İstanbul paha biçilmez tarihi eserleri, inanılmaz çeşit ve lezzette yemekleri ve tatlıları, kendine hayran bırakan Boğaziçi manzarası ve daha birçok harikalarıyla sadece Türkiye’nin değil, tüm dünyanın gözbebeği olan bir şehir. İstanbul son zamanlarda bir de İslam dünyasının cazibe merkezi haline geldi. Bizzat şahit oldum Mecidiyeköy’deki meşhur bir AVM’de Türk’ten çok Türk olmayan müslümanlar alışveriş yapıyordu. İstanbul aynı zamanda Türkiye’nin en büyük döviz girdilerinden birisi olan turizm sektörünün en önemli seyahat noktası konumunda.

İşbu sebeplerle İstanbul’umuzun her an teftişe hazır bir işyeri gibi tertipli, düzenli ve tertemiz kalarak bu cazibesini muhafaza etmesi gerekiyor. Gelin görün ki İstanbul’da dolaşırken gözüme batan o kadar çok çirkinlikler oluyor ki inanın nevrim dönüyor. Bu makalemde bunlardan en kötü görüneni ve fakat bence en kolay çözülebilecek olan problemi olan “çöp” sorununu yazmak ve bunları çözme adına uygulanabilecek yöntemleri sıralamak istedim.

Problem 1: İstanbul sokaklarında çöpleri didik didik edip kağıt/plastik toplayan 8-10 yaşlarında çocuklar var. Kullandıkları dilden ve fiziki yapılarından göçmen oldukları anlaşılan bu çocukların halleri içler acısı. İstanbul’un göbeğinde en fukara Afrika ülkesinde görülebilecek bu sahneye şahit olmak ise daha da üzücü. Çocuğa mı acırsın, İstanbul’a mı üzülürsün!

Çözüm 1: Bu çocuklar sokaklardan alınarak ailelerine teslim edilmeli. Eğer aileler küçük yaştaki çocuklarını bu şekilde kanuna aykırı bir şekilde ve sıhhatli olmayan koşullarda çalıştırmaya devam edecek kadar umursamaz iseler, bu çocuklar ellerinden alınmalı ve bunlara devletin işlettiği çocuk esirgeme kurumlarında bakılıp eğitim verilmeli.

Problem 2: Çöplerden kağıt toplayıp çekçeklerine yükleyen ve bunlarla sokaklarda yol alanlar zaten dar olan sokakları iyice kullanılamaz hale getiriyorlar. Bunlar yüzünden trafik ya durma noktasına geliyor ya da kazalar oluyor.

Çözüm 2: Çekçeklerin trafiğe çıkması tamamen yasaklanmalı. Halkımızın kağıtları diğer çöplerden ayrıştırarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yerleştirilecek geri dönüşüm konteynerlerine koyması ve bunların da düzenli olarak toplanması şart. Bu şekilde yorgan gidecek ve kavga bitecek.

Problem 3: Çöp konteynerleri ya sokakların, ya bisiklet yollarının, ya da kaldırımların üzerinde. Yani ya araba veya bisiklet çarpacak, ya da yürümeyi engelleyecek şekilde duruyorlar. Her apartmanın önünde en az bir çöp konteyneri olduğu düşünülürse ortalama her 20 metrede bir değişik çöp kokularını ciğerlerinize çekmeniz gibi nahoş bir durum sözkonusu. Konteynerlerin hemen hepsinin kapağı açık, içleri tıka basa dolu ve çöpler yerlere taşmış durumda.

Çözüm 3: Çöp konteyner ebatları hizmet verdikleri sokağın genişliğine ve apartmandaki daire sayısına göre olmalı ve her halükarda daha büyük olmalı. Bunların sokaklardan alınarak kaldırımlarda oluşturulacak ceplerin içine yerleştirilmeli. Konteyner kapaklarının daha kolay açılır kapanır olması lazım.

Problem 4: Tüm dünya geri dönüşüm seferberliğine girmişken İstanbul’da geri dönüşüm çöp konteynerlerinin çok az veya hiç olmaması çok büyük ayıp! Amerika’da geri dönüşüp yapılarak yeniden tüketime sunulabilecek olan plastiği, kağıdı, metali ayrıştırarak çöpe atmaya alışmış ve bunu bir sorumluluk derecesinde tatbik eden benim gibiler için bu durum kabul edilemez bir felaket.

Çözüm 4: Her evde normal atık ve geri dönüşüm olarak iki farklı çöp kutusu kullanmak şart koşulmalı. İlk geri dönüşüm filtrelemesini vatandaş yapmalı ve buna alışmalı. Ama belediyeler de vatandaşa geri dönüşüm çöplerini atabileceği yeterli büyüklükteki konteynerler yerleştirmeli. Her normal atık çöp konteynerinin yanında bir de yeşil renkli geri dönüşüm konteyneri olmalı. Unutmayalım ki her geri dönüşüme uğramamış atık, bir çöp dağında depolanarak yer, sermaye ve zaman sarfiyatına neden oluyor. Ve ne kadar gizlenmeye çalışılsa da bu çöp dağları pis kokuyor!

Problem 5: Sokaklara ve boş arsalara kanunsuz bir şekilde bırakılan inşaat ve yıkıntı malzemelerini hemen her yerde görmek mümkün.

Çözüm 5: Çok sıkı denetim yapılıp suçlulara çok yüksek rakamlı cezalar verilmesi şart!

İstanbul çöp sorununu en yakın zamanda çözmek zorunda çünkü nüfus artıyor, şehir hızla büyüyor ve çöp sorunu daha da kronikleşiyor ve en kötüsü normalleşiyor. Bir mahallede çöp yığını olsa ve Belediye bunu periyodik olarak kaldırmasa, mahalleli bir süre sonra burnunu tutarak ve uzağından geçerek o çöp yığınıyla yaşamaya katlanır. Ama çöplerin ve yaydığı pis kokuların psikolojisini bozduğunu çok geç anlar.

Güzelim İstanbul’a fukara ve pejmürde bir görüntü veren çöp probleminin derhal bitmesi lazım. Umarım bunları çözme yetkisi olanlar, ki bunların başında İBB geliyor, bu problemlerin farkındadırlar ve daha da geç olmadan gerekli tedbirler alır ve çözümleri hayata geçirirler.