Murat Ülker, ilk kez 28 Şubat'ta yaşadıklarından TÜSİAD'ın Başbakan'la çatışmasına, Çamlıca'da yapılacak camiden avcılık ve araba yarışı merakına, babasıyla ilişkilerden, eşiyle nasıl tanıştığına kadar pek çok bilinmeyeni anlattı.

MARKAMIZ SOYADIMIZ OLDU

-Sülalenizin adı eskiden "Devlet"miş. Onu soyadı olarak alamamışsınız, vermemişler. Sonradan markanızı soyadı olarak almışsınız. Ülker adı nereden geliyor?

-Yılmaz Özdil bunu bir yazısında çok güzel anlattı. 40'ların ortası, II. Dünya Harbi'nin bitişi. Dedemin adı Hacı İslam. Herhalde o şekilde soyadı tescil etmezler. Hacı İslam Devlet diye isim olur mu? Devlet de herhalde Kanuni'nin şiirinde geçen, "Olmaya cihanda devlet, bir nefes sıhhat gibi" anlamında. Çünkü soyumuzda devlet yok bizim. Kırım'dan geldiklerinde soyad olarak ne koyalım diye düşünmüşler. Pasaportla gelmişler çünkü. Nüfus kâğıtları yok. O zaman Atatürk sağ, İsmet İnönü başbakan. Ve Türkiye'de "Sovyet dostlarımız" diye bir söylem var. İsmet İnönü Kırım'a gidiyor bir ziyaret için. Kırım reisi cumhuru Mehmet'le görüşüyor. Mehmet bizim köyde ayakkabı tamircisi, Kırım'a reisi cumhur olmuş. İnönü gidince oraya, herhalde bizim ailenin lafı geçmiş. Dedem demiş ki o zaman, biz orada ne çektik, ne gördük, kimseye bir şey anlatamayız. Burada böyle bir politika var. Sovyet dostlarımız deniyor. Ve Kırım reisi cumhurunun ayakkabı tamircisi olduğunu söylemek ters olur. O yüzden konuşmamış. Dede üniversite mezunu adam. Türkiye'de öğretmenmiş. Ama tekrar dönüp geldiğinde alfabe değişmiş. O da bilmiyormuş yeni yazıyı. Sözlüklerden bakmışlar, yine Müslümanca bir isim olsun diye ışıktır, nurdur filan. Bunları söylesek kabul etmezler. Çünkü nüfus memuru o zaman ne isterse onu yazıyor. "Berk" adını bulmuşlar, yani şimşek. Nüfus memuru "Berksen" diye yazmış.

-Bir süre Berksen olarak gidiyorsunuz.

-Uzun yıllar geçiyor. Bir gün bir iş yapalım diyorlar, bir imalathane alıyorlar. Oraya bir isim koymak lazım. Yılmaz Özdil'in de bilmediğini anlatayım size. Orayı alınca bakıyorlar, "Üçyıldız Bisküvileri" yazıyor tabelada. Nohutçuhan'da bu imalathane. Samanpazarı'nda, şimdi İTO'nun olduğu yer. O zaman bir adam çıkar, Üçyıldız'ı, Ülker diye değiştirir. Tabelanın üzerinden yapıyorlar bu değişikliği masraf çıkmasın diye. Ülker nereden geliyor onu bilmiyoruz. Diyorlar ki komşunun çocuğu vardı, herkes çok severdi Ülker Ülker diye. Başka birisi diyor çok meşhur bir roman vardı, Ülker Fırtınası diye, herkes okurdu. Babam da onu okuyup etkilenmiş olabilir. Ama kimse doğrusunu bilmiyor.

-Tabelaya Ülker yazma talimatını babanız mı vermiş?

-Amcam ile ortak olduklarına göre muhtemelen beraber koymuşlar. Annem acaba Berksen miydi evlenirken, Ülker mi? Annemin evlilik cüzdanında Ülker yazıyor. Annemler 1949'da evlenmişler. 1944'lerde Ülker kurulmuş. Arada bir yerde Ülker olmuş. Niye böyle olmuş? Babam diyor ki, müşteriler sipariş veriyorlar, mektup yazıyorlar 'Sabri Ülker' diye. Çünkü herkesin ismi, markası olmuş diyor. Bizi de öyle sanıyorlar. Hatta yabancılar bile Mr. Ülker diyor. Öyle olunca biz de dedik ki bu Berksen bizim ismimiz değil. Kendi ismimizi de koyacak halimiz yok. O zaman biz de bunu herkesin bildiği, kendiliğinden oluşmuş isme çevirelim. Dedemin mezar taşında İslamefendi yazar. Berksen de yazmaz. Amcamın mezar taşında Asım Ülker, babamınkinde Sabri Ülker yazar.

EMELLERİMİN KÖLESİYİM

-Ülker'den Türkiye'nin beşinci büyük firması diye söz ediliyor.

-Olamaz, çünkü devlet hala ekonominin içinde. Koca koca KİT'leri var. Onlardan üç beş tane koyunca hepimizi geçer.

-Rakamlar büyük ama... 300 marka. 30 bin çalışan, 85 ülkeye ihracat, 9'u yurtdışında 55 fabrika. Sonuç olarak çok büyük bir işgücünden bahsediyoruz. Kendinizi kral gibi mi hissediyorsunuz, yoksa varlıklarınızın kölesi gibi mi?

-Kendimi köle gibi değil, aciz hissediyorum.

-Acizseniz, kraldan çok köleye yakın duruyorsunuz demektir.

-Varlıklarımın kölesi değil ama. Emellerimin kölesi.

-Hangi emellerinizin?

-Kader... İnsanların hep bir tutkusu vardır. Şöyle olaydı, böyle olaydı, şöyle yapaydım diye geçer hayatı. Leyleğin ömrü nasıl laklakla geçiyor, bizimki de öyle koşuşturmayla geçiyor işte.

-Koşabilmenin özgürlük değil, kölelik olduğunu düşünüyorsunuz, öyle mi?

