Ana isimli duygu yüklü şiirin ve yüzlerce şiirin yazarı Azerbaycanlı şair ve yazar Sayın Mısır Alarli ile yazarlığı ve kalemi üzerine bir söyleşi yaptık. Bakalım kendisiyle neler konuşmuşuz?
Bəzən sübhə kimi durub keşikdə, (Bazen sabaha kadar durup nöbette,)
A mənim qayğıma qalanım, ana! (A benim kaygıma kalanım, anne!)
Gah öz qucağinda, gah da beşikdə, (Kah kendi kucağında, kah da beşikte)
Şirin-şirin layla çalanım, ana! (Tatlı tatlı ninni çalanım, anne!)
Başım ağrıyanda “canım vay ” dedin, (Başım ağrıdığında "canım vay" dedin,)
“Dərdin bəlan mənə gəlsin qoy” dedin. (“Derdin, belan bana gelsin koy" dedin.)
Öz canını mənə qurban dilədin, (Kendi canını bana kurban diledin)
Gündə yüz yol oldun qurbanım, ana! (Günde yüz yol oldun kurbanım, anne!)
Bal da verə bilməz balanın dadın, (Bal da veremez yavrunun tadın)
Sən dünyadan doydun məndən doymadın , (Sen dünyaya doydun bana doymadın)
Oduma alışdın közümə yandın, (Ateşime alıştın, közüme yandın)
Mənə məndən artıq yananım, ana! (Bana benden çok yananım, anne!)
Qartal vüqarlımsan, dağ əzəmətlim, (Kartal vüqarlımsan, dağ əzəmətlim,)
Söhbəti ləzzətlim, sözü şərbətlim, (Sohbeti lezzetlim, sözü şerbetlim)
Ata qeyrətlimsən, bacı şəfqətlim (Ata gayretlimsin, bacı şefkatlim)
Həbibim, təbibim, loğmanım, ana! (Sevgilim, doktorum, loğmanım, anne!)
Kimim var oduma sənin tək yana (Kimim var senden başka bana yana)
Hər kəlmə başında söylərdin cana. (Her kelime başında söylersin cana.)
Bir canım var, o da qurbandır sana, (Bir canım var, o da kurbandır sana,)
Misirəm başına dolanım, ana! (Misirəm başına dolanım, anne!)
“Öncelikle teşekkür ediyorum, röportaj isteğimizi kırmadığınız için. Sizi tanıyabilir miyiz?” (Şahsınızı bize tanırtısız?)
“Mən Misir Hidayət oğlu Hüseynov Azərbaycan Respublikasının, cənubunda Cəlilabad rayonun qədim tarixə malik Alar kəndində sadə bir ailədə 1947-ci ildə yanvarın 1-də anadan olmuşam. 1963- ci ildə okulu bitib, Bakuda Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin Azərbaycan Dili ve Edebiyyatı fakültesine daxil olmuşam. Qiyabi tehsil ala-ala döğma kendimizde müellim işləmişəm. Alar kənd 1 saylı orta məktəbdə müəllim işləyim. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüyüm.”
(1947 yılının ocak ayında Azerbaycan Cumhuriyetinin Alar şehrinde, mütevazı bir ailede, dünyaya geldim. 1963 yılında okulu bitirdim. Azerbaycan Devlet Üniversitesinin Azerbaycan Dili ve Edebiyatı Fakültesine başladım. Açık tahsil alarak doğduğum şehirde öğretmenliğe başladım. Alar şehrinde orta birinci sınıf öğretmenliği yapıyorum. Azerbaycan Yazarlar Birliği Üyesiyim.”
“Sayın Alarli, şiire ne zaman başladınız? Şiirlerinizde mahlasınızı mı yoksa gerçek isminizi mi kullanıyorsunuz?”
(Muhterem Alarli, şeire ne vakt başladız? Şeirleriyizde öz ismiyizi mi kullanırsınız yoksa mahlasınızı mı?”)
“Okul illərinden şeir yazmağa başlamışam. 1960–cı ilden şeir ve yazılarla hem yerli, həm də mərkezi metbuatlarda çıxış etmiş, çox keçmədən xalq arasında yazar kimi tanınmışam. Misir Hüseynov kimi yazılar yazmış və Misir Alarlı kimi şeirlerdə imzamla tanınmışam.”
