Türkiye Yazarlar Birliği, İskilip Kaymakamlığı, İskilip Belediyesi İskilip Genç Kızılayı ve Bolu Çorumlular Derneği tarafından gerçekleştirilen Oturum başkanlığını Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan’ın yaptığı, konuşmacı olarak D. Mehmet Doğan, Ali Kılcı, Prof. Dr. Yakup Coştu, ve yazar Fikret Kısar’ın katıldığı panele halk büyük ilgi gösterdi.

Oturum başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. Yazarlar Birliğinin Kuruluşunun 45. Yılını kutladığımız Türkiye Yüzyılını böyle bir programla başlatmak güzel bir başlangıç olmuştur, dedi ve ilk sözü D. Mehmet Doğana verdi.

İlk konuşmacı D. Mehmet Doğan konuşmasını Akşemseddinin İstanbul’un fethindeki rolüne ayırdı. Kuşatmanın uzaması üzerine neredeyse bütün ileri gelenlerin fetihten vazgeçilmesini tavsiye ettikleri bir dönemde ısrar ile bunun müjdelenmiş bir fetih olduğunu söyleyerek Sultan Mehmet’i fetih gerçekleşene kadar vazgeçmemesi konusunda teşvik etmiştir. Akşemseddinin “müjdelenmiş fetih” demesinin iki sebebi vardır. İlki Hz. Peygamberin “İstanbul Mutlaka Fethedilecektir …” sözüdür. İkincisi ise Hacı Bayram Velinin Murat Hüdavendigar’a “İstanbul’un fethi şu köse ile beşikteki şehzadeye nasip olacaktır” sözüdür. Dedi.

İkinci konuşmacı Arkiolog, tarihçi ve yazar Ali Kılcı idi. Akşemseddin isimli kitabın yazarı olan kılcı konuşmasında kitabın ortaya çıkış serencamını anlattı. Kılcı Akşemseddin ile ilgili çok miktarda malzeme ve belge olduğunu bunların önemli bir kısmının hala araştırmacılarını beklediğini söyledi. Kılcı İskilip idarecilerinin ilçenin bu değerli alimlerini unutturmamak için daha çok gayret göstermelidir dedi.

Üçüncü konuşmacı Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yakup Coştu; İskilip’in yetiştirdiği Şeyh’ul-İslam Ebussuud Efendi’nin şahsiyeti ve hukuk yöntemi ile ilgili bir tebliğ sundu. Coştu, Ebussuud Efendi hukuki kararlar verirken sosyal hayatı da dikkate aldığını ve bu daha öncekilerin bu yöntemi pek kullanmadığını söyledi.Coştu, Ebussuud efendi aynı zamanda bir müfessirdir ve Kur’an’ı Kerim’in tamamını tefsir etmiştir, dedi.

Dördüncü konuşmacı Bolu Çorumlular Derneği Şeref Başkanı Fikret Kısar da İskilipli Hamit ve Ziya Çağıl kardeşlerin bilinir hale getirilmesinin gerektiğini söylediği tebliğinde haklarında önemli bilgiler verdi. Kısar, Hamit Çağıl’ın hukukçu ve iktisatçı kişiliği ile hem Amerika’da hem de Türkiye’de önemli hizmetler gerçekleştirdiğini belirttikten sonra Amerikalıların kendisine yaptığı burada kal tekfini “ben ülkemin bursu ile okudum vatana borcum var” diyerek büyük bir alicenaplık göstermiş bir ahlak abidesi olduğunu söyledi. Ziya Çağıl ise felsefi ve dini düşünce alanında çalışmalar yapmış “Kur’an Psikolojisi” kitabı ile alana katkıda bulunmuştur dedi.

Son konuşmayı oturum başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan yaptı. Arıcan, Orhan Münir Çağıl hakkında bilgiler verdikten sonra şunları söyledi: “Bu isimle doktora çalışması esnasında karşılaştım, fikirleri beni etkiledi. O, daha çok hukuk ve ahlak meselesi üzerinde duran bir fikir adamıdır. Kendisiyle ilgili pek çok düşünce aktarılabilir ama ben en önemli görüşü üzerinde durarak kısa keseceğim. Orhan Münir bey, hukukun ahlaka dayalı olması gerektiğini söylüyor ve ahlakın da ancak Allah’a dayandığı takdirde ahlak olabileceğini belirtiyor. Kuru kanun ve mevzuatın gerçek adaleti sağlamakta zayıf kalacağını dile getiriyor.”

İskilip, gerek bugün kendisi vesilesiyle bir araya geldiğimiz Akşemseddin, gerek büyük müfessir, fakih ve şeyhülislam Ebussuud Efendi, gerek Atıf Hoca gerekse Çağıl sülalesinin değerli üyeleri Orhan Münir bey, Hamit ve Orhan Çağıl gibi ender şahsiyetler ile ne kadar övünse azdır. Kaymakamlığımıza Belediyemize ve ilçe halkına geçmişine sahip çıktıkları için teşekkür ederim. Dedi ve oturumu sonlandırdı.