-Öyle öyle. Özgür olsam şimdi bu saatte siz niye burada duracaksınız, ben niye burada duracağım. Daha manzaralı, başka bir yerde otururduk boğaza karşı filan.

- Özgürlük belki de insanın kaderine teslimiyetidir.

-Siz teslim olmasanız ne olacak ki zaten, ne olacaksa o olacak. Araplar 'vuku bulanda hayır var' derler. Türkler 'Mevlam neylerse güzel eyler' diyor.

ANNEM ÖLDÜKTEN SONRA SOĞUK SU İÇMEYE BAŞLADIM

-Geçtiğimiz ay Kapadokya gezisinde babanızın vefatından sonra ne hissettiğinizi sorduğumda "büyüdüm" demiştiniz. Büyümek özgür kalmak anlamında mı?

-Yok. Rahmetli annem hepimizi çok düşünürdü. Bizi bizden çok düşünürdü, babam dâhil. Hatta babam bazen "Ne olur üstümüze bir şey giyelim" derdi. Niye? Annem "Ben üşüyorum" derdi, herkes giyinirdi. Annem "Bana sıcak geldi" derdi, hepimiz soyunurduk. Annem öldükten sonra ben soğuk su içmeye başladım. Ellisinden sonra.

-Çok güzel. Baba ölünce?

-Babamın bana yasakladığı bir şey yoktu aslında. Şunu yapma, bunu yapma demezdi. Vaktinde yap derdi. Yapmayınca da bir şey olmazdı.

-Siz babanızın sağlığındayken holdingin başına geçtiğinizde büyümediniz mi aslında?

-Biz hiçbir zaman babamız yokmuş gibi davranmadık. Caiz olmaz. Adam orada duruyor, adamın malı. Zaten bizim töremize göre de oğlanın malı babasınındır.

-Hiç babanızla rekabet ettiniz mi?

-Ben rekabetçi, hırslı bir insan değilim. Mesela okulda kurtarma yazılıları olurdu. Derlerdi buna gir, şu kadar da not alırsın, ortalaman yükselir. Ben çalışırdım. Girmeden de bakardım, arkadaşlara sorardım. Onlar bana sorardı. Aa bunları biliyorum. Ne sorulabilir, şunlar gelebilir. Onların da cevabını biliyorum. Tamam, öğrenmişim ben bu işi derdim, girmezdim.

-Baba ile oğul ilişkisi farklı. Bir de aynı işkolunda. Tüm yatırımını size yapıyor. Bir oğlan çocuğu ölmüş. Siz varsınız ortada.

-Ben onu hissetmedim hiçbir zaman. Babam benim arkadaşım gibiydi. Üniversite imtihanına son on beş gün çalıştığımı hatırlıyorum. O son günlerde babam bana "Artık çalışma, dinlen, ama araba da kullanma. Birisi sana çarpsa bir ihtilaf çıksa geceyi karakolda geçirirsin. Ertesi gün imtihana bile gidemezsin" dedi. Ne yapalım peki? "Ben seni alayım" dedi. Benim şoförlüğümü yaptı. Sarayburnu'na gittik, park, bahçe gezdik. Biraz rahatladım, kafam dağıldı. Belki üniversite imtihanına bile götürmüştür, hatırlamıyorum.

-Sonradan babanız ile sizi kıyas ettiler mi?

-Ettilerse de bana demediler bir şey.

-Babanızla her konuda aynı görüşte miydiniz?

-Yoo, aynı görüşte olmadığımız çoktur. Mesela babam bana hep "önce sus, dinle. Çok konuşuyorsun, dinlemeden konuşuyorsun. Yaptığın işleri anlatmıyorsun bana. Gel anlat, şunları izah et" derdi.

-İş yapma tarzınız bakımından büyük çatışmalar yaşamamışsınızdır.

-Babam bana "yavaş" derdi. "Çok yatırım yapma. İşleri çoğaltma. Adam bulamazsın" derdi. Hepsinde de haklıydı. Ama yaptık.

-Ama siz haklı çıktınız. Sonuçlar iyi oldu.

-Bilmem ki. Yapmasaydık belki daha rahat olurdu. Gerçi rahat da batar adama. Bir fabrikayı alacaktık. Rusya'da Bolşevik adlı fabrikayı. İhtilalden sonra özel fabrikayı alıp devletleştirip Bolşevik yapmışlar. O satılıyor.

-Yıl kaç?

-Belki beş yıl önce. Halen duruyor fabrika. Onu bir Avrupalı ile alacaktık. Büyük bir ortaklık işiydi.Sabri Bey'e bilgi vereyim dedim. Belki hoşuna da gider, ironik bir şey. Anlattım. Bir taraftan da endişe ediyorum, diyecek ki niye bu kadar dağıtıyorsunuz. "Dağıtma peynirleri" derdi annem bana.

-Paraları saçma anlamında mı?

-Herhalde, ne bileyim. Onları söyleyince böyle baktı bana. Dedi ki, "Bekleniyordu zaten."

-Nasıl yani? Bolşevik fabrikasını sizin almanız mı bekleniyordu, sizin böyle saçmanız mı?

-Anlaşılmadı. Hiçbir şey demedi. Siz de kalkıp sorar mısınız sen ne diyorsun, denmez.

-Niye denmez?

-Töre töre. Ayıp, adam üzülür. İnsan babasını üzer mi?

-Ben olsam "Baba ne demek istiyorsun" diye sorarım.

-Hiç öyle bir şey demem. Ben çocuklarıma bile demiyorum ne demek istiyorsun diye.

-Evliliğiniz aşkın mı, mantığın mı üzerine kurulu?

-Çok uzakta kaldı ya. 35 yıllık evliyim... Biz birbirimizi severiz. Aşk fedakârlıksa çok var.

-Sizin yaptığınız en önemli fedakârlık ne?

-Reklamlara girmeyelim de şöyle yapalım. Mesela ben evlendim, hanımla biz bir yere gitmedik.

-Evet, balayına gitmemişsiniz, anneleri göndermişsiniz.

