Bu yazımda söz üstadı Seyh Sadi’nin Gülistan adlı eserinden bir hikayeyi alıntı yaparak konuyu açmak istiyorum.[1]
Şeyyad’ın sözleri
Bir Şeyyad[2];
“Ben Alevi’yim[3]”diye saçlarını ördü;
“Hacdan geliyorum!” diyerek Hicaz kafilesiyle şehre girdi ve:
“Ben söyledim” diye padişaha bir kaside sundu.
Padişahın nedimlerinden biri, aynı yıl içinde seferden dönmüştü:
“Ben bunu Kurban Bayramında Basra’da gördüm hacı nasıl olur? Dedi.
Diğer biri:
“Babası Malatya’da Nasrani[4]idi, alevi nasıl olur? Dedi.
Şiirini de Enveri[5]Divanında buldular.
Padişah:
“Bu kadar yalanı niçin söyledin’” deyip onu dövmelerini ve sürmelerini emretti.
Şeyyad:
“Ey yeryüzünün efendisi, dedi, bir söz daha söyleyeyim. Eğer doğru bulmazsan emredeceğin her cezaya layıkım.”
Padişah:
“Nedir o?” diye sordu.
Şeyyad cevap verdi:
“Bir garip, senin önüne yoğurt getirse, bunun iki ölçeği su bir çamçağı ayrandır. Ben kulundn da bir saçma duydunsa kızma. Cihan görmüş adam çok yalan söyler.”
Padişah güldü:
“Ömründe bundan daha doğru söz söylememişsindir.” Dedi ve gönül hoşluğu ile gitmesi için ne isterse vermelerinin emretti.
Evet; seçimler yaklaşıyor, her türlü seçim yalanı da ortalığı kasıp kavurmakta. Değerli okuyucularımın siyasileri değerlendirirken söyledikleri doğrulara göre kantara vurmalarını acizane tavsiye ederim. Yoksa yoğurdun elbette iki ölçeği su bir çamçağı ayrandır.
Ahmet TÜRKAN – Habername
[1]Şeyh Sadi-i Şirazi, Gülistan, 32. Hikaye,Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2005, sayfa.69
[2]Şeyyad: Eski Batıni zümrelerinden birinin adıdır.Mensuplarına Şeyyad denmiştir.Fakiri meşhur Risal-i Tarifat’ında bundan bahseder. Türkçe şiirleri ile tanınmış Şeyyad Hamza ilk Anadolu şairlerindendir. Şeyyadların o zamanlar bütün Batıniler gibi iyi görülmedikleri anlaşılıyor.Nitekim bu hikayede hilekar, düzenbaz manası vermek mümkündür.
[3]Alevi: Bu kelimenin asıl manası bu gün anlaşıldığı gibi değildir. Burada Peygamber sülalesi kasdedilmişdir. Eskiden bu sülaleye mensup kimseler, sünnete uyarak saçlarını koyuverirlerdi. Hazreti Peygamberin de saçları omuzlarına dökülürdü. Konunun devamı S.328
[4]Nasrani: Hristiyan
[5]Enveri: Evhadüddin Muhammed. Selçuk Hükümdarlarından Sancar’ın şairi olarak tanınmıştır.İran edebiyatında kasideleri ile meşhurdur.1184-1187 yılları arasında vefat etti.