
Prof. Dr. Yakup CİVELEK
Kur’an ayı Ramazan’da Kur’an Dili Arapça Öğrenme Yolcuğu
Sevgili Okurlar ;
1 Ramazan 1416 / 1 Mart 2025 tarihi itibariyle mübarek Ramazan ayına girmiş bulunuyoruz.
İlk sahurda, Ramazan gerçekten çok mübarek, bereketinin haddi hesabı olmayan bir lütuf ve ibadet ayı. Bu ayı ibadetlerimiz günlük rutin işlerimiz, ailemiz, dünyevi meşgalelerimiz ve sair işlerimizin dışında farklı, daha değerli bir çaba ile değerlendirmez miyiz diye düşündüm. Bu ramazanı Kur’an dili Arapça’yı öğrenme yolculuğumuzun başlangıcı yapalım ve bir dahaki Ramazana Kur’anı anlayan bir müslüman olarak ulaşalım. Ben de bu çabaya destek olmak amacıyla gücüm, bilgim ve kudretim nisbetince, ramazan boyunca seri yazılar hazırlayarak sizleri, Ramazan’ı vesile kılarak Arapça öğrenme yolculuğuna çıkarmak istiyorum
Ramazan ve Kuran'ın Dili - Arapça Öğrenmenin Önemi
Değerli Dostlar,
Kıymetli kardeşlerim,
İdrak ettiğimiz bu kutlu ay, bizler için sadece oruç tutmanın ötesinde, manevi bir arınma ve yükselme fırsatı sunmaktadır. On bir ayın sultanı olan Ramazanda yapılan ibadetlerin, hayırların ve hasenatın sevabı diğer aylara göre kat kat fazla olduğu herkesin malumudur. Ancak Ramazan'ı gerçek anlamıyla Ramazan yapan nedir? Ramazan en büyük özelliği hangisidir? diye sorusunu hepimiz, Ramazan’ın en önemli özelliğinin, Kuran ayı olması şeklinde cevaplarız.
Evet, Ramazan ayı Kuran ayıdır. Çünkü Kuran-ı Kerim bu ayda indirilmeye başlanmıştır. Rabbimiz Bakara Suresi 185. ayette şöyle buyuruyor: "Ramazan ayı, insanlara yol gösterici, doğrunun ve doğruyu eğriden ayırmanın açık delilleri olarak Kuran'ın indirildiği aydır." Ünzile fihi’l-Kur’an – انزل فيه القران
Bu sebeple Ramazan ayında Müslümanlar olarak Kuran'la daha fazla hemhal olmak, onu daha fazla okumak, anlamak ve hayatımıza geçirmek için özel bir gayret göstermeliyiz.Gücüm nisbetince, ramazan boyunca seri yazılar hazırlayarak sizleri, Ramazan’ı vesile kılarak Arapça öğrenme yolculuğuna çıkarmak istiyorum
Kuran'ı Anlamak: Neden Arapça Öğrenmeliyiz?
Peki, Kuran'ı gerçekten anlamak ne demektir? Elbette güzel Türkçe meallerden Kuran'ı okuyup anlamaya çalışmak değerli bir çabadır ve kesinlikle yapılması gerekir. Ancak bir düşünelim: Bir şiiri, bir edebi eseri tercüme ettiğimizde, o eserin bütün incelikleri, derinliği ve güzelliği tam olarak yansıtılabilir mi? Tercüme ne kadar iyi olursa olsun, orijinal metnin taşıdığı tüm anlam katmanlarını, dil oyunlarını, vurguları ve nüansları aktarmak mümkün müdür?
İşte Kuran-ı Kerim için de durum böyledir. Kuran sadece bir bilgi kitabı değil, aynı zamanda edebi bir mucizedir. Onun Arapça kelimeleri, cümle yapısı, eşsiz belagatı ve üslubu, insanları derinden etkileyen bir özelliğe sahiptir. Allah Teala, Kuran'ı "en güzel söz" olarak nitelendirmiştir. Bu güzelliği tam olarak hissedebilmek, ancak onu kendi dilinde okuyup anlayabilmekle mümkündür.