-Onlar yorulmuşlardı çok. Ben hanıma şunu dedim. Gideceğiz bir yere, balayı diyorlar. Bir sürü patırtı, yorgunluk. İstanbul kadar güzel yer yok. Oturalım burada. Bundan sonra gittiğimiz her seyahat balayı olsun dedim. Onun için biz şimdi hanımla nereye gitsek balayı gibi gideriz.

-Arkadaşlık ederek mi evlendiniz?

-Arkadaşlık etmeye vaktim olmadı. İki ay nişanlı kaldım. Çünkü arada seyahatim vardı, gittim geldim evlendim.

-Eşinizi ilk kez nerede gördünüz?

-Fındıkzade'de İngilizce dershanesi vardı, orada gördüm.

-Birisi mi bak şurada böyle bir kız var dedi?

-Birisi tavsiye etti. Bizim hanımın dikiş hocası, ablamın arkadaşıydı.

-Gittiniz, gördünüz. Görür görmez de işte benim eşim olacak kadın mı dediniz?

-Evet.

-Nasıl oluyor bu?

-Yazı tura atmak gibi. Hayat da elli- elli değil mi? Ya yaşarsın, ya ölürsün. Görürsün, ya seversin, ya sevmezsin. Ya evlenirsin ya evlenmezsin. Her şey elli-elli.

-Bu kadar matematiksel misiniz? Yoksa saklamaya mı çalışıyorsunuz duygularınızı?

-Yapım öyle. O kadar tarif edebiliyorum. Sonra da görüştük tabii. O sormuş zaten birilerine. Aman o adam mı, İllallah demişler. Kötü de bir referans almış.

GODİVA'YI ALIRKEN DİNİ GÖRÜŞ ALDIM

-Godiva'ya neden helal sertifikası aldınız?

-Bana sordular. Dediler ki, biz Türkiye'ye de satıyoruz, başka İslam ülkelerine de satıyoruz. Sen Müslümansın, nasıl olması lazım bunun? Ben biliyorum ama söylemem dedim. Benim işim bu değil. Gidin bunu helal sertifikası veren bir yerden öğrenin. Ona göre formüllerinizi düzeltin. Öyle yaptık. Koşer sertifikamız da var mesela.

-Godiva için mi, bütün ürünler için mi?

-Buradakiler için de var. şöyle. Bu Koşer ve Helal sertifikaları yurtdışında Türkiye'deki gibi değil. Tek tek ürüne verilir. Burada markaya veriyorlar. Markaya olmaz sertifika.

-Bu helal sertifikası likörlü çikolatayı da kapsıyor mu?

-Yok ona nasıl versinler ki. Likörden kastınız alkolse.

-Üretiyor ama Godiva değil mi? Bundan vazgeçmedi.

-Seyrek. Bazı çeşitlerimiz var, bazı Türkiye dışında bazı ülkeler için yapıyoruz. Amerika'da mesela bazı eyaletlerde alkollü çikolata imalatı ve satması yasaktır. Onun için çok tradisyonel bazı çeşitler var. Onlarda kullanılıyor. Ama geçen mesela sunum vardı. İşte Belçikalı ustalar geliyorlar. Manhattan'da bizim ofis var. Orada adam yeni çeşitlerini tanıtıyor. Esas bana gösteriyor tabii. Yönetim kurulu da karşımda. Bana da tattırıyor. Dedi bunlar şampanyalı. Karşıdan millet kaşını kaldırıyor, bilmem ne yapıyor. Adam yine anlatıyor. Dur bakalım ne olacak diye bekliyorum. Sonra sordu o kaşını kaldırana. Niye öyle yaptınız? Dedi adam Müslümanım. Helal mi? Dedi şampanyalısı helal proof dedi. İlk defa öyle söz duydum. Nasıl oluyor helal proof? Şöyle. Şampanyadaki lezzeti, aromayı verecek, onu aynı şekilde sizi kandıracak taklit bir aromayı koyuyor içine. Şampanyalı oluyor ama şampanya koymadan oluyor.

-Godiva'dan evvel Ülker'in hiçbir ürününde likör yoktu. Godiva ile birlikte böyle bir şey de katılmış oldu ürünlerinizin içine. İnanç dünyasında ne değişti?

-İnanç dünyasında bir değişiklik yok. İnançlı bir insanın inancı bunu koymamayı gerektirir. Ama zaten ticari de değil. İstatistiklere göre, Türkiye'de bir dükkanda içki satılıyor diye ben buradan alışveriş etmem diyen bir yüzde kırk var. Bir dükkanda içki satılmıyorsa ben niye oraya gideyim diyen yüzde sekiz. Siz yüzde sekizİ kazanabilirsiniz ama yüzde kırkı kaybedebilirsiniz. Ticari düşünürseniz içki satmazsınız. Bir de bunun yanına içkili çikolata yap, al başına belayı. Bunu Türkiye'de başka yapan da yok. Bu bir talep meselesi. Belçika'da yapmışlar bir pazarlama faciası. Kutunun arkasında dikkat diyor, bu kutuda alkol vardır. Hamile kadınlar yiyemez. Yerseniz araba kullanırken dikkat edin. Alkol dikkatinizi dağıtır bilmem ne. Ya dedim böyle çikolata kutusu olur mu? Bir öldürür demediği kalmış.

-Peki az da olsa likörlü çikolata satmakta bir sakınca görmüyoruz noktasında mısınız?

-Hayır, o noktada değilim. Ben Müslüman bir adamım.

-Ama satıyorsunuz.

-Müslümanlığın bana müsaade ettiği şeyleri yapıyorum.

-Dediniz ya az da olsa var diye

-O sizin Müslümanlığınız, kitapta yazan Müslümanlık öyle değil.

-Ben anlamak için soruyorum.

-O zaman hocaya sormanız lazım.

-Az olunca satılır mı deniyor?

-Öyle denmez. Onun çok özel bir izahı var. Ben onu size yapamam. Çünkü teknik bir izah. Onu hocaya sormak lazım.

-Siz hocadan aldınız mı öyle bir şey?

-Biz öyle çalışırız.

-Diyanetten mi aldınız?

-Yoo.

-Peki sorunuz neydi? Bizim ürünlerimizin küçük bir bölümü böyle böyle olabilir mi şeklinde mi?

