Prof. Dr. Recep Dikici

Prof. Dr. Recep Dikici

KIRIMLI ÂLİM SEYYİD AHMED EFENDİ

Aslen Kırımlı olan bu bu zat, Osmanlı devri âlimlerindendir. İsmi, Ahmed olup, babası Abdullah Efendi’dir.. Kırımî nisbesiyle meşhûr olmuştur. Ahmed Efendi’nin doğum târihi bilinmemektedir.

Kırım’da doğup büyüyen Abdullah Kırımî, o beldenin meşhûr âlimlerinden “Fetvâ-i Bezzâziye” sahibi Hâfızüddîn Muhammed Bezzâzî’den ve Mevlânâ Şerefüddîn Kırımî gibi zâtlardan, aklî ve naklî ilimleri tahsil etti. Sultan İkinci Murâd Hân zamanında Osmanlı ülkesine geldi. Pâdişâh tarafından Merzifon Medresesi’nde müderris olarak ta’yin edildi. Fâtih Sultan Mehmed Hân zamanında İstanbul’a geldi. Onun sohbet meclisinde bulundu. İlim tedrisiyle vazîfelendirildi. Dilediği yerde vaaz eder, ders verirdi. Yûsuf bin Cüneyd gibi birçok zâtlar ondan ilim tahsil etti.

Pâdişâh, sohbet meclislerinde onu yanından ayırmaz, bazan İstanbul dışına giderken de onu götürürdü. Bir defasında, Fâtih Sultan Mehmed Hân İstanbul’dan Edirne’ye gitmek üzere yola çıktığında, Mevlânâ Seyyid Ahmed Kırımî’yi de kâfilesine aldı. Yolculuk esnasında, Seyyid Ahmed Kırımî’ye; “Kırım’da 600 müftî, 300 müellif ve musannif vardır. O kadar bereketli ve faydalı zâtlar var iken, Kırım için; âşıkların kalbi gibi harâb oldu diye söyleniyor. Bunun sebebi nedir?” diye sorunca, Mevlânâ Seyyid Ahmed Kırımî:

“Harâb olubdur ol âbâd gördüğün gönlüm,
Gamla dolubdur şad gördüğün gönlüm.”

diyerek cevap verdi ve devam ederek; “O diyarda kötü bir vezîr meydana çıktı ve bütün ilim ehlini incitti. Onun için âlimlerle süslü olan o belde viran oldu. Çünkü âlimler, bir yerde kalb mesâbesindedir. Civârındakilerin sıhhati, âfeti ve kötülüğü onlara bağlıdır. Kalpde olan rahatsızlık diğer uzuvlara sirâyet ettiği gibi, âlimlerin bozulması da çevresinde bulunanlara sirayet eder” diyerek sözünü bitirdi.

1474 senesinde İstanbul’da vefât etti. Fâtih Câmii civarında, oğlu Muhyiddîn Efendinin Molla Kestel Câmii yanında yaptırdığı mescidinde medfûndur. Oğlu Hamid Efendi de, eserler yazmıştır.

Arapca, Farsça ve Türkçe’yi iyi bilen, tefsîr, hadîs ve edebî ilimlerde derin bilgi sahibi olan Seyyid Ahmed Kırımî hazretleri, ömrünü ilim öğrenmek ve öğretmekle geçirmiş olup, birçok eserleri vardır. Oğlu Hamid Efendi de, eserler yazmıştır. Ahmed Efendi’nin eserlerinin bazıları şunlardır:

1. Hâşiyetü alâ şerhu Akâid-ün-Nesefî lit-Teftâzânî (Millî Kütüphâne, 01 Hk 1126,


2. Misbâh-ut-ta’dil fî keşfi envâr-ut-tenzîl: Kâdı Beydâvî hazretlerinin tefsîri üzerine yazılmış haşiyedir.

3. Haşiyetti alel-Mutavvel lit-Teftâzânî fil-me’ânî vel-beyân,

4. Haşiyetü alet-Telvîh,

5. Şerhu Miftâh-ül-gayb,

6. Gülşen-i Raz şerhi: Farsça olarak yazılmıştır.

7. Hâşiyetü Lübbül bâb.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.