Fatiha Suresi'nin ilk ayeti "ElhamdülillahiRabbi'l-Âlemin" ifadesini "Hamd (övgü ve şükür) âlemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur" şeklinde Türkçeye çevirebiliriz. Ancak Arapça'daki "el-hamd" kelimesindeki belirlilik takısı "el" ile başlayan yapı, tüm övgülerin yalnızca Allah'a ait olduğunu vurgular. Ayrıca "Rabb" kelimesi, Türkçe'ye sadece "Rab" olarak çevrildiğinde, bu kelimenin içerdiği "yetiştiren, terbiye eden, besleyip büyüten, düzene koyan" gibi anlamlar tam olarak yansımaz.
Sevgili dostlar,
Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Kuran'daki her kelime, her harf özenle seçilmiş ve yerleştirilmiştir. Kuran'ı Arapça olarak anlamak, bu ilahi kelamın inceliklerini, derinliklerini ve güzelliklerini doğrudan kavramak demektir.
Ramazan Ayı: Arapça Öğrenmeye Başlamak İçin Mükemmel Bir Fırsat
Ramazan ayı, manevi enerjimizin en yüksek olduğu, ibadetlere daha fazla yöneldiğimiz bir zaman dilimidir. Bu aydaki manevi atmosfer, yeni bir başlangıç için idealdir. Tıpkı bir arabanın motoru çalıştırılırken marşa basılması gibi, Ramazan ayı da Kuran'ın dilini öğrenme yolculuğumuzda bize başlangıç enerjisini verecek bir "marş" görevi görebilir.
Hiç düşündünüz mü? Günde beş vakit namazda, Ramazanda teravihlerde her rekatta defalarca Fatiha Suresi'ni okuyor, saatlerce Kuran dinliyoruz. Peki, okuduğumuz ve dinlediğimiz bu mübarek kelamı anlıyor muyuz? Ya da anlayanlar ne kadarını gerçekten anlıyor?
Elbette meal okumanın bizim için faydalı olacağını, Kur’anın anlamını kavramaya yardımcı olacağını söylüyoruz, bunun mutlaka faydası olduğunu da biliyoruz. Ancak namazda Kuran'ı okurken veya dinlerken, ilahi kelamın anlamının bir ölçüde de olsa bilmenin, Yüce Kitabımızı anlamını doğrudan kavrayabilmenin, kalbe doğrudan hitap eden o ilahi mesajı aracısız alabilmenin değeri ve hazzını ölçmek takdir etmek mümkün değildir.
Bir arkadaşım,. Arapça öğrenmeye başladıktan sonra bir gün namazda imam "Ve leyâlin aşr" (Fecr Suresi) ayetini ve devamını okuduğunda, bunun "On geceye andolsun" anlamına geldiğini namazda anında anlamış ve kalbine bambaşka bir huşu dolduğunu anlatmıştı. Dostumun Kur’anın anlamını bildiğinde ve anladığında, hissettiği manevi lezzeti anlatırken gözleri dolduğunu, bambaşka bir duygu ortamına girdiğini, bizatihi görünce, “işte Kuran'ı anlayarak okumak ve dinlemek böyle bir tecrübedir” dedim kendi kendime
Arapça Öğrenme Yolculuğuna Genel Bakış
Bazı kardeşlerimiz, "ama Arapça çok zor bir dil, ben nasıl öğreneceğim? Hele ki bu yaştan sonra" diye düşünüyor olabilirler. Şunu hepimiz iyi bilmeli ve aklımıza kazımalıyız: “hiçbir başarı kolay elde edilmez. Hiçbir güzellik bedava değildir.” Adım gibi biliyorum ve tecrübe ile sabittir ki, Ancak doğru bir yöntem ve düzenli çalışmayla, Kuran'ı anlayacak seviyede Arapça öğrenmek sandığınız kadar zor değildir.