“Okul yıllarında şiir yazmaya başladım. 1960 yılında şiir ve yazılarım hem yerel hem de ulasal gazetelerde yayınlandı. Çok geçmeden halk arasında yazar olarak tanındım. Şiir ve yazılarımda bazen Mısır Hüseynov bazen de Mısır Alarli ismini kullandım.”
“Hem serbest hem heceli hem de aruz vezinli şiir yazıyorsunuz? Kaleminiz ve yüreğiniz en çok hangisini tercih ediyor?”
(Hem serbest yazırsıyız hem heceli yazırsız? Ureğiniz hangisini isteyir?)
Şeirin 3 vəzninde - sənətsevərlərin qiymətləndirdiyi şeirlər yazmağa başlamışam. Poetik fikirlerimi həm serbest, hem heca və həm də eruz vezininde gözel ifade etmeye çalışmışam. Menim üçün hər 3 vezn –hem heca hem de eruz vezini doğmadır, yaşasin bizim xalqımız ki, hem serbeste, hem eruza hemde hecada ölmez senet numuneleri yaradabilirler. Çalışmışam ki, şeir dili sade olsun. Sade sözlərlə bədii fikirler kurmuşam.
(Şiirin üç çeşidinden de sanatseverlerin kıymet verdiği şiirler yazmaya başladım. Şiire özgü olan fikirlerimi hem serbest hem heceli hem de aruz vezninde güzel ifadelerle aktarmaya çalıştım. Benim için her üç vezin yani hece, serbest ve aruz- şiirin ana dilidir. Sağ olsun halkımız ki hem aruz, hem hece hem de serbestte kalıcı örnekler çıkarabiliyorlar. Şiirin dili sade olsun diye çalışıyorum. Sade sözlerle gözü gönlü okşayan fikirler bulmaya çalışıyorum.”
“Şiirleriniz Azeri televizyonlarında radyolarda okunuyor. Bu kadar güzel ve yüreğe dokunan şiirleriniz için dinleyici ve okurlarınızdan nasıl tepkiler alıyorsunuz?” (Şiirleriniz Azerbeycan Respuplikasında, radyolarda, televizyonlarda söylenir. Bu kadar yaxşi şeirlerinizin dinlenmesinden nece tepkiler alırsıyız?)
“Çox seslenmişdir. Dinleyicilerimizin menim eserlerim beyenmesi onların alqişları meni daha yaxşi yazmağa ruhlandirir… Esl qiymet xalqin verdiyi qiymetdir.”
(Televizyon ve radyolarda çok okunmaktadır. Dinleyicilerin eserlerimi beğenmesi onların alkışları beni daha güzel yazmaya teşvik ediyor. Asıl kıymet halkın verdiği kıymettir.)
“Emekli bir öğretmen olduğunuzu biliyoruz. Şu anda üniversitede pedagog olarak mı görev yapıyorsunuz?” (Emeğli bir muallim olduğunuzu bilirik. İndi üniversite de pedogog olarak herhal çalışırsız?”
“Azer Dili müellimiyem. Hazirda teqaudçiyem. Elbetde Allah vergisidir. Bunun üçun Allah’imdan çox raziyam. İbadetle məşğul olur ve Qurani-Kerimi mütale edirem. Dini şeirlerinde müellifiyem.”
(Azer Dili öğretmeniyim. Fakat emekli oldum. Elbette Allah vergisidir. Bu nedenle Allah’a şükrediyorum. İbadetle meşgul olur, Kur’an-ı Kerim okurum. Tasavvuf şiirleri de yazıyorum.)
“Yazmak sizin için ne ifade ediyor?”
Fikirlerimi sade ifade nezmle ifade edende daxilen rahatlaniram. Bunun üçün Allah’imdan çox raziyam.
(Düşüncelerimi sade ifade, etkili ve ses getirecek ifadelerle yazınca gönülden rahatlıyorum. Bu nedenle Allah’a çok şükrediyorum.)
“Edebiyatın başka dallarıyla da ilgilendiniz mi? Yayınlanmış kitaplarınızla ilgili bilgi alabilir miyiz?” (Edebiyatın başka dallarıyla da ilgili misiniz? Bilgi verebilirsiiz?”)
Beş kitab müellifiyam; (Beş eserin yazarıyım.)
1-Ağla Kamanım Ağla
2- Alar Dastanı (Alar Destanı)
3-Kərbala Gəhrəmanları (Kerbela Kahramanları)
4-Dünyaya Dəyib Gəlirəm (Dünyaya Söyledim Geliyorum)
5-Dünya Yaradanındır. (Dünya Yaradanındır) Elmi-tənqidi məqalələrimlə qəzet-dərjilərdə çixiş edirem.
