İslâm, hiçbir beşerî arzu ve ihtiyacı reddetmez. İnsanın ruhî ve bedenî yaratılışına, psikolojik ve biyolojik vasıflarına uygun olmak şartıyla bütün beşerî ihtiyaç ve arzuların serbestçe tatmin edilmesini mubah sayar. İslâm dini ne kadar tabii ve fıtrî ise, musiki de o kadar tabii ve fıtrîdir. Musikinin iptidai maddesi olan ses ve ölçü Allah tarafından yaratılmış ve insan ruhuna yerleştirilmiştir. Allah tarafından insan ruhuna yerleştirilen bu duyguyu söküp atmak mümkün değildir. Bundan dolayı İslâm dini ile musiki arasında bir uygunluğun bulunacağı, bunların birbirine zıt düşmeyeceği tabiidir. Beşeri duyguların en tabii olanlarından birinin, estetik his olduğu hususunda şüphe yoktur. İnsanlarda güzellik hissi mevcuttur. İnsanlık güzele karşı daima bir ilgi duymuştur. Güzele karşı duyulan bu ilgi ve meyil neticesinde çeşitli sanat eserleri meydana getirilmiştir. Beşerin ruhunda mevcut güzellik duygusunun hariçteki bir ifadesi olan bu nevi sanat eserlerine tarihin her devrinde rastlamak mümkündür.

Musiki, lehte ve aleyhte günümüze dek tartışma konusu olmuştur. Bu husustaki gereksiz tartışmaları sizlere aktarmak istemiyor, güzel sanatların bir kolunu teşkil eden musiki konumuzu şu veciz sözlerle noktalamak istiyorum: Musiki, âşıkın aşkını, fâsıkın fıskını artırır. Musiki denilen nutk-ı ilâhî Bir coşkun denizmiş nâmütenâhî. Yunus'tan Kazasker Mustafa İzzet Efendi'ye kadar uzanan bu çizgi bugüne olduğu kadar, daha pek çok asırlara ses, söz ve hikmetlerini duyurabilecek güçte ve zenginliktedir.

 Itrî bestelesin tekbirini, Evliya okusun Kur'anlar,

 Ve Kur'an'ı göz nuruyla çoğaltan Kayışzâde Osman'lar...

 Natını Galip yazsın, Mevlid'ini Süleyman'lar... 

Sütunlar, kemerler, kubbeleriyle Geri gelsin Sinan'lar...

Özle biçim, yani imanla sanat öyle birleşmiştir ki, birini diğerinden ayırmak mümkün değil. Din ile sanatı birbirinden ayırmak mümkün... Dinin işlevi başka, sanatın işlevi başkadır demek de mümkün; fakat yaşantı olarak ele alındığında, din ile sanatın birbirinden ayrılmayacağı görülmektedir. Yaşantısız bir sanat kuru, yüzeysel ve coşkusuz olur. Sanatsız din, hayattan kopuk, kuru birtakım ahlâkî manzumeler yığını olur. Bu sebeple sanattan dini, dini sanattan ayrı düşünemeyiz. Dinin gerektirdiği ibadet yerleri bile büyük sanat eserleridir.

 Cami, plânını, toplu olarak kılınan namazın gereklerinden almıştır. Bir sanat eseri olarak cami, sadece içinde namaz kılınan bir yer değildir. Namaz cami olmadan da kılınabilir. Camide onu yapan ulusun bütün psikolojisi, ulusal benliği de vardır. Bu gaye ve düşünceyle yapılan Süleymaniye camisinde kubbe, dayanacağı yerlere yüklenmiş değil, adeta gökten inmiş de konmuş gibidir. Mihrap, minber, millî oymacılığımızın incelik harikalarıdır. Bunun içindir ki din ve sanat hep olacaktır. Çünkü hayat vardır, dinsiz, sanatsız bir yaşantı söz konusu değildir. İslâmî açıdan sanatın lüzumunu değerlendirmek gerekirse; sanatlar ve ticaretler bir toplum için farz-ı kifâye'dir. Çünkü sanatlar ve ticaretler bırakılırsa hayat felce uğrar, halkın çoğu helâk olur. Herkes bir sanat dalında çalışsa, diğer dallar durur ve yine toplumun yaşaması güçleşir. Bu itibarla; sanat dallarında çalışan mü'minler birer farz-ı kifâye'yi ifa etmek niyeti ile çalışmalıdırlar. ''

Uludağ Üniversitesinde yayınlanan bir makalede İslamın sanata etkisi şu şekilde yorumlanmıştır. 

Bir Holywood filminde bir kuşun solucan yeme sahnesi için sanatçılar birbirine düşüyor ve o solucanın doğal yollarla ölmüş olması gerekmelidir diyorlar.(tamam güzel lafım yok ama) bir solucan için sanatlarına yön veren insanların sanat için soyunurum diyerek insanlıklarından vazgeçmesi ruhlarını karartıp hayvani olan nefislerinin köleliğini yapmaları, maneviyat konusunda kural tanımamaları (biz özgürüz diyerek sadece din kurallarını iplememeleri ama işlerine gelen din harici kuralları uygulamaları) dine düşman bir ideoloji sergilediklerinin sembolüdür.

Hoşgörü dini olan İslâm, sanata yeni soluklar aldırdı.Figür sanatından başka bir şey bilmeyen insanlığa soyut sanatı öğretti. Sanata yeni görüşler kattı, yeni yorumlar getirdi. Soyut (nonfigüratif),o dantel gibi akıllara durgunluk veren süslemeyi Müslümanlar keşfettiler.Batılıların hayran kaldıkları Elhamra'yı onlar meydana getirdiler. Doğu halılarının o güzellik ve ihtişamına hiçkimse ulaşamadı. Müslümanlığın sembolü olan cami, boş bir yapıdır.Orada sunaklar, heykeller, tanrı vermiş resimleri yoktur. Mozaiklerle,mermer kakmalarla, ahşap oymalarla ve alçıyla yapılan çok canlı ve zengin dekorasyonun tümü figürsüz, soyut motiflerden oluşur.