Hiç kimse, Kuran'ı anlamak için klasik Arapça gramerinin tüm inceliklerini öğrenmek, bir Arap gibi konuşmak zorunda değil. Bizim hedefimiz Arapça konuşmak değil, Kuran'ı anlamaktır. Müfessir de, Kur’an alimi de olmayacağız. Sadece ve sadece okuduğumuz, dinlediğimiz Kur’anı orta düzeyde anlayacağız. Bunu gerçekleştirmek, odaklı ve pratik bir öğrenme süreciyle mümkündür.
Değerli Dostlar;
Kur’an dili Arapçayı Kur’an ayı ramazanda öğrenelim, öğrenmek için adım atalım, öğrenme yolculuğuna başlayalım diyorum, ancak Arapça öğrenerek Kur’anı anlayacak olan sizlersiniz. Ben sadece çıktığınız bu yolculukta sizlere yazılarımla rehberlik yapmaya çalışacağım. Kur’an öğrenme yolculuğunda marşa basıp, arabanızı çalıştıracak olan sizsiniz, Yakın bitince dolduracak olan, yolda razı yaptığında tamir edecek olan da sizsiniz. Arapça öğrenme yolculuğunda, rehber olarak işaret ettiklerime, yazdıklarıma, önerdiklerime, yapın, uygulayın diye rica ettiklerime uyarsanız, ben de iyi rehberlik yapmış olurum. Aksi olursa yolculuk aksar, hedefe ulaşamayız
Şimdi sizlere bir sonraki Ramazan'a kadar sürecek bir Arapça öğrenme yolculuğu için genel bir çerçeve sunmak, sizler için yol haritası çıkarmak istiyorum:
1. İlk İki Ay (Ramazan ve Şevval): Arap alfabesini öğrenme, harflerin seslerini tanıma, basit kelimeleri okuma ve yazma.
2. Üçüncü ve Dördüncü Ay (Zilkade ve Zilhicce): Kuran'da en sık geçen 100-200 kelimeyi öğrenme, basit isim ve fiil cümlelerini tanıma.
3. Beşinci ve Altıncı Ay (Muharrem ve Safer): Temel dil bilgisi kurallarını öğrenme, Fatiha Suresi ve kısa sureleri anlama.
4. Yedinci ve Sekizinci Ay (Rebiülevvel ve Rebiülahir): Daha fazla kelime öğrenme, orta uzunluktaki sureleri anlama çalışmaları.
5. Dokuzuncu ve Onuncu Ay (Cemaziyelevvel ve Cemaziyelahir): İleri düzey dil bilgisi, daha karmaşık ayetleri çözümleme.
6. On Birinci ve On İkinci Ay (Recep ve Şaban): Öğrenilenleri pekiştirme, daha fazla Kuran okuma ve anlama pratiği yapma.
Bu planı takip ederek, gelecek Ramazanı idrak ettiğinizde, inşallah Kuran'ın önemli bir bölümünü anlayabilecek seviyeye ulaşmış olacaksınız inşaallah
Arapça Öğrenmenin Manevi Değeri
Arapça öğrenmek sadece dilbilimsel bir beceri kazanma meselesi değildir. Bu çaba, aynı zamanda Allah'ın kelamını doğrudan anlamaya yönelik manevi bir yolculuktur. Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir hadisinde: "Sizin en hayırlınız, Kuran'ı öğrenen ve öğretendir" buyurmuştur. Kuran'ı gerçek anlamıyla öğrenmek, elbette onun dilini öğrenmekle başlar.
İmam Şafii hazretlerinin, "Her Müslüman'ın gücü yettiği kadar Arapça öğrenmesi gerekir. Çünkü o, Allah'ın kelamının, Peygamber'in sünnetinin ve selefin eserlerinin dilidir." sözü, Arapça öğrenmenin bir Müslüman için sadece tavsiye edilen değil, gücü yettiğince yerine getirilmesi gereken bir görev olduğunu vurgulamektadır.
