Miami Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yer alan Opa Locka şehrinin eski belediye binası Türkiye veya Ortadoğu’daki herhangi bir camiden farksız bir mimari görünümde. Miami’de tipik bir camiye benzeyen belediye binası nasıl olur diye soranlarınız vardır eminim. “Doğan görünümlü Şahin” tanımına aşinayız ama Miami’nin orta yerinde “cami görünümlü belediye binası” nasıl oluyor sorusunun cevabını sizlere anlatayım.
Miami-Dade Vilayeti (County) 1836 yılında kurulmuş. Aşırı sıcaklara, kurutulması gereken bataklıklarına ve sıkça maruz kaldığı kasırga felaketlerine rağmen hızla büyümüş. Nitekim büyükşehir statüsüne ulaşan bu vilayette yaşayan 3 milyona yakın bir nüfus var. İlin büyümesi bir plan dahilinde yapılmış ve bu çerçevede toplam 34 ilçe kurulmuş. Bu ilçelerin en büyüğü olan Miami ilçesi 1896’da içinde yaşayan 444 vatandaş ile tüzel hale gelmiş bir şehir. Bu ilçelerden bazıları mimari bir temadan esinlenerek inşa edilmiş. İşte bunlardan birisi de 1926 yılında müstakil bir ilçe haline getirilen Opa Locka şehri.
Opa Locka 1920’li yılların başlarında havacılık ve inşaat iş dallarında meşhur bir müteşebbis olan Glenn Curtiss ve onun baş mimarı Bernhardt Muller tarafından kurulmuş. Mimar Muller şehri tasarlarken romantik “Arap Geceleri” ve “Binbir Gece Masalları” temalarını kullanmış. Çünkü o yıllarda Hollywood’da çekilen oryantalist fantazi filmleri “The Sheik (Şeyh)” ve “The Thief of Baghdad (Bağdat Hırsızı)” halkta inanılmaz bir alaka uyandırmış Ortadoğu’ya karşı.
Plan çerçevesinde şehrin sokaklarına bile Arap ve müslüman isimler verilmiş. Sabur, Sultan, Ali Baba, Sharazad (Şehrazat), Aladdin and Sesame (Susam) gibi sokak isimleri hala duruyor. Mahalle tamamlandığında 105 tane kubbe, minare veya bir başka Arap/İslami tarzda binalar var olmuş Opa Locka’da. Gelin görün ki Eylül 1926’da şehri vuran çok şiddetli bir kasırgada bunların birçoğu yıkılmış.
Bugün bunlardan geriye kalan birkaç binanın içerisinde en gösterişli olanı Opa Locka Belediye Binası. Belki bir müslüman beldesinde bile göremeyeceğiniz şekilde Belediye Binası bir Şeyhin Sarayı, Ticaret Odası Binası bir Türk Haremi, Tren İstasyonu ise bir cami görünümüne sahip. Şehrin sembolü olan bu bina şehrin logosunda da temayüz etmiş.
Opa Locka Belediyesi çok uzun yıllar kullandığı bu binayı 2015 yılında terkederek yeni inşa ettikleri komplekse taşınmış. O günden beri bu tarihi yapı kaderine terkedilmiş durumda. Son olarak pandemi sırasında test ve aşı merkezi olarak kullanılmış.
Dikkatli takip edenlerin bildiği gibi bendeniz aynı zamanda Türk Amerikan Diyanet Vakfı olan TARF’ın Florida temsilcisiyim. Hale hazırda bir cami görünümüne sahip bu binaları satın alarak gerçek bir cami külliyesine çevirme fikrimiz hasıl oldu. Lakin bu binalar “tarihi eser” sınıfında olduğu, tadilat yapılamayacağı ve restorasyonu çok pahalıya mal olabilir gibi sebepler ile bu fikirden vazgeçildi.
Tarihi eser statüsünde olduğu için onu gören herkese Ortadoğu’yu ve İslamı hatırlatan bu bina umarım ilelebet ayakta kalır. Ve yine umit ederim ki bir gün bir cami külliyesi hüviyetine kavuşur.