Anne sütünün faydası saymakla bitmiyeceği gibi, yenidoğan bebekleri emzirmenin ne kadar önemli olduğunu tekrarlamaya gerek yok düşünüyorum. Fakat anne sütünün bu kadar önemi ve bebek için gerekliliği kadar, anne sütü bankacılığın da, yine bebek, aile ve toplum açısından sakıncaları mevcuttur. Konumuz süt anneliği değil, anne sütü bankacılığının doğuracağı muhtemel sonuçlardır. Anne sütü bankacılığı Türkiye’nin bir ihtiyacı değildir. Fakat, yenidoğmuş bebeklerine, goğüslerim bozulacak, sütüm yok, emzirirken göğsüm acıyor, işime başlıyacağım (ve başlamak zorunda olan) diye anne sütü vermek istemeyen kadınlar ve anne sütünden mahrum kalan bebekler Türkiye’nin problemidir. Anne sütü ile olabilecek süt kardeşliği inancı ve hukuku yalnızca islam dinine mahsustur. Süt bankacılığının doğuracağı sakıncalar sadece islam dini inancına sahip insanların problemi değildir. Bugun gelişmiş batı ülkelerindeki süt bankacılığı işletmeleri de ciddi etikel ve halk sağlığı problemleri karşı karşıyadır. Anne sütü, kan, idrar ve diğer vücut sıvıları gibi biyolojik vücut sıvıdır. Nasıl kan ve diğer vucut sıvıları insan sağlığı için tehlikeli olduğu biliniyor ve ona gore dikkatle kullanılıyorsa, insan sütüde aynı şekilde insan sağlığı açısından tehlikeli olabilir. Hepimizin bildiği gibi, kan nasıl hayat kurtarıyorsa, o kadar da tehlikelidir,. Herkese her türlü kanı verebilirmiyiz? Bildiğimiz gibi en azından alıcı ve verici aynı grubtan olması lazımdır. Diyelimki alıcı ve verici aynı grubtan ama verici HIV-1 veya hepatit B, hepatit C virusu taşıyor olsa, böyle bir kanı almak istermisiniz? Veya sevdiğiniz insana verilmesini istermisiniz? Bu sorulara normal şartlarda evet diyecek insan çok azdır. Diyelimki hastanede yanlışlıkla sevdiğiniz insana veya çocuğunuza virus taşıyan kan verilirse ne yaparsınız? Simdi diyeceksiniz peki bunun anne sütü ile ne alakası var? Hatirlayınız, anne sütü de kan gibi bir vucut sıvısıdır. Bugünkü yazımızda liste halinde anne sütü ile geçebilecek hastalıklar ve anne sütünün çocuğa kullanılmasının tıbbi açıdan sakıncalı olduğu durumları bilginize sunuyorum. İslam dini açısından süt annelik vardır ama ama bunun risklerini aileye aittir. Fakat anne sütü bankacılığı ve kullanımı sadece dini açıdan tehlikeli değil, halk sağlığı ve umulmadık hukuki sakıncaları (ya bebeğin sütten ölmesi, anne sütünün yetişkinler tarafından suistimal edilmesi, vb) birlikte getirebilmesi açısından da ciddi çekinceler ve problemleri ortaya çıkacaktır. Sadece anne sütü değil, süt bağışlayınında ciddi şekilde taranması gereklidir. En ufak hata çok ciddi adli olaylara sebeb olabilir.
Anne sütü ile bebeğe geçebilecek mikroorganizmalar ve hastalıklar
HIV virüsü anne sütüne geçer ve bebeğe ulaşır.
Ağır enfeksiyonlar
Su çiçeği
Sifiliz (Frengi)
Aktif tüberküloz
T hücreli lösemi
Herpes Simplex (Uçuk virusu)
Hepatitis A
Hepatitis B
Hepatitis C
Parvovirus
Rubella
Cytomegalo virus
Kistik fibrozis
Anne sütü ile bebeğe geçebilecek ilaçlardan bazıları
Emziren anneler hiç bir şekilde doktoruna danışmadan kendi kendine ilaç almamalı. İlaçları dikkatle kullanmalı ve en ufak değişiklikte doktoruna veya sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Nükleer tıp merkezlerinde tanısal radyoaktif madde alması gereken durumlarda ise, radyoaktif ilaç vücuttan atılıncaya kadar bebeğine süt vermemelidir.
Aşağıdaki ilaçlar ve maddeleri kullanan annelerin emzirmesi önerilmez. Bunlar tam liste değildir. Sadece dikkat çekmek amaçlıdır. Sakıncalı ilaçlar aşaağıdaki liste ile sınırlı değildir. Eğer hastanın ilaçları kullanması hayati önem arz ediyor ise, hasta için en doğruyu doktorunun bildiğini hatırlatmak isterim.
Antitroit ilaçları,
Antikoagülan ilaçlar,
Amphetaminler,
Süt oluşumunu engelleyen ilaçlar (Bromocriptin gibi),
Cannabis,
Chloramphenicol,
Cyclophosphamide,
Cyclosporine,
Doxorubicine,
Ergotamine,
Lithium,
Methadone,
Methotrexate,
Morphine,
Phencyclidine
Cocaine
Heroin.
Böcek öldürücü ilaçlar (DTT)
Ağır metallere (kurşun, civa, arsenik ve cadmium)
Aşırı yüksek miktarda ciltten krem şeklinde iyot kullanımı halinde de emzirme yapılamaz.
Annede bulunan cinsel yolla bulaşabilen hastalıklar ve kadın cinsel organ hastalıkları (klamidya, trikomonas vaginalis ve bakteriyel vaginal enfeksiyonlar) da verilen bazı antibiyotikler
Sigara içen annelerin sütlerinde nikotin duzeyi yüksek olabilir.
Alkol