Kuran'ı anlayarak okumak, ibadetlerimize de yeni bir boyut kazandırır. Namazda okuduğumuz surelerin anlamını bilerek kıldığımız bir namaz, elbette daha huşu dolu ve etkili olacaktır. Dua ederken kullandığımız Arapça ifadelerin gerçek anlamını kavramak, dualarımızın içtenliğini artıracaktır.
Başlamak İçin Atılacak İlk Adımlar
Bu Ramazan ayında, Arapça öğrenme yolculuğunuza başlamak için şu adımları atabilirsiniz:
1. Niyet Emek: Her şeyden önce, Allah rızası için Kuran'ı anlamak üzere Arapça öğrenmeye niyet edin. Bu niyetin samimiyeti, yolculuğunuzdaki zorlukları aşmada size güç verecektir.
2. Kaynakları Belirlemek: Kuran Arapçası öğreten kitaplar, online kurslar veya video dersler araştırın. Mümkünse bir hoca veya kursa kaydolun. Bu konuda gönüllülerin oluşturduğu evinizdeki medrese Edurese Akademi, arzu edenlere her türlü desteği vermektedir. Hiçbir ticari hesabı ve kar amacı olmayan Edurese Akademi ehil ve uzman eğitmenleriyle yıllardır Kuran dili Arapça öğretimini kendine ana vazife edinmiş ve bu yolda azimle gayret edenlere yol göstermektedir.
3. Günlük Program Yapmak: Her gün en az 30 dakika Arapça çalışmak için zaman ayırın. Düzenli çalışmak, az ama sürekli ilerlemek, başarının anahtarıdır.
4. Çalışma Arkadaşı Bulmak: Mümkünse aynı hedef doğrultusunda çalışan bir arkadaş veya grup bulun. Birlikte öğrenmek motivasyonunuzu artıracaktır. Bu arkadaşınız sizi kontrol etsin, bir hoca gibi takip etsin, denetlesin. Okullardaki danışman/mentör konumunda bu arkadaşa periyodik olarak hesap verin, çalışmalarınızı aktarın.
5. Pratik Yapmak: Öğrendiğiniz kelimeleri ve kuralları düzenli olarak tekrar edin, namaz surelerini anlamaya çalışarak pratik yapın. Namazda, kuran olurken veya dinlerken surelerin anlamlarını düşünün, kelimeleri çözümlemeye çalışın
Kıymetli Okurlarım,
Sevgili dostlarım,
Ramazan ayı, asla başkalarıyla kıyaslanamayacak bir fırsatve bereket ayıdır. Bu ayda aldığımız manevi enerji ve motivasyonla, Kuran'ın dilini öğrenme yolculuğuna çıkmak, önümüzdeki bir yılı bu hedef doğrultusunda değerlendirmek güzel olmaz mı? Arabamızı marşa basarak çalıştırıyor ve yolumuza devam ediyorsak, bu Ramazan’da niyet edelim, karar verelim, azm edelim, Ramazan’da Arapça öğrenme yolcuğuna çıkmak için hazırladığımız aracımızın çalıştırmak "marşına basalım ve Arapça öğrenme yolculuğuna revan olalım .
Unutmayın ki, Kuran'ı kendi dilinde anlamak, Allah'ın bizlere doğrudan hitabını kavramak demektir. Bu, bir Müslüman için erişilebilecek en değerli hazinelerden biridir. Rabbim hepimize Kuran'ı anlama, yaşama ve onunla amel etme şuuru versin.
Gelecek yazımızda, imkan ve fırsat bulursak, inşaallah, Arapça öğrenme yolculuğunun ilk adımlarını ve pratik yöntemlerini daha detaylı ele almaya çalışacağız.
Ramazanımız mübarek olsun
Rabbim oruç ve diğer ibadetlerimizi makbul eylesin
Allah'a emanet olun.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.