-Hayır öyle sormadım. Olanı anlattım. Ben nerede ne yapıyorum, dünyada ne yapıyorum, nasıl çalışıyorum. Onlar da şunu yapabilirsin, bunu yapamazsın dediler. Hatta Godiva'yı almadan bunu sordum.

-Likörlü olabilir mi dediler?

-Öyle demediler. Onu yine onlara sorup onlardan cevabı almak lazım. Başkasının adına konuşursam yanlış olur. Ona sorarsınız.

-Ama sormuşsunuz. Ne cevap verdiler?

-Godiva böyle çalışabilir dediler.

-Diyen kim? Bir hoca. Ama adını vermiyorsunuz.

-Cola Turka'ya geçelim. 2003'te piyasaya gayet agresif bir biçimde girdiniz. Şimdi reklamı bile yok. Neden?

-Reklam parayla.

-Para mı bitti?

-Yo yo. Ne kadar satıldığını gördük. Reklam yapmadan da o kadar satılıyor. Para harcamıyoruz.

-Birinci Coca Cola, ikinci Cola Turka, üçüncü Pepsi idi.

-Üçüncü olduk şimdi. Pepsi ile yer değiştirmiş olduk. Çünkü global olarak Pepsi o kadar büyük yatırım yapıyor ki. Kola işinin şu zorluğu var. Muhtar Kent Türk, çok başarılı. Sağ olsun, Allah muvaffak etsin. İftihar da ediyoruz. Arada görüşüyoruz da. Şimdi Coca Cola bir Türk firması gibi oldu.

-Niye? Sırf başında bir Türk var diye mi?

-Biz Türkler öyle hissediyoruz.

-Kandırıyor Türkler kendilerini.

-Canım hoşlarına öyle gidiyor.

-Global bir dünyada bir sürü firmanın başında Türk olabilir.

-Ama yok. Bir tane var. Coca Cola bunu yapınca Türkiye'de bir avantaj oldu. Fakat Pepsi Cola için bir dezavantaj oldu. Pepsi Cola da Türkiye'deki varlığını geri almaya çalışıyor. Niye? Türkiye'yi kaybettikçe Ortadoğu'yu kaybetti. Ortadoğu'da Coca Cola yoktu, Pepsi Cola vardı yakın zamana kadar. Orada büyük bir savaş var aralarında. Türkiye'de aşağıya düşmesi Pepsi Cola açısından zor. O da uğraşıyor kendi yerine çıkmak için. Arada olan bize oluyor. Bu kadar gürültü patırtının arasında biz dayak yiyoruz.

-Coca Cola'nın içindeki boya maddesinin kanserojen olduğu açıklandı. Amerika kendi sınırları içinde bunu bir miktar düşürdü.

-Boya maddesi değil, karamel maddesi. Karameli boya için kullanıyor bazıları.

-Ama biz Türkiye'de hala zararlı olan haliyle içiyoruz.

-Ben bilmiyorum diyeyim. Rakibe ne diyeyim şimdi?

-Cola Turka'nın içinde de o maddeden var mı?

-Yok. Çünkü bunun formülünü biz kendimiz yapıyoruz. Maddeleri de dışarıdan kendimiz ithal ediyoruz. Onun için bunu araştırdık biz vakti zamanında. Hatta alkol var mı yok mu diye bir sürü patırtı çıktı. Bunların hiçbiri bizde yok. Ötekinde var demiyorum. Bizimkinde yok. Kendim de içiyorum, nasıl olsun?

-Bana göre kola türü içeceklerin hepsi zararlı.

-Niye?

-Şeker var, asit var.

-Canım gereksiz şey o kadar çok ki.

-Güneş Taner geçenlerde Mecliste darbeleri araştırma komisyonuna 28 Şubat döneminde Ülker grubuyla ilgili çok enteresan bir hikaye anlattı.

-Basketbol takımıyla ilgili. Orhan var bizim enişte. Güneş Taner ne söylüyor diyor bana. Bilmiyorum dedim, seninle arasında geçti. Sen başkandın kulüpte.

-O dönem Ülker grubuna teşvik vermiyor asker. Sonuçta basket Ülker'in basket maçında insanların eline Türk bayrağı vererek sizin ne kadar vatanperver olduğunuz kanıtlanıyor ve yasak delinmiş oluyor.

-Önce şunu söyleyeyim. Geçmişe değil ileriye bakmak lazım. Ben işimde de, politikalarda da her zaman yarın ne olur, ben ne yapabilirim, nasıl muvaffak olabilirim ona bakıyorum. Burada geçen bir hadiseyi anlatayım. Bu odadaydık. Bir bayram öncesiydi.

-28 şubat dönemi mi?

-Evet. Bizde adettir, bayram kolisi yaparız. Hâlâ da yaparız. İşçilere de dağıtırız. Arkadaşlara da veya iş yaptığımız insanlara da göndeririz. Bayram kolilerini dağıtmanın çok etkili bir jest olduğunu, mutlu bir an olduğunu da biliyoruz. Biz tabii askeri erkâna da gönderiyoruz.

-Çevik Bir'e mi gönderdiniz koliyi?

-Paşaların hepsine gönderdik. Götüren adam döndü geldi, suratı asık böyle. Efendim, almadılar dedi. Hiçbir yerden hediye almıyorlarmış. Çevik Paşa size bir mektup gönderdi dedi. Açtım zarfı. İçinde kendi el yazısıyla yazmış. "Hediyeyi alamıyoruz, karargâhta böyle bir kararımız var. Yalnız yanındaki adamlara dikkat edin" diyor. Altında bir mektup daha. Açtım bizim paketleri götüren adam yazmış. Beş dakikada telaşla karalanmış bir yazı. Bizim kolilerle beraber onu da vermiş Çevik Paşa'ya. Paşam diyor, ben bunların yanındayım, bunlar şöyle kötü adamlar, böyleler, zart zurt. İhbar mektubu. Adamı çağırdım birkaç gün sonra. Bir dilekçe yazdırdım. İki mektubu yan yana koydurdum. Aynı yazı. Adamın yüzü bile kızarmadı. Gönderdim adamı.

