Yazılarımda sık sık vurgulanan bir olgu var, Türk toplumu hızlı bir değişim sürecinden geçiyor. Maddi kültürün hızla değiştiği bir ülkede manevi kültürün değişmeden kalmasını savunmak abes bir durum oluşturacaktır. Değişime uğrayan tüm toplumlar gibi bizim toplumumuzun da bazı değerlerini yitirmesi ve bazı yeni değerler kazanması çok doğaldır. Ancak, birde toplumsal kültürün ana nüvelerinde çeşitli kaygılar, yabancılıklar, cahillikler, çokbilmişlik, kendi öz kültürümüze,ve öz benliğimize ilgisizlik gibi durumlardan kaynaklanan yozlaşmalar var. Bu yazı dizisinde işte bu kültürel yozlaşmalardan örnekler vereceğiz.

Bir Ankaralı olarak öncelikle Ankara kültüründeki yozlaşmalar beni ziyadesiyle rahatsız ediyor. Bazen bu konuların görüşüldüğü toplantılarda çok agresifleştiğim de oluyor.  Ne yapayım, söz konusu  olan  Ankara ve kültürü olunca gördüğüm olumsuzluklar benim dayanma katsayımı düşürüyor.

Müziği, halkoyunları, yöresel meddah oyunları, mutfağı, masalları, manileri, öz deyişleri vb. ile Ankara folklor açısından özgün ve zengin bir ildir. Ancak bu kültürel derinliğe sahip ilin bazı açmazları, dezavantajları da vardır. Öncelikle Ankaralılar Ankaralılık bilincinden yoksundurlar. Kültürlerini bilmezler. Ve maalesef üzülerek söylemeliyim ki bu bilinç yoksunluğundan dolayı kendi kültürlerini hakir görürler, sergilemekten utanırlar ve çoğu kere de gizleme gereksinimi duyarlar. Ayrıca, başka kültürlere öykünürler. Bir örnek vermek gerekirse2008 yılında yöresel yemeklerimizden örnekler göstermek için (benim evimde) Ses TV (bugünkü Beyaz TV) .tarafından yapılan çekimde çeşitli yemeklerimizi sergilemiştik. Tanıtımı yapılan yemeklerden biri de “Corkalak” yemeği idi. Geçmişi yüzyıllar ötesine dayanan bu yemeğimiz için daha sonra Kazan’ın ileri gelen ailelerinden biri tarafından bana “o kadar insanı corkalak için mi? Götürdün” diye tepki gösterilmişti. Oysa TV kanalı beni bularak her yerde hep aynı yemeklerin çekimini yapmaktan bıktık. Özgün, değişik yöresel yemekler istiyoruz, demişti. Yemek ikramı sırasında da spiker ve kameraman en çok ilgiliyi corkalak yiyerek bu yemeğe göstermiştir.

Dezavantajlarımızdan bir diğeri Kültür ve Turizm İl Müdürlüğümüzün kadrolarının maalesef Ankara kültürüne yabancı olmalarıdır. Bir örnek vermek gerekirse, müdürlüğün internet sitesinde yer alan “Kültürel Detaylar” butonunun altında bulunan “Kalıplaşmış Sözler” butonunu tıkladığınızda Ankaralılara ait yüzlerce kalıplaşmış söz bulursunuz. Bunları yayımladıkları için kendilerine bir teşekkür borçluyum. Ancak bu sözleri incelerseniz çok bariz yanlışlar da görürsünüz. “aşama halam gile sübüre yimiye gidecez” bu kalıplaşmış söz doğrudur. Ancak bu sözün açıklaması olarak karşısına “Su Böreği” yazılmıştır. Sübüre ile su böreği arasındaki çok bariz farkı bile bilmeyen müdürlüğün kadroları, başında Ankara olan bir ilde yöneticiliği hak ediyorlar mı? Takdir Sayın Bakanımın.

Diğer bir dezavantaj ise yoğun göç almamızdır. Bu yoğun göçü Ankara halkı bünyesinde eritemediği için kültürel dejenerasyona uğramakta ve bazı kültürel değerlerini kaybetmektedir. Bunun yansımalarına bir örnek vermek gerekirse, Ankara yerelinde düğünlerde, bayramlarda, imecelerde, kültürel etkinliklerde büyük tavalar kurularak pişirilen bir et yemeği vardır. İsmini bu büyük tavalardan alan “Ankara Tava” yemeği ismini “etli pilava” vermiş durumdadır. Yani etli pilav Ankara tava olarak bilinmekte ve lokantalarda servis edilmektedir. Sonra “sübüre” yemeğimize mantı denilmektedir. Maalesef bu yanlışlığı Ankaralılar da yapmaktadır. Dahası cızlamamız krep ismini almaktadır. Bu dejenerasyonda kuşkusuz başka etkenler de vardır. Ama, başat etken göçün getirdiği olumsuz değişimdir.

Buna benzer daha pek çok dezavantajımızdan bahsedebiliriz. Ama bir köşe yazısı sınırlarında bu kadarının yeterli olacağını sanıyorum.

Kısmet olursa Ankara’nın kültürel yozlaşmasını değişik boyutlarıyla yazmaya devam edeceğim. Siz değerli okurlarımızdan bu konudaki görüşlerinizi ve önerilerinizi eleştirilerinizi benimle paylaşmanızı bekliyorum.

Esen Kalın.