BDDK'nın yayımladığı bilgilere göre, bankalardaki mevduat hesaplarından önemli ölçüde para çekilmesi yok. Bankaların kredilerinde önemli ölçüde azalma yok.
Kısacası, bankalardaki kredi ve mevduat hareketi normal boyutta... İyi de... Neye göre normal? Normal günlere göre normal değil de içinde bulunduğumuz olağanüstü duruma göre normal.
Bu rakamlara bakmaz da söylentilere inanırsanız, (1) Halkımız bankalardan mevduatlarını çekiyor. (2) Bankalar kredileri kesti.
Rakamlara bakalım: Acaba söylentiler ne ölçüde gerçekçi?
Dışarıdaki kriz fırtınası bizim ülkeyi şunun şurasında 20 gündür etkiliyor. Etkileme döviz fiyatındaki tırmanmayla başladı. Dolar ekim ayı başında 1.23 YTL idi. Sonra tırmanışa geçti.
Dolarda azalma var
- BDDK'nın yayımladığı bilgilere göre, piyasalar sakinken, 3 Ekim günü toplam YTL krediler 274 milyar YTL imiş. 17 Ekim'de 270 milyar YTL'ye inmiş. Demek ki 2 haftada paniğe rağmen toplam YTL kredilerdeki azalış 4 milyar YTL.
- Yabancı para (döviz) kredilerin toplamı 3 Ekim'de 75 milyar dolar imiş. 17 Ekim'e kadar döviz kredilerinde 4 milyar dolar geri ödeme olmuş. Toplam döviz kredileri 71 milyar dolara inmiş.
- Toplam YTL mevduatı 3 Ekim'de 285 milyar YTL iken, 2 haftada azalmamış. 4 milyar YTL artmış. 289 milyar YTL'ye yükselmiş.
- Buna karşılık, bankalardaki döviz mevduatı hesaplarında 3 Ekim'de 115 milyar dolar varken, halkımız ve şirketler, bankalardaki döviz mevduatı hesabından 11 milyar dolar çekmiş. Döviz mevduatı hesapları toplamı 104 milyar dolara düşmüş.
YTL'de artış var
- Doların fiyatı 3 Ekim'de 1.23 YTL iken, 17 Ekim'de 1.47 YTL'ye yükseldiği için, döviz kredilerinin ve döviz mevduatının YTL karşılığı artmış. Bu ise, (YTL+döviz) toplam mevduat ve toplam kredi rakamlarını şişirmiş. İşte bunun içindir ki, toplam (YTL+döviz) kredi rakamı 3 Ekim'de 367 milyar YTL iken, 17 Ekim'de 376 milyar YTL'ye yükselmiş görünüyor.
İşte bunun içindir ki, toplam (YTL+döviz) mevduat rakamı 3 Ekim'de 426 milyar YTL iken, 17 Ekim'de 443 milyar YTL'ye yükselmiş görünüyor.
Özetle, yaşadığımız olağandışı günlerde bankalardaki kredi ve mevduat hareketi (şimdilik) normal ölçülerdedir. Verilen rakamlar tüm banka sistemi ile ilgili rakamlardır. Tabii olarak, bu dönemde bankaların bazılarında krediler ve mevduat azalmış, bazılarında artmış olabilir. Bu hareketi ancak aylık hesap durumları yayımlanınca izleyebileceğiz.