Son birkaç haftadır neredeyse en az ABD halkı kadar Türk halkının da ilgisini çeken Teksas Eyaleti'nde yaşanan olayları özetleyerek başlamak istiyorum yazıma.
ABD’ye uzun zamandır Meksika-Teksas sınırından çok sayıda ve içlerinde Türklerin de bulunduğu kaçak sığınmacıların girmesi olayını Teksas Valisi Greg Abbott ve eyalet yönetimi durdurmak istedi Çünkü Biden yönetiminin aldığı federal kararlar kaçak sığınmacıların ülkeye girişine yeterince engel olamadı.
Teksas Valisi de bunun üzerine kendi önlemlerini aldı. Örneğin kaçak sığınmacıların geçişini durdurmak için sınır hatlarına dikenli (jiletli) teller yerleştirdiler. Biden yönetimi ise bu durumu “insan haklarına aykırı' bir uygulama olarak görerek Teksas eyaleti yönetiminin bu dikenli telleri kaldırmasını istedi.
Teksas Valisi bu sözlü talebi yerine getirmeyince, Biden yönetimi hukuka başvurdu ve mahkeme de Teksas'ın dikenli telleri kaldırmasına hükmetti. Teksas eyalet yönetimi ise yargının bu kararını reddetti ve dikenli telleri kaldırmadı.
Teksas Eyaleti Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçi vekili ve eski pastör Bryan Slaton işi bir adım öteye götürerek Teksas eyaletinin ABD'den ayrılarak yeniden bağımsızlık olması olasılığını araştırmak için bir referandum düzenleyebilecek bir yasa tasarısı teklif etti.
Bu tür tartışmalar yeni değil. Göçmen sayısı artıp da elini kolunu sallayan ABD’ye geçiş yapmaya başlayınca ve eyalet de bunlara maddi yardımlar yapmak zorunda kalınca bu sorun yeniden patlak verdi.
Teksas eyaleti Cumhuriyetçi Parti’nin kalelerinden bir durumunda ve muhafazakar insanların çoğunlukta olduğu bir eyalet. Teksas eyaleti 2023 yılında 2.5 trilyon Dolar GSMH ile ABD’nin ikinci, dünyanın sekizinci büyük ekonomisi oldu ve geçen sene %7.7 büyüdü. Bilgi teknolojisi, petrol ve doğal gaz, savunma, biyomedikal araştırma, petrol rafinerileri, elektrik güzü, tarım ve üretim gibi çok geniş bir yelpazedeki gelir kaynak kalemleri var.
Teksas eyaleti 1836 yılında Meksika’dan bağımsızlığını kazanmış. Yaklaşık 10 sene bağımsız bir devlet olarak hüküm sürdükten sonra 29 Aralık 1845’te 28. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletlerine (Eyaletlerine) katılmış.
Biden ve iki parti bu göçmen sorununu çözmek için bir tasarı hazırlıyorlar. Bu tasarı ABD Başkanına lüzumu halinde sığınma taleplerini durdurma hakkı verecek. Ayrıca sınır dışı edilmeleri ve sığınma hakkı talebi işlemlerini hızlandırabilir.
Trump bu tasarıya karşı. Teksas Valisi Abbott’da pek memnun görünmüyor bu tasarıdan. Nitekim tasarı kanunlaşsa bile yerine getirip getirmeyeceği şüpheli!
Özetle Teksas kendi kendine yetebilen güçlü bir ekonomiye sahip. Dolayısıyla federal yönetimi istediği zaman “takmama” lüksüne sahip olduğunu ve kendi sorunlarını kendilerinin çözebileceğini düşünüyor.
Geçmişte ABD federal hükümetinin aldığı kararlara uymayan veya ABD’den ayrılmak istediğini dillendiren eyaletler olmuştu. Örneğin 1957 yılında Arkansas valisi Orville Faubus okullarda beyaz-zenci eğitim ayrımı yapmayı yasaklayan federal kanunu uygulamayınca Amerikan Ordusu Little Rock Central High School lisesine girmiş ve kanunu uygulatmıştı. Yine geçmiş yıllarda ABD’nin en büyük ekonomisi konumundaki Kaliforniya eyaletindeki bazı politikacılar iktisadi sebeplerle ayrılmaktan bahsetmişler ve fakat daha öteye gitmemişlerdi.
Görüldüğü gibi göçmen sorunu sadece ülkemizin değil tüm dünyanın sorunu haline geldi. Bu meselenin ABD’de bir iç savaş çıkarma ihtimali bence çok çok düşük. Ama bu sorun çözülmediği sürece federal hükümet ile Teksas eyaleti arasındaki gerilimin daha da artması ihtimali var. ABD ve Biden hükümetinin birkaç gün içerisinde bu problemi ortadan kaldıracak yasa tasarısını çıkaracağını düşünüyorum.