Bildiğimiz gibi Mısır 7000 senelik geçmişi olan kadim bir medeniyettir. Ancak ben daha çok İslam sonrası dönemi ele almak istiyorum. Mısır üzerinde kurulan devletlere baktığımızda yönetimde ciddi bir asker etkisi olduğunu görmekteyiz.
Tolunoğulları, Akşitler, Eyyubiler, Memlükler, Kavalalı Mehmet Ali Paşa dönemi ve 1950’den bu güne kadar ki cumhuriyet dönemini de hesaba kattığımız zaman yaklaşık 550 senelik bir sürede bu ülkeyi asker kökenli yöneticilerin yönettiğini görürüz.
İlk saydığımız 4 devletten üçü kölemen denilen köle olarak alınıp iyi bir asker olarak yetiştirilen gurubun yönetimi ele geçirmesinden oluşur. Tolunoğulları, Akşitler ve Memlükler Türk kökenli devletlerdir. Özellikle Çerkez ve Kıpçak Memlükleri ‘’Devleti Türkiye’’ ismiyle anılırdı. Tarihte Türk adıyla anılan nadir devletlerdendir. Eyyubiler devletinin kurucusu olan Selahaddin Eyyubi de Nurettin Zengi’nin bir komutanıdır.
1517 senesinde yönetim Osmanlılara geçince yaklaşık 350 sene bu günkü deyimle demokratik bir dönem yaşadılar. Öncesinde uzun süren asker kökenli yöneticilere alıştıkları için ve adet bozulmasın diye yönetimi Kavalalı Mehmet Ali Paşa ele geçirdi. Sonrasında İngiliz işgali, krallık dönemi ve derken bağımsızlık kazanılarak cumhuriyet dönemine geçilmiş oldu. Yine adet bozulmasın diye bu sefer yerli ordu yönetimi ele geçirdi. Halen de bırakmak istemiyor.
Bu açıdan bakınca bazı kesimlerin Mısır’da yaşanan hadiseye darbe diyememelerine hak veriyorum. Onlara ve yapanlara sorarsan köklü bir geleneğin ihyasından başka bir şey değil.
Yalnız küçük fakat önemli bir detay var. Önceki asker kökenli yöneticiler dönemlerinde güçlü, zengin ve müreffeh bir Mısır görmekteyiz. Eski asker kökenli yöneticiler bu günküler gibi birilerinin maşası konumunda değillerdi. Mevcut Mısır ordusuna baktığımızda sadece hezimet ve hüsran görmekteyiz. (1967 İsrail savaşı.) 1973 İsrail savaşını zafer olarak kutlamaları da züğürt tesellisinden başka bir şey değildir.
Buradan hareketle, Moğol istilasına kesin olarak son veren bir Baybars, yine haçlı ordularını kesin bir zaferle mağlup eden bir Selahaddin Eyyubi çıkarmaları halinde bu günkü Mısır ordusunun yönetimdeki payını oturup konuşabiliriz. Eğer çıkaramıyorsalar haddini bilip oturduğu yerde oturacaktır. Yoksa adama haddini bildirirler.