Osmanlı tarihine bir dönem damgasını vuran Enver Paşa'nın hayatı belgesel oldu. Dedesi Sarıkamış Harekatı'nda şehit olan Dr. Süleyman Gündüz'ün TRT için hazırladığı 'Kafkas İslam Ordusu', hakkında 'kahraman mı, hayalperest mi?' tartışması hala süren Enver Paşa'nın hayatına ışık tutacak.

MURAT PALAVAR'ın haberi
Osmanlı tarihinin bir dönemine damgasını vuran ve her dönem tartışmalara konu olan Enver Paşa'nın hayatı belgesel oldu. Dedesi Sarıkamış Harekatı'nda şehit olan Dr. Süleyman Gündüz tarafından hazırlanan 'Kafkas İslam Ordusu 1918' adlı belgesel, Enver Paşa'nın tartışılan hayatına ışık tutacak. Ekim ayında yayına girecek belgesel, başta Türk ve Rus arşivlerinde yapılan araştırmaların yanısıra Enver Paşa'nın torunu Osman Mayatepek'ten alınan belge ve görüntülerle hazırlandı.

ŞEHİTLERİN İZİNİ SÜRERKEN ÇEKİLDİ

Kafkas İslam Ordusu 1918 Belgeseli'nin çıkış noktası ise Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan protokoller sırasında gündeme gelen Azerbaycan Türk şehitliğindeki askerlerin kim olduğu sorusu. Süleyman Gündüz ve ekibi Türk şehitliğindeki askerlerin izini sürdü ve Osmanlı tarafından kurulan Kafkas İslam Ordusu ismine ulaştı. Ordu, Sultan Mehmed Reşat'ın özel fermanı ve Harbiye Naziri Enver Paşa'nın talimatnamesiyle kuruldu. Enver Paşa'nın kardeşi Nuri Paşa, ordunun komutanlığına getirildi. Yapımcılığını ve yönetmenliğini Süleyman Gündüz'ün yaptığı belgeselde Neşe Kutlutaş metin araştırmasını yaptı. 5 bölümden oluşan belgeselin senaryosunu ise Dr. Ridvan Şentürk ile Süleyman Gündüz yazdı. Gündüz "Savaşta askerlerin ne kadarı çarpışarak, ne kadarı donarak ne kadarı da benekli tüfus hastalığı ile öldü belli değil. Sarı Kamış harekatı başarısız gibi görünse de İstanbul'un işgalinin önüne geçmiştir. Sarıkamış'ta 22 bin askerimiz ölmüştür. Sadece Rus kaynağında 90 bin geçer" dedi.

Osmanlı'nın gizli ordusu

25 Haziran- 15 Aralık 1918 tarihleri arasında Azerbaycan ve Dağıstan harekatını gerçekleştiren Osmanlı Ordusu'na "Kafkas İslam Ordusu" adını taşıyor. Osmanlı askeri yapısında yer almadığı için illegal bir ordu sayıldı. Osmanlı Ordusu'ndan ayrılmış bir kısım subay ve askerlerin Kafkaslarda yerel halkla birlikte gerçekleştirdikleri askeri organizasyon olarak gösterilmeye çalışılmıştır. Ordu, 15 Eylül 1918'de Bakü'yü işgalden kurtararak Azerbaycan Türklerinin ebedi başkenti ilan etti. Bugünkü Azerbaycan devletinin temellerini atıldı. Mondros'la ordular terhis edildiği için Kafkas İslam Ordusu, geri çekildikten sonra milli mücadelenin temelini oluşturdu.

YENİ ŞAFAK