-Ne dediniz?

-Biz hırsıza hırsız, kötüye kötü demeyiz. Dersen bir kere yüzgöz olursun. İkincisi sen de kötü olursun. Geride kalana aman o kötü örnekti, siz iyi olun deriz. Bana hainlik yapan bir adam varmış. Çevik Paşa bana onu ifşa etti diye memnun oldum. 28 Şubat'ta Genelkurmay başkanı kimdi?

-28 Şubat'ta İsmail Hakkı Karadayı.

-Onun sınıf arkadaşı, onun damadı filan biz arkadaştık. Onlar dediler ki ya Çevik Paşa ile bir görüşsene. Görüşeyim dedim.

ÇEVİK BİR'İN MUSKASI

-Ne diye? Anlat kendini. Biz iyi insanlarız diye mi?

-Evet. Biz seni tanıyoruz yani dediler. Nereden çıkıyor bu işler filan. Peki görüşelim. Bir otele gittik. Şehrin içinde butik bir otel. Paşa da geldi oraya. Baktı bana, "Murat sen misin?" dedi. Evet benim. Dedi "Sen o musun?" Dedim ya benim. "Sen hep böyle mi geziyorsun?"

-Sarıkla mı gezeceğinizi düşünmüş?

-Bilmiyorum. Herhalde öyle bir zehaba kapıldı. Paşa dedi ki, "Ya ben çok inançlı biriyim, öyle bir şey yok. Biz yaptığınız işleri takdir ediyoruz." Şudur budur. Peki paşam. "Ayrıca bak ben de Müslümanım" dedi. Çıkardı cebinden bir muska. "Ben bunu cebime koymadan çıkmam dışarı" dedi. Dedim benim batıl inançlarım yok, böyle şeylere inanmam.

-O dönemde başka neler yapmak zorunda kaldınız?

-Ben size teşvik hikâyesinin aslını anlatayım. Konuşulduğu gibi Güneş Taner çözmüş filan öyle bir şey yok. Onlar da yapmışlardır, Orhan Bey'le konuşmuşlardır, etmişlerdir. Ama işin aslı şu. Bizim yabancılarla ortak bir tesisimiz var. Yatırım yapılıyor. Teşvik belgesi revize edilecek, makineler gelecek. Teşvik belgesi Ankara'ya gitti gelmiyor. Normalde hemen gönderirler. Yok. Yabancılar soruyor, adamlar makine gönderecek, yatırım yapılacak. Adam nezle olmuş dedim. Üç dört ay sürdü nezle. Gülmeye başladı yabancılar artık. Bunun üzerine sıkıştırdım.

-Nereden gelecek teşvik belgesi, Hazine'den mi?

-Normal belge Teşvik Uygulama'ya gidiyor, vize olup geliyor. Standart bir uygulama. Bizimki gelmiyor, belge kayıp. Adam gönderiyorum, baksın diye. Diyor ki, "Bilmem ne hanımı gördüm. Çantasından beni görür görmez Ülker çıkardı. Bak bende problem yok diyor" Memleketin hali bir acayip o zaman. Böyle bir kim vurduya gidiyor iş. En sonunda sıkıştırınca belge geldi. Postaya vermişler. Normalde vermezler postaya. Aldım, baktım, belgede hiçbir şey yazmıyor.

-Nasıl yani?

-Mühür var, imzalar var, yazı kısmı boş. Şüphelendim, belgeyi çevirdim güneşe. Yazıyor. Yani birisi almış vize yazısını daksillemiş. Bunu kim yapmış? O mührü atan, damgayı vuran adamların bunu yapması söz konusu değil. Adamların imzası var zaten altında. Orada belgeyi postaya veren memurlardan birisi daksillemiş vermiş ki çok büyük cesaret. Bunu ilk defa size söylüyorum. Netice ben bu belgeyi aldım, hemen Hüsamettin Özkan'a gittim, başbakan yardımcısı. Hüsamettin Bey böyle bir şey var, bu bir rezalet. Bunu yabancı ortak duysa dedim, memleketin itibarı ne olur. Mühür, imza var, memur daksilliyor. Anladım dedi. hemen düzelttiler, verdiler. Teşvik hikayesi de budur.

-O bayrak mayrak meselesi...

-Benim işim değil. Ben Ülkerspor'un başkanlığını bir yıl yaptım. Onda da şampiyon oldum çok şükür. Bayrak mayrak bilmiyorum. Ama bayrak olsa ben her yere asarım. Teşvik hikâyesi bu. Başka teşvik hikâyesi yok.

BAKKAL AMCAYI KÜSTÜREMEM DEDİM

-28 Şubat döneminde TSK bağlantılı birçok vakfa para aktarmak zorunda kalmanız ödediğiniz bedellerden biri miydi?

-Yo, bir kere ben sormuştum. Bu işin önderlerinden bir Paşaya, şimdi de konuşan, fikir zerk eden... İsmini boşver. Bana dedim haber gönderildi Ülker de bir şey yapsın. Memlekette kimin yanında olduğunu göstersin filan. Dedim ne yapabiliriz? Mesela dediler ilan verseniz.

Peki yaparım ama şöyle bir şey var. Ben 150 bin tane bakkala gidiyorum, mal dağıtıyorum. Siz bakkalları tanıyorsunuz. Benim işimin hacmini biliyorsunuz. Bu ilanı versem, 28 Şubat'ı desteklesem bakkal amca küsmez mi dedim. Çünkü onlar da biliyorlar ki halkın çoğunluğu demokrasiden, özgürlükten yana. Ben de bir ticari firma olarak böyle bir şey yaparsam ticaretim zarar görür. Bakkal amca bana küsmez mi? Haa dediler, biz bunu görüşelim dediler. Bir hafta sonra dediler ki sen doğrusunu yapıyorsun, bakkal amcayı küstürme dediler.

-Para yatır şu vakfa demediler mi?

