtasının batı sahillerinde oluşur.
- Kasırgalar saatin tersi istikametinde hareket ederlerken Karayip Adalarına ve ABD’nin güneydoğu kıyılarına ulaşır.
- Kasırgalar göl/deniz/okyanus üzerinde daha hızlı hareket ederken kara üzerinde yavaşlarlar.
- Kasırganın oluşturduğu rüzgarlar saatte 300 km hıza ulaşabilir.
- Kasırganın gözü (merkez halka) ise saatte 30 km hızla hareket edebilir.
Her ne kadar binalar kasırgalara dayanacak şekilde inşa edilse de şiddetli rüzgarlar bir yolunu bulup (camları indirerek, kapıyı kırarak, çatıdan bir gedik bularak) içeri girdimi o binada ve evde terör yaşanır. Rüzgarın ve sağa sola çarpan eşyaların çıkardığı sesler birçok insanda tedavisi zor travmalar yaşatır. Kasırga bittikten sonra bir gömleğinizi komşunuzun bahçesinde veya bir komşunuzun eşyasını kendi evinizde bulabilirsiniz.
Bu yazıyı yazarken çok enteresan bir şekilde Meksika Körfezi’nde oluşan, hızı saatte 260 kilometreye ulaşan, 20 km/saat ile hareket eden, Kategori 5 (daha yükseği yok!) şiddetinde olan Milton Kasırgası Florida’nın batı yakasını vurmaya geliyor! Enteresan diyorum çünkü sadece bir buçuk hafta önce bir başka kasırga (Helene) aynı mıntıkanın kıyılarını sıyırmış ve ciddi hasarlara sebebiyet vermişti.
Kasırganın istikameti üzerindeki bölgede yaklaşık yedi (7) milyon insan yaşıyor. Tüm televizyonlar kasırgayı canlı olarak takip ediyor ve vatandaşları uyarmaya devam ediyor.
Kasırganın yolu üzerindeki en büyük şehir olan Tampa’nın belediye başkanı vatandaşlarına CNN yayınında “eğer tahliye bölgelerinde kalmayı seçerseniz ölürsünüz” diyecek kadar ürkmüş durumda. Çünkü tarihe geçme ihtimali yüksek olan bu korkutucu kasırganın şunlara sebep olabileceği tahmin ediliyor:
- 4-5 metre yüksekliğindeki dalgalar sel halinde şehre girebilir.
- Yağmurlarla birlikte su seviyesi 50 santimetre yüksekliğe ulaşabililir.
- Şiddetli rüzgarlar yollardaki taşları, çatılardaki kiremitleri, saksıları, yol işaretlerini, trafik lambalarını, ve bulduğu her şeyi havaya kaldırıp evlere, binalara, araçlara ve insanlara çarptırabilir.
- Günlerce içme suyu ve elektrik kesintileri yaşanabilir.
- Zaten neredeyse boşaltılmış olan marketler günlerce kapalı kalabilir.
Yukarıda yazdıklarımın hepsi geçmişte başka kasırga felaketlerinde yaşandığı için Florida insanı bunları ciddiye alır. Nitekim an itibariyle bir buçuk milyon Floridalı evlerini bırakıp arabalarına atladılar ve kasırganın istikameti dışında kalan kuzeydeki şehirlere doğru yöneldiler.
Kalanlar ise ciddi bir risk aldıklarının farkında. Bir kısmı evlerine birkaç gün yetecek su ve konserve gıda, arabalarına akaryakıt alabilmek için marketlerde ve benzin istasyonlarında sıradalar. Bir kısmı da pencerelerinin etrafına tahta kontrplak çakmakla ve evlerinin etrafında uçabilecek nesneleri evlerinin içine taşımakla meşguller.
Bu arada enteresan “kurtarma” çalışmaları da oluyor. Mesela kasırganın etki bölgesi üzerindeki hayvanat bahçeleri envanterlerindeki hayvanları kuzeydeki diğer hayvanat bahçelerine taşımak telaşındalar. Taşınanlar arasında nesilleri tükenme tehlikesi yaşayan mercanlar bile var.
Yaşadığım şehir olan Miami an itibariyle Milton Kasırgasının istikameti üzerinde değil ve hatta kasırganın gözünden yaklaşık 200 kilometre uzakta. Ama yine de şiddetli rüzgarlara ve yağmurlara maruz kalacak.
Önümüzdeki 36 saat çok stresli ve sıkıntılı geçecek Floridalılar için. Rabbim doğal afetlere maruz kalan herkese yardım etsin.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.