“Ağla Kamanım Ağla kitabınız ile ilgili bilgi alabilir miyiz?”
Bu menim Usdad senetkar Habil Əliyeve hesr etmişəm. Kaman nale cekir, Feryad qoparır, ağlayir sanki, Ona göre kitabımin adini "Ağla kamanım ağla" qoymuşam.
Ağla kamanım ağla,
Halıma yanaım ağla,
Senden qeyri heç kime ,
Gelmir gumanım ağla… bele bir bayatı var. Ağıdır. O çalınanda sanki ağlayirsan.
(Bunu ben Üstad sanatkâr Halil Əliyeve ithaf ettim. Keman; nara çekiyor, feryat ediyor, ağlıyor sanki. Bu nedenle kitabımın adını Ağla Kemanım Ağla koydum.
Ağla Kemanım ağla,
Halime yananım ağla,
Senden başka kimseye
Kumanım gelimiyor ağla diye de bir kıtası var.)
“Aileniz, kaleminize olan sevginize destek veriyorlar mı?” (Aile neferleri şiir konusunda size destek verir mi?)
“Ailəmiz iki nəfərdən ibarətdir. Xanımm dəyərli məsləhətləri ilə mənə həm ədəbi məsləhətlər verir, yol gösterir; şairlik çetin peşədir. Ilk oxucum kimi dəyərli meslehetlerini verir, razi qalir ve verdiyi meslehetleri qebul edirem.
(Ailem iki kişiden oluşuyor. Eşim değerli nasihatleri ile bana hem edebi nasihatler verir yol gösterir. Şairlik zor iştir. İlk okuyucum odur; bazen değerli nasihatler verir, ben de razı gelir verdiği nasihatleri kabul ederim.)
“Yakın gelecek için ne gibi projeleriniz var?” (Geleceğe ilişkin öngörüleriniz nedi?”)
“Dastan üzerinde işleyirem. Sazin vurğunuyam. Onun sesinde min aləm var. Urekleri saflaşdirir, paklaşdirir, yazmağa ruhlandirir.”
(Destan üzerinde çalışmaktayım. Saz aşığıyım. Onun sesinde bin âlem var; yürekleri saflaştırır, temizler, yazmaya teşvik eder.”
“Bu güzel sohbet için çok teşekkür ediyoruz. Kaleminiz daim olsun diyoruz efendim. Sağ olun. Azerbaycan’a sevgilerimizi yolluyoruz.(Bu yaxşi sohbet için teşekkür edirem. Galeminiz daim olsun.)
Menim maraqlanib müsahibe apardiğinza görə daxilen rahatlandım size ve bizi seven dostlar ve oxurlare teşekkurler deyirem. Tanrim qeleminize quvvet versin. Sağ olunuz.
“Bana olan ilgilinizden dolayı sezgisel açıdan mutlu oldum, size ve bizi seven okurlara teşekkür ediyorum. Allah kaleminize kuvvet versin.
MƏNƏ GƏLƏRSƏNMİ?
Yer üzündə süzən pəri,
Yeriməyi bilirsənmi?
Ürəyimi əzən pəri
Salam versəm, dinərsənmi?...
Üzük olum barmağında,
Çiçək olum qucağında.
Gülüş olsam dodağında,
Sən üzümə gülərsənmi?
Masam üstə çırağımsan,
Yazılmamış varağımsan,
Yanıram, buz bulaq olsan,
Üstümə su çilərcənmi?
Ulduzummu, ayımmısan?!
Tanrı verən payımmısan?
Aləmə nur paylayırsan,
Mənə busə verərsənmi?
Sankı bir ağ göyərçinsən,
Gözəlimsən-göyçəyimsən.
Ağ üzdə teli çin-çinsən,
Boynuma qol hörərsənmi?
Ürəyimdə bitən pəri,
Yanıqlısan nədən, pəri,
Çiynim üstən ötən pəri,
Baxıb məni görərsənmi?
Çəkmə məni dara , get sən,
Yaxma məni hara, getsən,
Gözləyirəm, hara getsən,
Dönüb mənə gələrsənmi?
Teşekkür; Ana isimli Şiiri Türkçeye Misir Alarli, soruları Azericeye Sayın Naci AYDIN çevirmiştir. Kendilerine çok teşekkür ediyorum.