-Yok ya, kimse öyle bir şey istemedi. Sabri Bey'in kendisi dedi. "Oğlum biz zekât veriyoruz. Ben çok üzülüyorum, Güneydoğu'da çocuklar kolsuz bacaksız kalıyorlar. Bunlara bir protez falan yapsak, böyle bir şey bulsak, onlara yardımcı olsak. Genç çocuklar, bunların hayatları, nasıl devam edecek?" dedi. Peki, bakayım ben dedim. Gittim Milli Savunma Bakanlığı'na. İsmet Sezgin'den randevu aldım. Konuştum, anlattım. Dedim İsmet abi böyle böyle. Sabri Bey'in böyle bir arzusu var. Tamam, ben konuşayım paşalarla dedi. Bir rehabilitasyon merkezi kuruluyormuş. O zaman iyi bir para verdik. Hatta Milli Savunma Bakanlığı'na çağırdılar beni. Çeki ben götürdüm. Orada bir seremoni yaptılar. Paşalar geldiler. Ama Sabri Bey bana tembih ettiği için, İsmet abi dedim bu verdiğimiz para Sabri Bey'in zekâtıdır. Ona göre, böyle bir işe harcayacaksınız dedim. Biz Müslüman değil miyiz biliyoruz zekâtın ne olduğunu dedi.

-O dönemde yönetim kurullarınızda paşalar yer aldı mı?

-Yok, kimse öyle bir şey istemedi. Kimse şuraya bağış yapın demedi. Kimse şu yönetim kuruluna şu paşayı alın demedi. Bunları yazanlar, çizenler ya kendi gölgesinden korkanlar yahut da diğerlerini korkutmak için yazanlar. Böyle bir şey yok. Ben akıl ettim. Yaşar Büyükanıt'a gittim. O da bir Fenerbahçelidir. Konuştuk ettik, görüştük. Aslan Paşa vardı istihbarat başkanı. Şimdi Harp Akademileri'nin başında. Onunla da konuştuk o zaman. O gün Hrant Dink vuruldu hatta. Aslan Paşa kitap kurdudur. Ona bir takım güzel kitaplar da götürmüştüm. O da bana kitap vermişti. Yaşar Paşa'ya da Ülker'in büyüklüğünü, durumunu anlattım. O bana "Bir şey var mı yapabileceğimiz?" dedi. Mal alıyorlar, almıyorlar filan. Paşam dedim. Benim mallarımı siz kantinlerde satamazsınız.

-Neden?

-Benim mallarım pahalı. O kantinlerde ucuz mal satıyorlar. Ucuz malı belki pahalı satıp para kazanıyorlar. Döner sermaye yapıyorlar. Bütün kantinler öyledir. Ama bir problem yok. Çünkü terhis olduklarında Ülker yiyorlar. Her yerde var çok şükür. Çok da satılıyor. Böyle bir iyi görüşmemiz olmuştu. Sonra Tolon Paşa'dan randevu aldım. Selimiye'de komutan. Gittim. Başka bir işadamı daha vardı. İkimiz beraber gitmiştik. Sen dedi hangi Murat Ülker'sin? Paşam dedim şu meşhur olan. "Ha" dedi, "Sabri Bey'in oğlu musun? Babanı tanırım" dedi. Üç beşten sonra, "sen" dedi "Tayyip Erdoğan'ı tanıyor musun?" Paşam dedim Tayyip Erdoğan şu kadar zaman İstanbul'da belediye başkanlığı yaptı. Ben de burada işadamıyım. Onu bırak dedim kendisi şimdi başbakan. Ne demek tanıyor musun? Tanımayı bırak dedim, destekliyorum. Herhalde o konuşma ona ters geldi ki, öyle bakınca dedim, ben ondan önceki hükümeti de destekliyorum. Ben işadamıyım. Türkiye'de ticaret yapıyorum. Bundan sonra gelecek hükümet kimse onu da peşinen destekliyorum dedim. Sonra biraz konuştuk. Bu şehit cenazelerinde falan namaza duruverseniz ne olur.

POSTALLARIMI ÇIKARIP NASIL ABDEST ALAYIM?

-Çok güzel demişsiniz.

-Ayrı yerlerde oturuyorsunuz, ayrı servislerle gidip geliyorsunuz dedim. Halkın içine giriverseniz dedim. Böyle konuştuk karşılıklı, güzel bir sohbet oldu.

-Tolon Paşa ne dedi, haklısınız böyle yapmalıyız dedi mi?

-Orada abdest alınacak sanıyordum dedi. Nasıl postalı, üniformayı çıkarayım dedi.

-Ha cenaze namazını o yüzden kılmıyor!

-Şimdi öğrendim dedi. Önceden abdest alıp gidiyorum, kılıyorum namazlarını dedi.

-Ne kadar yabancılaşmış bakar mısınız?

-Ama sen milletin paşasını da aşağı düşürme.

-Bırakın Allah aşkına Murat Bey.

-Başka bir şey anlatayım. Aydınlık bir yazdı o dönem. İşte irtica şemaları, şunlar bunlar. Mahkemeye verdik, Dedik ki yok böyle bir şey. Sabri Bey'in adını koymuş. Mahkemede dedi ki Aydınlık, "Efendim biz bunları Genelkurmay'dan aldık". Hakim dedi ki 'yazın, Genelkurmay'a sorun. Genelkurmay böyle bir şey yapıyor mu?' Aydınlık, "Hakim taraf tutuyor, reddi hakim talep ediyoruz" dedi. Bir üst mahkemeye gitti. Reddi hakim talebi bozuldu aynı mahkemeye geri geldik. Hakim tekrar yazdı Genelkurmay'a. Genelkurmay'dan cevap geldi. Yaşar Büyükanıt'ın imzasıyla. Dedi bizde böyle bir bilgi yok. Biz bunları dosyalamıyoruz, araştırmıyoruz. Biz böyle bir şey vermedik. Mahkeme de Aydınlık'ı mahkûm etti. Ben icra etmedim, iyi bir tazminattı. Aydınlık da kapattı kaçtı. Sonradan Doğu Bey ile görüştük. O bizim PR çalışmalarına falan katıldı sonradan. İnsanlar birbirini tanıyınca, yüz yüze küfretmek olmaz. İkincisi ben de kötü bir adam değilim. Adam beni tanıyınca niye benden hoşlanmasın. Ondan sonra Cumhuriyet Gazetesi de bir yazı yazmıştı. Verdik mahkemeye. Mahkemeyi kazandık, iyi bir tazminat kazandık. Avukat zaten arada bir, bir torba geliyor elinde. Naylon torba, içi para dolu. "Sabri Bey'e bunu ver" diyor. Ne bu? Diyor "Şu kadar milyar tazminatlardan aldık, helal para." Davayı kazandığımız dönemde Cumhuriyet'in yazarlarından birisini vurdular. Adını hatırlayamadım şimdi.

