2023 sonu itibari ile brüt satışları 50 milyon TL’nin altında olan yaklaşık 1,5 milyon mükellef, 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldı. İşlemleri yapan-yapacak olan Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler kadar bizzat bu kapsamdaki mükellefleri ilgilendiren bu düzenleme ile 2024 yılının Haziran ve Eylül dönemlerine ait Geçici Vergi Beyannamelerinin ekinde Bilanço ibraz edilmeyecek.Beyanname veren ve bu kapsamda olanlar ise düzeltme beyannamesi verecek.

Satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle mali tabloların gerçek tutarları yansıtmasını amaçlayan enflasyon düzeltmesinin; piyasa koşulları, muhasebe teknikleri ve hileli kayıtların uygulanması gibi sebeplerle tam olarak gerçek durumu yansıttığı söylenemese de “hiç yoktan iyidir” denilebilecek seviyede aktif ve pasifleri gerçek tutarlara yaklaştırdığını söylemek mümkündür.

Ortada bir değerleme (düzeltme) günü var. Mesela 30 Haziran, 30 Eylül, 31 Aralık gibi. Genel anlamda ifade etmek gerekirse “anlık olarak nakde dönüşemeyen ve hazır değer mahiyetinde olmayan” bir takım bilanço hesaplarının bir katsayı ile bu tarihlere taşınması ve kayıtlı değerlerinin güncellenmesi esasına dayanan enflasyon düzeltmesinin, piyasanın sağlıklı bir şekilde işlemesini ve mükelleflerin kararlarını daha doğru şekilde almasını amaçladığı söylenebilir.

Dış ticaret ile uğraşan, halka açık olan veya yurtiçinde faaliyet gösteren vergi mükelleflerinin enflasyon düzeltmesi yapması gerekiyor. Bir diğer ifade ile; Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefi olup bilanço esasına göre defter tutan vergi mükellefleri enflasyon muhasebesi kapsamında olacak.

Buna göre; işletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefleri, hukuk danışmanları, sağlıkçılar, serbest meslek mensupları, tarımsal ve zirai kazanç elde edenler, icar, nema, temettü gibi menkul-gayrimenkul gelirleri ile ücret geliri elde edenler enflasyon düzeltmesi kapsamına girmiyor.

Ayrıca, girizgâh kısmında belirttiğimiz üzere; 2023 sonu itibarıyla cirosu 50 milyon liranın altında olan işletmeler de2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldı.

Finansal işlemlerle iştigal eden kurumların ise 01 Ocak 2025’ten itibaren enflasyon düzeltmesine tabi olması bekleniyor. Bankalar doğrudan bu kapsama girerken, enflasyon düzeltmesinin faktoring, finansal kiralama, tasarruf ve varlık yönetim işi yapan mükelleflerin de kapısını çalacağı biliniyor. İdari ve yasal bir düzenleme ile ertelenmez ise bu şirketler de 2025 yılında enflasyon düzeltmesi uygulayacak.

Dövizli takip edilen ve Türk Parasını Koruma düzenlemelerine aykırı olmayan hesapların Vergi Usul Kanunu kapsamında kur değerlemesi yapılacağından, dövizli bakiye veren hesapların ayrıca enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerekmiyor. Ancak, unutmamak gerekir ki; işletmelerin aktifinde bulunan yabancı para cinsinden hisse senetleri, iştirakler ve avanslar düzeltme tarihindeki döviz kuru ile değerlendikten sonra, kur farkları tek düzen hesap planında yer alan kambiyo kâr/zararı hesabı yerine enflasyon düzeltmesi fark hesabına kaydedilecek.

Enflasyon düzeltmesinin getirisi/götürüsü nedir diye sorulduğunda ise; basit anlamda, varlıklarını kendi kaynakları ile edinmiş şirketlerin enflasyon düzeltmesinden kârlı çıkacağı(dolayısı ile vergi hesaplayacağı), önemli ölçüde borca dayalı faaliyet gösteren mükelleflerin ise zarar hesaplayacağısöylenebilir.

Hoşça bakın zatınıza…