Yaşamakta olduğumuz pandemi birçok Amerikan endüstrisini daha önce benzeri yaşanmamış şekilde etkiledi. Bunlardan biri de otomobil endüstrisi. Kısaca özetlemek gerekirse yeterince çip yok, yeterince çip olmadığı için yeni araç üretimi düşük, yeni araç arzı az olduğu için de eski araçlar değer kazandı. Daha önce görülmemiş bu duruma yaşanmış örnekler ve uzman görüşleri eşliğinde beraberce bakalım.

• Pandemi sürecinde eve kapanan insanlar laptop, tablet, oyun konsolu gibi çok miktarda çip kullanan iş ve eğlence aletlerine yöneldiği için çip pazarına bir hücum oldu ve motorlu araçlar için yeterince çip kalmadı.
• Yeni çip üretimi hala yeterli seviyelerde değil. Bu durumun geçici olduğunu düşünen çip üreteciler yeni fabrikalar açma konusunda hala mütereddit.
• “Çipsiz araç üretelim, çip gelince takarız” planı da olmuyor çünkü çipsiz üretilen araçları bekletecek yeterince park yeri yok.
• Eskiden bir araç galerisine gittiğinizde satış elemanı size bir araç satmak için deyim yerindeyse ağzınızdan girip burnunuzdan çıkardı. Zaten Amerika’da araç satış elemanlarının lakabı “shark” yani köpekbalığı. Şimdilerde üzerinizde eskisi gibi psikolojik bir baskı kurmuyorlar. Çünkü satılık araç az ve siz almazsanız bir başkası alır.
• Eskiden otomobil galerileri hınca hınç araç doluydu. Yeni gelecek modellere yer açmak için Ağustos ve Aralık aylarında cazip kampanyalar düzenlerlerdi. Artık yok. İster al ister alma.
• 2020 yılında baktığım ikinci el bir aracın fiyatı 40.000$ civarındaydı. 2021 yılında aynı araç bir sene eskimiş ve kilometresi artmış olmasına rağmen 45.000$’a satılıyor. Normal şartlarda bu aracın fiyatı 30.000$ civarına düşmüş olmalıydı.
• Galeriler bir iki sene önce satmış oldukları otomobilleri geri satın alabilmek için eski müşterilerini arıyorlar ve cazip tekliflerde bulunuyorlar. İşbu yüzden elinde fazladan aracı olanlar bunları güzel fiyatlara sattılar.
• Otomobil üreticileri ellerindeki çipi daha rantabl kullanmak adına “fully loaded”, yani en lüks donanımlı modelleri üretiyorlar. Çünkü bu araçlarda kar marjları çok daha yüksek. Daha az kar getiren baz modelleri ise az sayıda üretiyorlar. O yüzden galeriler en üst segment araçlarla dolu.

Kullanılmış araç galerisi sahibi bir arkadaşıma yaşanan bu olağanüstü durumu sorduğumda bana şunları söyledi: “Birkaç ay önce elimde 180 satılık araç varken şu anda sadece 50 tane var. Gerçek şu ki, biz araçları inanın olsun ya geliş fiyatına ya da 500$ üzerine satıyoruz. Asıl parayı müşteriye kullandırttığımız krediden, sattığımız parça ve işçilik sigortasından ve kasko sigortasından kazanıyoruz. Eğer müşteri peşin ödeme yaparsa o zaman hiç kar edemiyoruz.”

Bir arkadaşımın lease (uzun süreli araç kiralama) kontratı Aralık ayında doluyor. Lease bitince isterse aracı 18.000$’a satın alabiliyor. Aynı araç galerilerde 23.000$’a satılıyor şu anda. O yüzden lease bitince aracı satın alacak.

Olabilecek tüm kötü senaryolar üst üste gerçekleşince bugün yaşadığımız anormallikler ortaya çıktı. Uzmanlara göre çip sıkıntısı çözülmeden motorlu araç piyasasının normale dönmesi zor. Yeterli miktarda çip üretiminin 2022 yılı ortalarından önce gerçekleşmesi pek beklenmiyor. Her ne kadar tırmanış durma noktasına gelmiş olsa da ikinci el araç piyasası hala yüksek seviyelerde.

Benim gibi yeni araba almayı planlayanlara daha güzel haberler vermek isterdim ama durum bu. Eğer aciliyeti yoksa beklemenizi tavsiye ederim birkaç ay daha. Eğer aciliyetiniz varsa iyi pazarlık yaparak peşin para satın alın aracınızı. Eğer şu anda lease ettiğiniz araç varsa onu kontratta yazılı olan fiyata satın alın. Şu ana dek cazip bir lease kampanyası görmedim. Öyle ki bunu galerilerde çalışan satış elemanları bile kabul ediyor. O yüzden otomobil lease etmek şu anda çok mantıklı değil.

Tüm okurlarıma önce iyi alışverişler, sonra da gönüllerindeki aracı en uygun fiyata alabilmelerini diliyorum.