-Onat Kutlar olmalı.

-Yargıtay'da sözlü savunma yapılacak. O yazar vurulunca memlekette yer yerinden oynadı. Biz de dedik ki biz bu savunmada haklı olduğumuzu biliyoruz. Burada bu savunmayı yaparsak bunu alacağımızı biliyoruz. Ama bu kadar üzüntülü bir günde, Cumhuriyet ailesi bu kadar üzgünken bunu yapmak istemiyoruz. Vazgeçtik davamızdan ki kazanmıştık. Sonra ben İlhan Selçuk'tan Cola Turka hakkında tebrik aldım.

-Yanlış mı hatırlıyorum. Siz 28 şubat döneminde Cumhuriyet Gazetesi spor ekine sponsor mu olmuştunuz?

-Bütün gazetelere hala sponsoruz.

-Şu anda ordu kantinlerde Ülker var mı?

-Var. Onlar almak istiyorlarsa, ben satmak istiyorsam her zaman var.

-Ne zamandan itibaren bu yasak delindi?

-Resmi olmayan bir yasağı soruyorsun. Olmayan bir yasak nasıl delinir. Yok ise olmamıştır.

-Israr ediyorum ve soruyorum.

-Cevap veremem. Hekimlerin hasta gizliliği gibi bizim de müşteri gizliliğimiz var.

-AK Parti iktidara geldikten ortalık yumuşadıktan sonra mı, hadi gelsin mallar dendi?

-Ak Parti iktidara geldikten sonra ortalık yumuşamadı ki. Epey bir kavga gürültü oldu. Hatırla.

-Peki. Bu mahkemeler filan... Süngü düştükten sonra mı girdiniz kantine?

-Süngünün düştüğünü duymadım. Süngüsüz tüfek ne işe yarar. Düz bir av tüfeği olur o zaman. Türkiye Cumhuriyeti'nde, Türkiye Cumhuriyeti'nin ordusunda, Ülker gibi bir firmadan ben mal almam diye resmen yazı yazacak, söyleyecek adam yok. Olamaz da.

-Gayri resmi olabilir.

-Gayri resmi herkes söyleyebilir.

-Hem TÜSİAD, hem MÜSİAD üyesisiniz. TÜSİAD'da Ümit Boyner dönemi başbakanla sözel çatışmaya varan görüş ayrılıkları oldu. Siz o dönemde Ümit Boyner gibi mi düşündünüz, yoksa başbakanın tarafını mı tuttunuz?

-Ben aktif bir TÜSİAD üyesi değilim. Vaktim yok. Ancak kendi işimi görüyorum. Çok da seyahat ediyorum.

-Bir şey yapmanız gerekmiyor zaten. Aidatınızı veriyorsunuz, oluyor bitiyor.

-Olur mu canım. Onun toplantıları var, çağırıyorlar.

-Ben sizin ne denli aktif ya da pasif olduğunuzu sormuyorum.

-Ben o tartışmaların içinde yokum. Kim ne demiş, kendisinden duymadıkça inanmam zaten.

-Televizyonda mı seyretmiyorsunuz?

-Seyretmiyorum. Arkadaşlar beni ilgilendiren haberleri gönderiyorlar, sabah 15 dakikamı alıyor. TÜSİAD'dır, MÜSİAD'tır hangisi olursa olsun, kendi ihtisasını ilgilendiren konularda konuşsun ve iş yapsın. Buna taraftarım. Paran var, işadamısın diye çok konuşursan, zaten dinlemezler doğruyu söylesen bile. Ama TÜSİAD meslek okullarına yatırım yapıyor. Meslek okulları memleket meselesi diyor. Bunları destekliyorum.

-"Sen işadamısın siyasete karışma" diyorsunuz yani. Böylece tarafınızı anlamış olduk.

-Hangi taraftayım?

-Başbakanın tarafındasınız.

-O da mı öyle söylüyor?

-O da öyle söylüyor. Herkes kendi işini yapsın, siyaseti ben yapayım diyor.

-Başbakanın ne dediğini de öğrenmiş olduk bu arada.

ÇAMLICA CAMİİ İÇİN PARA İSTENMEDİ BENDEN

-Çamlıca'da yapılacak camiye para verecekmişsiniz?

Haberim yok. Ben burada bile değildim. Şimdi nasıl diyeceksin vermem, vermeyeceğim. Tekzip mi edelim. Böyle bir şey olabilir mi? Ben diyorum ki Vatan Gazetesi benim o camiyi yaptırmamı istediği için böyle haber çıkarıyorlar.

-İstemediler yani sizden cami için para?

-İstemediler.

-İsterlerse verir misiniz?

-Bakarız o zaman.

-Çamlıca'ya cami ihtiyacı olduğunu düşünüyor musunuz?

-Ben Çamlıca'da oturmuyorum ki, Vaniköy'de oturuyorum. Vaniköy'de de iki tane cami var, bir sağımızda, bir solumuzda.

-Bana göre yok cami ihtiyacı Çamlıca'da. Size göre var mı?

-Diyanet var, şehir planlaması var, cami ihtiyacı varsa tespit edilir yapılır. Hükümetimiz, devletimiz büyüktür.

O dönemde asker sizin reklamlarınızı ve ilanlarınızı merkez medyada yayınlanmaması doğrultusunda bir takım çabalar içine de girdi mi?

