Mustafa YILDIZ
İflas Eden Uluslararası Siyaset ve Kurtuluş Yolu D-8
Devletler ve toplumlar günümüzde, sınırlarını aşan finansal kriz, güç çatışması ve iklim değişiklikleri gibi çok karmaşık zorluk ve sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadırlar. Bunların aşılması tek başlarına ve özel işbirlikleri vasıtasıyla zor görünmektedir.
Dünya politikası her ne kadar halen ABD, Çin ve özellikle çok uluslu şirketler gibi mevcut büyük güçler tarafından belirlense de, alt birimleriyle BM, IMF, Dünya Bankası ve AB gibi uluslararası kuruluşların da küresel yönetimde uluslararası norm ve kuralların kazanılması hususunda katkı sağladıkları bir gerçektir.
Uluslararası organizasyonlar uzun bir geçmişe sahip dünya siyaset tarihinde çok yeni sayılabilecek bir fenomen mesabesindedirler. 19. Asırda gelişmeye başlamakla birlikte 20. Asırda çok önemli bir rol üstlendikleri ifade edilmelidir.
Bireylerin güvenlik, ekonomik refah, insan hakları ve ekolojik hayat standartlarının korunması, ulusal devletlerin ötesinde bu organizasyonların becerileri ve işbirliği ile sağlanmaya çalışılıp tesir altına alınmaktadır.
A’dan Z’ye birçok sahada rol alan BM ve AB gibi organizasyonların yanında spesifik sahalarda karşılaşılan daha nice organizasyonlar (ILO, AU, OPEC gibi) mevcuttur.
Küresel siyasetin ayrılmaz bir parçası olan bu organizasyonları iyice analiz etmeden, artık dünya siyesetinin makul bir tanım ve açıklaması yok gibi görünmektedir.
22 Ekim 1996 tarihli ‘Kalkınmada İşbirliği Konferansı’nı izleyen bir dizi hazırlık sonrası 15 Haziran 1997 tarihinde kurulan ve İstanbul Deklarasyonu ile ilan edilen D-8 de uluslararası organizasyonlar arasındaki yerini almış bulunmaktadır.
Developing 8 Countries (Gelişmekte olan 8 Ülke) adıyla kurulan D-8, Türkiye, Endonezya, İran, Mısır, Pakistan, Malezya, Nijerya ve Bangladeş ülkelerinden oluşmaktadır.
Devlet ve Hükümet başkanlarından oluşan Zirve, Dışişleri Bakanlarınnın oluşturduğu Konsey, kıdemli uzmanların bulunduğu Komisyon ve Genel Sekreterlik D-8’in organlarını teşkil etmektedir.
Bir milyara yaklaşan nüfusu ile D-8 kendisine,
- Savaş değil, barış,
- Çatışma değil, diyalog,
- Çifte standart değil, adalet,
- Üstünlük değil, eşitlik
- Sömürü değil, adil düzen,
- Baskı ve tahakküm değil, insan hakları hürriyet ve demokrasi, maddelerini altı ilke olarak belirlemiştir.
Ticaret işbirliği, uluslararası kararlara katılım, iyi hayat şartlarının sağlanması, somut ortak projeler ve ekonomik işbirliği, dünya ekonomisinde güçlenmek, gelir dağılımında adalet, müslüman ülkelere ambargoya son, ezilmişlerin birliği ve bütün insanların haklarını teslim etmek maksadıyla kurulan D-8, kurucu mimarının ifadesi ile “20. Asrın 21. Asra en büyük hediyesi” olmaya namzet bir kuruluştur.
İçinden çıkılmaz bir hal alan dünya olayları, memleketimizin, insanlığın kurtuluşunu sağlayacak bu istikamete yönelme vaktinin gelip geçtiğini, her geçen gün biraz daha sesli bir şekilde dillendirmektedir.