Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, bankaların Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki işletmelere kredilerde ketum davrandığını ileri sürerken, bankalar herhangi bir bölgesel ayrım yapılmadığını dile getiriyor. BDDK'nın ilk 6 aylık verileri de 6. bölgede yer alan 15 ile kullandırılan kredilerin toplam yüzde 28.7 oranında arttığını ortaya koyuyor

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan bankaları zaman zaman Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki işletmelere kredi kullandırmakta çekimser kaldığı ve teminatta zorluk çıkardığı yönünde eleştiriyor. En son da geçen hafta .'Hakkari, Şırnak, İstanbul, Ankara, İzmir, hepsi aynı değerdedir. Elbette ki, arsanın fiyatı değişebilir ama bu Muş'taki, Adıyaman'daki gayrimenkulün ipotek kabul edilmemesi gibi bir keyfi anlayışı getiremez' sözleriyle yeniden bu tartışmayı alevledi. Çağlayan'ın bu eleştirilerinden yola çıkarak biz de özellikle 6. bölgede yer alan 15 ilde bankaların şubeleşme ve kredilerini inceledik.

BDDK'nın 2012 ilk 6 ile 2011 ilk 6 aylık verilerinden yararlanarak Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Muş, Bingöl, Bitlis, Van, Diyarbakır, Siirt, Batman, Şırnak, Hakkari, Mardin ve Şanlıurfa illerindeki gelişimi karşılaştırdık. Bankacılar kredilendirme coğrafi bölgeye herhangi bir ayrım yapılmadığını, bankaların da kar etme güdüsüyle hareket ettiği ve kısıtlı sermayeleri ile en fazla kar edebilecekleri, Gayri Safi Milli Hasıla açısından en yüksek potansiyele sahip olan bölgelere yöneldiklerini savundu.

KREDİLERDEKİ PAYI YÜZDE 2.8

İlk yarıda bankacılık sektöründe toplam kredi hacmi yüzde 8 artarken, yılık bazda ise artış oranı yüzde 18.8'i buldu. 15 ile kullandırılan kredilerin Haziran 2011-Haziran 2012 dönemleri itibarıyla toplamda yüzde 28.7 oranında arttı. Sözkonusu dönemde en fazla kredi artışı ise sırasıyla Mardin, Muş, Batman ve Bitlis'te oldu. Ancak bu artışa rağmen bu illerin toplam 747 milyar TL'lik krediden aldığı pay yüzde 2.8.

ŞUBELEŞMEDE ZİRAAT BAŞI ÇEKİYOR

15 ilde kamu ve özel dahil 433 banka şubesi var.Bölgede en fazla şubeleşen bankaların başında137 şube ile Ziraat Bankası geliyor. Ziraat'i 46 şube ile İş Bankası izlerken, bu bölgeye en fazla açılan üçüncü sıradaki banka ise yine bir kamu bankası. Halkbank 6. bölgede 42 şube ile faaliyet gösterirken, Garanti Bankası'nın 31, Yapı Kredi, Akbank ve Vakıfbank'ın 26, Denizbank'ın ise 23 şubesi bulunuyor. Şekerbank ve ING Bank 9, HSBC 4 ve Türkiye Finans Katılım Bankası ise 8 şube ile bölgede faaliyet gösteriyor.

AYRIMCILIK YAPMIYORUZ

Özel bir bankanın üst düzey yöneticisi kredi kullandırırken bölgesel olarak bakmadıklarını veya herhangi bir ayrımcılık sözkonusu olmadığını vurgulayarak, 'Kredi kullandırırken firma olarak bakıyoruz. Sektörel ayrım da yok. Bizim için potansiyel nerede varsa oraya gidiyoruz. Marmara Bölgesi Türkiye üretiminin yüzde 40-45'ini oluşturduğu için konsanstrasyonun daha doğrusu kredi ağırlığının bu bölgeye kayması çok doğal' dedi.

Son 2.5 yılda bölgede %67'lik artış yaşandı

Türkİye Finans Katılım Bankası Genel Müdürü Derya Gürerk, 6 bölgedeki illere özel herhangi bir kredi kısıtlamasının bulunmadığının altını çizerek şunları söyledi: 'Aksine bu bölgede büyümek için özellikle de kredi alanında faaliyetlerimiz sürüyor. 2010 yılından 2012 yılının temmuz ayı sonuna kadar geçen 2.5 yıllık sürede bu şubelerimizde ticari kredi büyüklüğümüz toplamda yüzde 67 oranında arttı. En büyük artış ise yüzde 190 ile Mardin'de gerçekleşti. Artış oranı Siirt'de yüzde 31, Diyarbakır ve Şanlıurfa'da yüzde 55, Batman'da yüzde 63, Van'da yüzde 81, Bingöl'de yüzde 97 oldu. 6. Bölgede yer alan 15 farklı ilin 7'sinde, toplam 8 şube, 22 ticari satış ve 17 bireysel satış olmak üzere toplam 105 personelle hizmet veriyoruz.'

Teminattan önce nakit akışı önemli

Eurobank Tekfen Genel Müdürü Mehmet Sönmez, banka olarak şu anda Türkiye genelinde 22 ilde faaliyet gösterdiklerini vurgulayarak şunları söyledi: 'Biz daha GSMH'nin yüzde 75'ini oluşturan penatrasyonu tamamlayamadığımız için henüz 6. bölgede şubeleşmek kısa vadede programımızda yok. Ancak 5 yıllık planımızda 35 ile çıkmayı ve bu bölgede de şubeleşmeyi hedefliyoruz' dedi. Sektör açısından kredilendirmede Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki işletmelere yönelik farklı bir uygulama yapıldığına yönelik eleştirilere de katılmadığını belirten Sönmez, 'Sonunda biz bankacıyız. Teminat cinsinden önce firmaların, bireylerin nakit akışına bakarız' diye konuştu.

GSYİH'den alınan paya bakıyoruz

HSBC Stratejik Planlama ve Kurumsal İletişim Grup Başkanı Evren Altıok, kredi politikalarımız çerçevesinde her bir müşterinin kredi geri ödeme kapasitesi, faaliyet gösterdiği sektör, finansal durumu, kredi geçmişi ve kredi kullanma amacı gibi çok sayıda kriter doğrultusunda, kredi başvurularının değerlendirildiğini söyledi. Altıok, coğrafi bölgelerin kredi kararlarında esas teşkil etmediğini belirtirken, şubeleşme ve büyüme stratejisinde de bölgelerin Türkiye'nin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'sından elde ettikleri payın belirleyici olduğunu dile getirdi.