-Öyle bir şey olmadı. Bu 28 şubat insanların muhayyilesinde olan psikolojik bir şey. Böyle bir şey yok.

-Nasıl yok?

-Höt dersen yok. Karanlıktan korkuyorsan her yer karanlık. Karanlıktan korkmuyorsan karanlık yok.

-Çok höt diyebildiniz mi onlara?

-Ben hiç kimseye eyvallah etmedim, etmem de. Kötü bir huyum vardır. Bilirler arkadaşlar.

-Yapabildiyseniz aferin. Ne yaptığınızı söyleyin.

-Yapmasam burada taş taş üstünde kalmaz. Herkes bir şey alır gider o zaman. Deniz Baykal'ı görmeye gittim. Yeni MKYK seçilmiş, toplantıları vardı.

-Baykal genel başkanken.

-Tabii tabii. Bekledim. Sonra baktım bitmeyecek toplantı. Ben çıkıyorum dedim. Sonra duymuş, çıktı toplantıdan. Aman dedi gelsin. Çıktım yukarı. Kusura bakma, MKYK dedi. Biliyorum. Nasılsın, ne yapıyorsun, işlerin nasıl falan. Anlattık. Ama bir şey söyleyeceğim dedim. Bu sizin konuştuklarınız, muhalefet üslubunuz, yaptığınız şeyler dedim uymuyor dedim benim gördüklerime. Nedir o? Dedim arkadaşlarınız gensoru veriyorlar mecliste veya neyse adı. Efendim burada meclisin kantininde Ülker yoğurdu nasıl satılır? Başbakan bunun distrübütörü değil mi?Ya dedim böyle bir politika olur mu? Nasıl dedi? Benim yoğurdumun sizin politikanızla ne alakası var?Ayrıca başbakan koskoca adam. Benim distrübütörüm değil ki, böyle bir şey yok ki. Aa dedi haklısın.

-Distribütörlük ta belediye başkanlığından kalma bir şey.

-O zamanda kendisi gerçek manada bir distrübütör değil. Aktif çalışan bir distrübütörün ortağıydı. Her işin bir üslubu var. Ondan sonra "Çok özür dilerim. Böyle bir şey olmadığını arkadaşlara izah ederim" dedi. Hâlâ da ben Deniz Bey'e birini gönderirim, gördükçe de bir yerde ne mallar yapıyorsun, ne ediyorsun diye sorar, ilgilenir. Niye, çünkü ben Deniz Baykal için de bisküvi yapıyorum.

-O dönemde mütedeyyin ve muhafazakâr kesim size pozitif ayrımcılık yaptı mı?

-Bilmiyorum. Nasıl hissedebilirim. Nasıl ölçebilirim.

-İlanlardan, reklamlardan, haberlerden, satıştan...

-Diyorum ya size 28 Şubat var, bana yok. Karanlıktan korkmuyorsan 28 Şubat yok.

- Aziz Yıldırım'ın Hocaefendi'ye ne kadar öfkeli olduğu yazıldı çizildi... Bütün bunlar sizi rencide etti mi?

-Ben bunları Aziz Yıldırım'dan duymadım. Yine 28 şubat hikayesi gibi. O söylüyor bu söylüyor. O yazıyor, burada çıkıyor. Ama aslında adam ne söylemiş. Ben taraftardan da duymadım böyle bir şeyi. Dedikodu ile bir iş olur mu?

-Ertuğrul Özkök yazdı.

-Onu okumadım. Aziz ile de görüşemedim çıktıktan sonra.

-Bütün bu olaylara taraftar duygusuyla mı bakıyorsunuz?

-Ben Fenerbahçe'ye taraftarım, fanatik değilim.

-Bizim başkan neylerse güzel eyler gibi düşünüyor fanatikler.

-Demek ki ben fanatik değilim.

-Son kararı Yargıtay verecek ama mahkeme hüküm verdi, bunu önemsiyorsunuz öyleyse.

-Mahkeme şike ile alakalı bir hüküm vermedi ki. Çete ile alakalı verdi.

-Şikeden de verdi.

-Kararı okumadan bir şey diyemem.

-Siz Fenerbahçe delegesi misiniz?

-Bilmiyorum.

-Delege olup olmadığınızı bilmiyor musunuz?

-Bilmiyorum.

-Böyle bir şey olabilir mi?

-Nereden bileceğim. Böyle delege kağıdı mı veriyorlar?

-Tabii.

-Bana öyle bir kağıt vermediler. Demek ki değilmişim.

-Siz Fenerbahçe'ye para yatırıyorsunuz. Destekliyorsun. Desteklediğiniz takımın içinde bir takım katakulliler var mı yok mu diye merak etmiyor musunuz?

-Ben seyrederken görüyorum, biliyorum nasıl oynuyorlar, ne yapıyorlar. Onun için zevkle maçı seyrediyorum zaten.

-Şike mike yok, bunlar uydurma şeyler mi diyorsunuz?

-Şike var veya yok diyemem. Niye? Mahkemede olan bir konu. Mahkeme devam ediyor.

DEFTER-İ KAİNATI OKUMAK VAR AVDA

-Av merakınıza gelelim. Ne avlıyorsunuz geyik mi, ayı mı, yaban domuzu mu?

-Avcıya böyle bir soru sorulmaz. Şöyle sorulur. Kuş mu avlıyorsun, balık mı avlıyorsun, büyük av mı avlıyorsun? Ben hepsini avlarım. Kurallarına uygun olarak.

-Avlanmak hangi ihtiyacınızı giderir?

-Avda bir kere azim, sebat var. Onun yanında süratle karar verebiliyorsun. Zor şartlara dayanıklılık var. Bunların hepsi bir nevi pentatlon gibi. Ben bunu gençken yapardım, babam da yapma demezdi. Şimdi de vakit buldukça av için büyük şirketlerin yöneticilerinin davetlisi olarak yurtdışına gidiyorum. O insanlarla, onların kültürleriyle bir arada olabiliyorum. Çünkü tamamıyle sosyal bir hadise için gitsem bana orada sabretmek çok zor. Ama bu şekilde hem onlar çok memnun oluyorl