Helal kelimesi Arapça kökenli bir kelime olup anlamı "İslami olarak kullanılmasına/tüketilmesine izin olan" demektir.

Dünya çapında helal gıda piyasası, 2022 yılında 1.38 trilyon dolara ulaşmıştır. Bu rakamın 2024 yılında ise 2.4 trilyon dolara ulaşması beklenmektedir ve yaklaşık %11'lik artış beklentisi ile, 2028 yılında bu piyasanın 4.1 trilyon dolara ulaşabileceği öngörülmektedir.

Buna benzer artışı helal et piyasasında da gözlemekteyiz. 2023 yılında dünya helal et piyasası, 870.4 milyar dolar iken, 2032 yılında yıllık ortalama % 7.4'lük artış beklentisi ile helal et piyasasının 1.6 trilyon dolara ulaşması beklenmektedir.

Bu artışın nedenleri arasında, dünya ülkelerindeki, özellikle büyük uluslararası gıda ve içecek üreticilerinin ana merkezlerinin bulunduğu ülkelerdeki üretim kanun ve standartlarında yapılan değişiklikler, olumlu etkilerin başında gelmektedir.

Diğer önemli faktörler ise, Covid-19 pandemisi sırasında, gıda dağıtım zincirinin olumsuz etkilenmesine ragmen, elektronik ticaretin olumlu etkilenmesi ve helal yiyecek ve içeceklerin sadece Müslümanlar arasında değil, Müslüman olmayan insanlar arasında da helal sertifikasının yiyecek ve içecekte kalite ve temizlik ve güvenlik konusunda yüksek simge haline gelmesidir. Çünkü hepimizin çok iyi bildiği gibi, helal yiyecek ve içecekte, domuz eti ve ürünleri ile birlikte alkol, ve/veya uyuşturucu içeren maddeler olmaması, en önemlisi de et kesiminin sıkı bir şekilde İslami kurallara göre yapılmasıdır.

Avrupa'da yaşayan Müslüman ve Müslüman olmayan insanlar giderek daha çok helal yiyecek ve içeceklere yönelmektedir. Bunun sonucu olarak Avrupa helal yiyecek ve içecek piyasası bugün için %5.61 yıllık büyüme hızı ile 15.5 milyar dolara ulaşmıştır.

Önümüzdeki 5 yıl içinde helal yiyecek ve içecek piyasasının 20 milyar doların üstüne çıkması beklenmektedir. Bu büyümenin altında yatan önemli nedenlerin başında, Avrupa'da artan Müslüman nüfusundaki hızlı artış gelmektedir.

Avrupa devletlerindeki nüfus hareketlerine baktığımızda, Avrupa'ya göç edenlerin içindeki Müslüman sayısının artmasına bağlı olarak buralardaki Müslüman sayısı da artmaktadır. Müslüman toplulukların et ve et ürünlerini fazla tüketme eğilimlerinde olması, özellikle dondurulmuş hazır helal yiyeceklerin tüketiminin daha da artacağını göstermektedir. Fakat, bu artışı sadece diğer Müslüman ülkelerden Avrupa ülkelerine göç eden Müslüman göçmenlerin sayısına bağlamak doğru olmaz, çünkü üretilen helal ürün miktarı ve çeşitliliği göçmenlerin sayısı ve yerel yemek yeme alışkanlıklarından farklılık göstermektedir. Avrupa'da helal yiyecek ve içecek piyasasının artmasındaki muhtemel etkileri arasında Müslüman turist sayısının artması sayılabilir.

Helal gıda ve içecek piyasası ile ilgili diğer ilginç bilgi ise bu piyasa sadece Müslümanlar ile ilgili ve sınırlı olmadığıdır.

Bence helal yiyecek ve içecek piyasasındaki bu hızlı ve düzenli artışın ana sebeplerinden birisi de İslam inancının getirdiği helal standartlarının yüksekliğinin, diğer inanç mensupları arasında da yiyecek ve içecekte yüksek kalite arayan insanları cezbetmesidir.

Müslüman olmayan gruplar özellikle genç ve entelektüel nüfus helal yiyecek ve içecekleri daha sağlıklı ve güvenilir buldukları için yönelmektedir. Bu da helal sertifikasının genel nüfus üzerinde kalite ve güvenin sembolü olduğunu göstermektedir. Bunun en çarpıcı örneği, çok ilginçtir ki, alkolsüz fermente (mayalanma yolu ile yapılan) içecek tüketimi talebindeki artış oldukça fazladır.

Helal sertifikası veren kurumların en zorlandığı alanlardan birisi de bu içeceklere verilecek sertifikadır. Çünkü genelde mayalanma yolu ile yapılan bu içeceklerin içerisinde çok az miktarda da olsa alkol bulunması ihtimali vardır. Bu miktarın dinin yasak sınırına girmesi veya doğal sınırlar içinde bulunması hususunda karar vermek kolay değildir.

İlginçtir ki, Avrupa'da helal üretim piyasasında en büyük satıcı ülke Fransa'dır. Fransa'daki büyük gıda zincir marketleri kendilerine ait helal ürünleri müşterilerine sunmaktadır. Ayrıca uluslarası büyük gıda şirketleri de üretimlerinde helal sertifikasyonuna geçmeye başlamışlardır. Bunların etkilerini ürünlerinin paketlerinde helal simgeleriyle görmekteyiz.

Son yapılan analizlerde ise, İngiltere'de de helal gıda ve içecek marketinin hızla büyümesi ve 2027 yılında Fransa ve diğer Avrupa ülkelerini geçebileceği öngörüsüdür. Daha şimdiden çok sayıda helal yiyecek ve içecek sektörüne; hatta helal bebek maması üretimine ciddi yatırımlar yapılmaktadır.

Nüfusunun çoğunun müslüman olduğu Ortadoğu ve Afrika ülkerine baktığımızda, bu ülkelerde helal gıda ve içecek piyasası doğal olarak doygunluğa ulaşmıştır. Ama ozellikle bu ülkelerde helal cilt ürünleri (makyaj malzemesi) piyasası hızla genişlemektedir.

Bu gelişmenin Avrupa piyasasına da yansıyacağı beklenmektedir. İslami helal standardları çok daha kapsayıcı ve insan sağlığını korumayı amaçlayan prensipleri, şu anda gıda ve içecek piyasasında mevcut olan Kosher olarak da bilinen yahudi inancından kaynaklanan standardların çok üstünde ve daha kapsayıcı olduğu icin uluslarası gıda ve içecek şirketleri, sadece yeni helal ürünler çıkartmakla değil, mevcut ve piyasada hakim olan ürünlerine de helal belgesi alma çalışmaları içindedir.

Helal markette en hassas konulardan birisi, helal et üretimi ve belgelendirilmesidir. Avrupalı geleneksel çok uluslu gıda şirketlerinin İslami kural ve şartları tam bilmemesi ve uygulamaya tam hazırlıklarının olmaması, bu piyasanın daha da büyümesindeki önemli engellerden birini oluşturmaktadır. Avrupa'da üretilen helal etler, bugün nüfusunun çoğunluğunu müslümanların oluşturduğu ülkelere de satılmaktadır. Bu durum, helal gıda ve içecek piyasasının ne kadar büyük ve canlı oldğunun açık bir göstergesi olarak kabul edilmelidir.