Bu yazımda alışılagelmiş yazılarım dışında bir nev’i “tecrübe paylaşımı” niteliğinde bir yazı ile buradayım. Okurken eminim “bunları ben de biliyorum” diyeceksiniz. Zaten sorun bunların bilinmeyen şeyler olması değil. Bilerek ihmal edilen, uygulanmayan şeyler olması. Ben 17 madde yazdım. Liste daha da uzayabilir. Yazının sonunda 18. Madde boş gözüküyor. Yorum bölümüne 18. Madde olabilecek sizin de bir ilaveniz olursa yazıyı birlikte tamamlamış oluruz. Tüm okurlarımdan “Yorum” bölümüne bir 18. Madde bekliyorum…

1-Birisi Telefonunu uzatıp bir fotoğrafa bakmanızı (sizinle paylaşmak)istendiğinde sola sağa kaydırmayın. Hiç görmek istemeyeceğiniz şeyler görebilir, mahremiyeti zedeleyebilirsiniz. Hele kişi farkında değilse “Kul Hakkı”a girmiş olursunuz.

2-Aradığınız kişi size cevap vermez/veremez ise üst üste aramayın. Önemli bir işi/mazereti olduğunu düşünün ve size geri dönmesini bekleyin. Size göre durum acilse ilk aramadan sonra bir mesaj yazıp arayıp ulaşamadığınızı ve acil bir konu için ilk uygun fırsatta çağrınıza dönüş beklediğinizi ifade ediniz.

3-Birisini bir sebeple tebrik etmeniz gerekiyorsa toplum içinde ya da yalnız en uygun ortamda tebrik edebilirsiniz. Abartmadan ve aşırıya kaçmadan… Birisini eleştirmeniz gerekiyorsa mutlaka “özel” ortamlarda ve uygun zamanlama kollayıp yalnızken yapınız. 

4-Bir arkadaşınız/yakınınız sizi ticari bir mekânda (lokanta/Kafe/Restauran) yemeğe davet ettiğinde “asla” mönüdeki en pahalı yemeği/ürünü sipariş etmeyin. Hatta özel bir sorunuz yok ise (Alerji vs) siparişi sizi davet eden arkadaşınıza bırakmanız daha uygun olacaktır.

5-Bir kapıdan girerken ya da çıkarken arkanızdan gelen var ise kapıyı ittirip geçmeyin. Arkanızdan gelenin de geçmesi için kapıyı tutup bekleyin. Büyük, küçük, kadın, erkek, hiyerarşi gözetmeden… Toplumda “nezaket” ve “iletişim” küçük jestlerle gelişir.

6-Birisin size yaptığı en küçük bir yardım veya ikrama mutlaka samimi bir teşekkürle cevap verin. Teşekkürünüz “teşekkür ederim”, “Allah razı olsun” vb. net ve anlaşılır nitelikte olsun. Unutmayın marifet iltifata tabidir.

7-İnsanlara “hala ev almadın mı?”, “daha evlenmedin mi?, “ne zaman araba alacaksın?”, “çocuğunuz yok mu?”, “maaşınız ne kadar?”….gibi sorular sormayın. Bunlar sizi ilgilendirmez ve kişilerin hassasiyetlerini kaşımış, rahatsız etmiş olursunuz. 

8-Hastane/doktor randevusu olan insanlara “neyin var? Hastalığın nedir?” Gibi sorular sormayın. Sadece “geçmiş olsun” , “Allah şifalar versin” gibi temennilerinizi ya da “umarım iyisindir” şeklinde pozitif yaklaşımınızı ifade edin. İlgili detay bilmeniz gerekiyorsa zaten kendisi açılacak ve sizi bilgilendirecektir.

9-Hasta bir arkadaşınızı/yakınınızı “geçmiş olsun” temennisi ifade etmek için aradığınızda/ziyaret ettiğinizde hastaya olumsuz hiç bir mesaj vermeyin. “Sesin iyi değil”, “rengin çok soluk”…vb. O hastalığı geçirmiş birinin olumsuz seyreden tedavisinden bahsetmeyin… İletişiminiz kısa iyi temenni ve dualarınızı ifade etmekle sınırlı kalsın. Ayrıca “seni iyi gördüm” gibi moral takviye edici cümlelerle sınırlı olsun. Yapabileceğiniz bir şey olursa her zaman hazır olduğunuzu söylemeyi de ihmal etmeyin.

10-Sık sık birlikte seyahat ettiğiniz (taksi arkadaşlığı) ya da birlikte yemek Yediğimiz arkadaşınız hesabı ödediğinde mutlaka bir sonrakinde ödemeyi siz yapın. Arkadaşınız hızlı hareket eden, cömert birisi olsa bile…

11-Kişilerin fiziksel özellikleriyle ilgili yorum yapmaktan kaçının. “Kilosunu” sormak gibi, kısa ya da uzun birisine boyunu sormak gibi “hassasiyet” ihtimalli konulardan ve sorulardan uzak durun. “İyi görünüyorsun” gibi olumlu ifadeler iletişimi besler… Kilo, rejim, diyet konuları özel konulardır. Paylaşmak isterse paylaşır… O durumda da “pozitif” ve destekleyici yaklaşım önemli…

12-Borç para aldığınızda alırken söz verdiğiniz zamanı geçirmeden ve istemeden borcunuzu ödeyin. Bu konuda yapılan yanlışların hem sizin hem de başkalarının ihtiyaçlarına “yardımcı” olmama eğilimini besleyeceğini unutmayın.  İnsanların yardım etme azmini kırmayın…

Para dışında ödünç/emanet aldığınız kitap, kalem, şarj cihazı vb her şey içinde aynı hassasiyeti gösterin.

13-İnsanlara hoşlanmadığı tarzda ve şekilde şaka yapmayın. Birisi size bu tarz şaka yaparsa uygun bir dille bunu ifade edin. Aksi taktirde onaylamış ve tekrarını çağırmış olursunuz.

14-Bir arkadaşınızı yemek veya ziyaret için davet ettiğinizde onun bilgisi ve onayı olmadan başka birini/birilerini daha organizasyona dâhil etmeyin. Gelişen durumlarda arayıp onay alın… Hele hele bir şekilde aralarında sorun olan ve görülmeyen insanları gerekmedikçe bir araya getirmeyin.

15-Size bir şey anlatmak/bir şey paylaşmak isteyen insanları sonuna kadar dinleyin. Bırakın anlatıp rahatlasınlar. Samimi bir duruşla dinleyip sözü bittiğinde olumlu katkı yapmaya çalışın…

16-Farklı fikirlere açık olun. Önyargısız dinleyin. Fikirler sizi besler, farklı bakış açılarına kapı aralar ve sizi de zenginleştirir.

17-İnsanları değerli görün. Müdürünüz kadar iş arkadaşınız da, size çay getiren elemanda saygıyı hakeder…

18-

twitter, ınstagram, Yaay @unalsade