Sağlık denilince aklımıza ilk gelen beden sağlığımızdır. Fakat beden sağlığı  kadar ruh sağlığımız da önemlidir. Ruh sağlığı bozuk olanın ilerleyen dönemlerde beden sağlığıda bozulmaya başlayacaktır. Ruh ve beden ilişkisi bu manada önem teşkil eder.

Çocuk ve ruh sağlığı

Bir toplumun güvencesi ve geleceği olan çocukların ruh ve beden sağlığı bizim için çok önemlidir. Her bilinçsiz ve sorumsuzca yapılan en küçük bir hatalı davranış çocukları ömür boyu hasta kişilikli yapabilir. Bu tür hastalığa mübtela olan çocuklarda toplum için de zaman  zaman sorun olabilirler.

Uzmanlar çocuk kişiliğinin temelini oluşturan ilk ruhsal yapının 0-6 yaşlarında oluştuğunu söylüyor. Bu dönemden sonra ilk yaşantılarıyla birleştirip ruhsal yapısını tamamlayarak yaşamını sürdürür. Çocuğun kendi başına bir fert olduğunu hissedip ilk izlenim ve yaşantılarını kazandıracak anne-baba, daha sonra ailenin diğer bireyleridir. Günümüzde yapılan araştırmalar göstermiştir ki, çocukla onu yetiştiren arasındaki ilişkinin çocuğun gelişiminde rolü büyüktür. Çocuğun anne-baba ile sağlıklı ilişkiler içinde geçireceği ilk yıllar, onun geleceğinin en önemli güvencesidir. Çocuk erişkin insanın küçük bir örneği değildir. Çocuğun sürekli gelişen ve değişenbir birey olduğu göz önünde bulundurularak farklı yaşlarda farklı ruhsal özellikleri olduğu bilinmelidir. Yani çocuğun ruh sağlığı açıklanırken onun gelişimsel özelliklerini de bilmek gerekir.

Ruh sağlığı tetikleyen bazı faktörler

Çocukların ruh sağlığı sorunlarının temelindeki nedenlerin hepsini bilmemiz mümkün değil, fakat bu sorunların hem çevre hem de biyolojik yapıyla ilgili olduklarını uzmanlar tahmin ediyor. Aile içinde yaşayan kişisel sorunlar da çocukları yakından ilgilendirir. Anne ve babanın kendi sorunları, tartışmaları, çatışmaları ve kavgaları çocuklara yansır. Didişmelerin, kuşlüklerin, karşılıklı suçlamaların kavga, şiddetin sürekli olduğu bir evde çocuklar ciddi bunalıma düşer. Babanın içkisi, umursamazlığı, kumarı da aile dengesini bozmakla kalmayıp, çocuklarda derin izler bırakır. Özellikle annenin aşağılandığı, dövülüp sövüldüğü ailelerde, çocuklar ben merkezli duyguları ile problemlerin kendilerinden kaynaklandığını düşünürler ve kendilerini suçlarlar.  Çocukdaki ruhsal dengeyi bozan tek etken anne ve babanın sergilemiş oldukları davranışları değildir. Aileyi dıştan sarsan bazı olaylar, tüm aile üyelerini kapsar. Mesela anne-baba veya kardeş bunlardan birinin kaybedilmesi veya ağır bir hastalık geçirmesi, travmatik yaşam olayları çocuğun ruhsal dengesini alt üst etmek için yeterli olabilir.

Ruh sağlığın korunması

Anne-babalar çocuklarının beden sağlığından sorumlu oldukları gibi, ruh sağlığından da sorumludurlar. Çocuğunuzun ihtiyacı olan şeylere dikkat edin. Bu konulara hassasiyet gösterin. Çocuğunuzun ruh sağlığı için;

1. Onları dinleyin. Soru sormalarına müsaade edin. Onların anlayabileceği dilde konuşun.

2. Aranızdaki güven ve saygıyı kontrol edin. Duygularını ifade etmelerinde onlara yardımcı olun hatta teşvik edin. Sevgi, öfke, acı ve korku gibi duygulara karşı saygı gösterin.

3. Yapıcı, açık ve tutarlı bir disiplin uygulayın (Disiplin fiziksel ceza değildir, disiplin bir öğretim şeklidir). Bütün çocuklar ve aileler farklıdır; çocuğunuz için hangi yolun daha etkili olduğunu öğrenin. Olumlu davranışlarını onaylayın. Çocuğunuzun hatalarından ders almasına yardım edin.

Bunlara rağmen çocuğunuzda ruhsal rahatsızlıklar teşhis ediyorsanız, mutlaka bir uzman ile işbirliği yapıp bu konuda  birlikte çalışın.

Unutmayın, ruhumuz sağlıklı olursa bedenimiz de o kadar sağlıklı olur…