ABD Başkanı Barack Obama'nın Ortadoğu “Barış Planı”nın taslağı gün yüzüne çıktı! Filistinliler arasında gezdirilen, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ve diğer Arap liderler ile ABD yönetimi arasında üzerinde pazarlıklar yapıldığı söylenen taslağın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde ve G-20 zirvesi'nde açıklanmasının planlandığı iddialarıyla tartışılan planın maddelerini aktarmak istiyorum. Taslakta son derece çarpıcı, çok tartışma isteyen maddeler var.

Ancak 20 Ağustos'ta başka bir “Barış Planı” duyurulmuştu. ABD eski başkanlarından Jimmy Carter, Zbigniev Brzezinsky gibi “akil adamlar”ın hazırladığı o plan, Obama'ya sunulmuş ve ABD'nin Barış Planı olarak tanıtılmıştı. Filistinliler kaynak gösterilerek yayınlanan yeni plan ise daha farklı. Sözünü ettiğim taslağın maddeleri şöyle:

1- Batı Şeria'ya uluslararası barış gücü yerleştirilecek.

2- Doğu Kudüs'ün bir bölümü İsrail kontrolü altında, Mescid-i Aksa bölgesi Arap kontrolü altında kalacak. Yani Doğu Kudüs de bölünecek.

3- Filistinli gruplar silahsızlandırılacak ve siyasi partiye dönüştürülecek.

4- Batı Şeria'daki büyük Yahudi yerleşim birimleri İsrail'in kontrolünde aynen kalacak. Plan kabul edildikten sonraki üç ay içinde küçük yerleşim birimleri için pazarlıklar başlatılacak.

5- Batı Şeria'nın bazı bölgeleri silahsızlandırılacak. Bölgenin güvenliğini İsrail sağlayacak.

6- Filistin-İsrail güvenlik görüşmeleri yoğunlaştırılacak.

7- Filistin yönetimi hiçbir şekilde bölge ülkeleriyle güvenlik ittifakı kuramayacak.

8- ABD, 2011 yazında Filistin devletinin kurulmasının garantörü olacak.

9- Üzerinde anlaşılacak ölçüde Filistinli mültecinin geri dönüşüne izin verilecek. Bunlar Batı Şeria'ya, özellikle Ramallah ve Nablus'a yerleştirilecek. Bu program için özel bir fon kurulacak.

10- Anlaşma imzalandıktan sonra İsrail Filistinli siyasi tutukluları serbest bırakmaya başlayacak. Bu süreç üç yılda tamamlanacak.

Maddeler Obama'nın Barış Planı taslağı olarak ortada dolaşıyor bir süredir. Ne kadar gerçek yakında göreceğiz. Maddeleri sorunlu, düzenlemediği/boşlukta bıraktığı yığınlarca alan var. İsrail tarafından hazırlanmış ve servis edilmiş plan görüntüsü veriyor.

20 Ağustos'taki açıklanan plan ise; İsrail'in 1967 sınırlarına dönmesini, askerden arındırılmış bir Filistin Devleti kurulmasını, Kudüs'ün başkent olarak paylaşılmasını öngörüyor. Ancak yüzbinlerce mültecinin dönüşünü kabul etmiyor, tazminat öngörüyor. Carter'ın ve Brzezinsky'nin dışında eski Güvenlik Bakanı Brent Scowcroft ve Dışişleri eski bakanlarından James Baker'ın da bulunduğu “akil adamlar”ın Obama'ya sunduğu taslak bu. Askerden arındırılmış Filistin fikrine İsrail'in de olumlu baktığı söyleniyor.

Bakalım hangisi Obama'nın gerçek Barış Planı ve biz hangi taslak üzerinde kafa yoracağız. Ama önümüzdeki dönemde, her şekilde, bu bir barış planını yoğun biçimde tartışacağız.