Eski cıl ketti (Eski yıl gitti)

Canı cıl keldi (Yeni yıl geldi)

Alas,alas,alas

Düşmanlardan kalas (Düşmanlardan koru)

Camandık elden ket, (Kötülük halkımızdan git)

Caksılık elge janas (İyilik halka yanaş)

Elimizge ıyman ber (Halkımıza iman ver)

Elibizge kubat ber, (Halkımıza kuvvet ver)

Cılgabızga bulak ber (Halkımıza nehir ver)

Cakşılıktan Tenir berer (İyiliği Tanrı verir)

Kırgız Nevruz dileği..

Bahar, güzelliğin simgesi.Gerek tarih öncesi dönemlerde, gerekse günümüzde insanların yaşantısına doğrudan tesir eder,gönüllere can,ferahlık verir.Bir diriliş,yeniden oluştur.İnsanlık alemini o denli tesiri altına alır ki,baharın gelişi bayramlarla kutlanır.

Nevruz Bayramı da günümüzdeTürk Dünyası'nda İslamiyyetle çatışmayan gelenek ve görenekleriyle zenginleştirilerek kutlanan temeli beş bin yıllık milli bir bayramdır.Ülkemizde de 1991 yılından Türk dünyası ile birlikte ortak bir gün olarak resmi tatil olmaksızın bayram ilan edilmiştir.

Yüzyıllardan beri Orta Asya’dan Anadolu'ya oradan da Balkanlara kadar geniş bir coğrafyada farklı din,dil ve kültüre sahip milletlerin bu bayramı kutlayıp devam ettirmesi,günümüzde onun kimliğinden çok toplumların (özellikle bize bakan yönüyle) barış ve mutluluğu için nasıl faydalı olacağı gerçeğini önümüze koymaktadır.

Nevruz Bayramı kutlamalarının bu yıl ülkemizde ve dünyanın bir çok yerinde geçmiş senelere nazaran daha kalabalık ve coşkulu olduğunu gördük.Bunun bir sebebi olarak bayramın hafta sonuna denk gelmesi görülebilir.Fakat şöyle birkaç yıl geriye gidip de karşılaştırma yaptığımızda bir kaç yıldır kutlama programlarındaki coşku ve muhteva,öne çıkan mesajlar bu ilginin nedeni olarak karşımıza çıktığını görmekteyiz.Ankara ve İzmir'de ki kutlamaları bir kenara koyarsak özellikle İstanbul Topka Kültür Park'taki program sahip olduğu coşku ve ilgiyle tam anlamıyla “ Türk Dünyası Ortak Menüsü “gibiydi.Ortaya çıkan bu tablo,birlik beraberlik ve paylaşma adına ülkemizde de ciddi değişimlerin olduğu ve olacağının habercisi gibiydi.Ayrıca yıllardır böyle bir tablonun özlemini çeken bir insan (zannediyorum herkes aynı özlem içerisindedir) olarak kendimi son derece mutlu hissetmekteyim.Bu tabloyu izlerken en çok sevinen ve keyf alanlardan biri de ben oldum.

Hatırlıyorum,1994'de eğitimci olarak ilk adımımı attığım Atayurt topraklarından Kazakistan Almatı'da yaşadığım ilk Nevruz izlenimlerimi şu an sitemizde de yazılarını beğeni ile okuduğumuz çok kıymetli Recep Koçak bey'le paylaşmıştım.”Kazakistan Notları” ismiyle yayınlanan yazıda Nevruz'un oralarda bir bayram olarak kutlandığını,baharın gelmesiyle tabiatta yaşanan renk değişiminin ve canlılığın insan ruhuyla bütünleştiğini, bunun ortaya çıkardığı tablonun sevgiyle bütünleşmiş birlik-beraberlik ve dirlik olduğunu anlatmaya çalışmıştım.Bir beklenti vardı o günlerde onlarca yıl içimde barındırdığım.Bir gün o dönem itibarıyle bir çok sosyal ve siyasal problemler mücadele eden ülkemin de bu güzelliğe doğru yürüyeceğine inanıyordum.Şimdilerde bunun ayak seslerini duymak çok güzel..Gelecekte bu günden de daha sıcak, coşkulu kutlamaların olmasın için en büyük şansımız Orta Asya tecrübesi olmaktadır.Atayurt'taki kardeşlerimizin bu desteği devam ettireceklerine inanıyorum.

Bu coşkulu günde dünyanın bir çok yerine canlı bağlantılar gerçekleştiren TRT 1, TRT Avaz yönetici,sunucu ve teknik kadroyu da unutmamak lazım.Yaklaşık on iki saat süren yayınlarında Kazakistan,Kırgızistan,Azerbaycan ve Kerkük'teki kardeşlerimizin de sevinçlerini bizlere ulaştırdılar.Ekranlarda da olsa uzaklarda bulunan kardeşlerimizle birlikte neş'emize ortak olduk.Yüreklerimiz sevinçle doldu.

O gün, birkaç gün önce tevafuken dijital yayında yakalama imkanı bulduğum Kırgızistan 'da yayın yapan EL-TR kanalının da başından bir türlü ayrılamadım.Atayurt'un sıcak kalpli ve bir o kadar da özgürlük düşkünü kardeşlerimizin kutlamalarını da saatlerce,bıkmadan izleme fırsatı buldum.Belki buna eskiye özlem veya o günleri tekrar yad etme denilebilir ama sizlerle paylaşacağım bir çok bilgiyi size ulaştırmak için fevkalad hayırlı oldu.

KIRGIZİSTAN'DA NEVRUZ

Kırgızistan'da Nevruz için15 gün önceden hazırlıklara başlanır.Çevreyi,evi temizleme,yemeklerin hazırlanması işleri bütün hızıyla devam eder.Nevruz‘da ilk bayramlaşma aile içinde sonra komşular, mahalle ve köy sakinleri arasında olur.Böylece her tür küslük kalkmış olur. Bayram günü ev halkının tüm üyeleri sofranın etrafına toplanır ve en güzel dilekler söylenir,dualar edilir.Bu bayramda üzülmemek,birini üzmemek,kötü söz söyleyerek kırmamak gerekir.Nevruz’un diğer kutsal gelenekleri ise ölüleri anmak,onlar için Kur’an okumak,mezarlarını ziyaret etmek ve çiçek koymaktır.

Bu günde “Nooruz Köçö”denilen özel bir yemek de yapılır.Köçö,darı yarması veya bulgur konulmak suretiyle yapılan bir nevi tirittir.

Yeni yılın asıl yemeği ise (gerçekte tahin tadında bir tatlı) hasadın bol olması için yapılan Sümölök’tür.Sümölök,Nevruz’a özgü bir yemek olup,yılın diğer zamanlarında hiçbir şekilde hazırlanmaz ve yenilmez.Özel olarak filizlenmiş buğday,arpa,darı gibi tahılların iri dövülmüş kavutundan yapılan maddeye altı çeşit daha madde eklenerek büyük kazanlarda pişirilir.Pişirme işlemine bir gün önceden başlanır, 24 saat boyunca karıştırılarak yapılır.Sümelek pişirilen kazanın yanından geçen kişinin kazanı karıştırmadan geçmesi hoş karşılanmaz.Pişiriliken dualar edilir,dilekler tutulur.

Nevruz Bayramının güzel özelliklerinden biri de milli oyunların yaşatılmasıdır.Atın yaşına ve yürüyüş şekline göre çeşitlenen at yarışları,at üstünde güreş,bilek güreşleri,güreş müsabakaları,kız kuumay,er sayış,ve ulak tartış bu oyunlara verilecek örnekler arasındadır.

Devlet adamları ve ünlü sanatçıların da katıldığı coşkulu kutlamalarda Manas ve kırk yiğidini temsil eden atlıların dabıl-davul- ve surna-zurna-eşliğindeki resmi geçitleri ve savaş oyunları,Kırgız nevruzunu diğer türk topluluklarında kutlanan nevruzlardan farklı kılmaktadır.

Dünya halkları tarafından kutlanan bayramlar; isimleri, adetleri farklı da olsa manası aynı veya benzerdir

Nevruzla ilgili tüm örf ve adetler de insanoğlunun ortak değerlerini simgeler. Kırgızistan da yaşayan halklar ve Kırgız halkı da bunun bilincinde.Onu manevi yönden temizlenmenin,yenilenmenin,baharın,emeğin,güzelliğin ve sevginin bayramı olarak büyük bir coşkuyla kutlarlar.Bayram günü en içden duygularla birbirlerini kutlayıp,yaşlılara,yetimlere,kimsesizlere yardım etmeyi kendilerine borç bilirler.Çünkü tabiatın yaratıcısının iki kat daha fazlasını vereceğini bilip inanmaktalar.

Nevruz onlar için birlik, eşitlik,hoşgörü,dostluk,sevgi,barış ve paylaşmanın bayramıdır.

Nice güzel, huzurlu günlere...