Bir önceki yazımın sonunda ne dedim? Bunun, bu sistemin yani "Adil (Ekonomik) Düzen"in birçok yararları vardır. Bundan sonraki yazıda işte o yararlar üzerinde duracağım...
"Adil (Ekonomik) Düzen"in yararları nelerdir?
Birincisi ve en başta gelen yarar; işletme, sermayesiz çalışır.
İkincisi; işletme faiz musibetinden, fahiş faizden kurtulmuş olur.
Üçüncüsü; kooperatifin kefaleti "İşletme Senedi"ne likidite kazandırır.
Dördüncüsü; piyasadaki fiyat ve ücret oynamaları işletme içine aksetmez, işletmemiz enflasyonun etkisinden kurtulmuş olur.
Beşincisi; Küçük işletmeler birleşir ve tek firma gibi markalaşırlar. Kooperatif "Genel Hizmet Ortaklıkları" kurarak küçük firmaların eksikliklerini giderir ve bu sayede büyük firmalarla rekabet edecek hâle gelirler.
Bu çok yararlı kooperatif işletmesinde en çok zorluk çekilen alanlar "sigorta" ve "muhasebe" zorluğudur. İzmir Akevler Kooperatifi kırk seneden fazla zamandan beri yaptığı çalışma ve denemelerle bu sorunu çözmekle meşguldür. Bugüne kadar İzmir'de ve Kırgızistan'da yaptığımız çalışmalarda bu sorunlar kısmen çözülmüştür.
Hâlen yapmakta olduğumuz ve bundan sonra yapacağımız çalışmalarla bu sorunlar daha net ve daha kolay çözülecektir. Şöyle ki:
1. Kooperatif tek işletme kabul edilecek, ortaklar aralarındaki alışverişlerini kooperatifle yapmış olacaklardır. Yani Ahmet Mehmet'e bir şey satarsa onu kooperatife satmış ve kooperatiften almış olacaktır. Muhasebesini kooperatif tutacağı için her şey kayıtlı hâle gelecektir. Böylece kayıt dışı ekonomi musibetinden kurtulacağız.
2. Ortaklar birbirlerine verdikleri malları kooperatife satmış olacaklar, faturalar ona göre kesilecektir. Aldıkları mallar için de kooperatif fatura kesecektir. Mal verirken kooperatife ortak olmuş, mal alırken de kooperatiften almış olur. O miktarla kooperatife katılır veya ayrılır.
3. Kendi işlerinde çalışsalar bile kooperatifin işinde çalışmış olurlar. Kooperatif onları çalıştırmış olur. Kooperatif onları asgari sigorta yapar. Kooperatif bordro tutarı kadar ortaklık senedini onların hesabına borç yazar. Böylece ortaklar istedikleri yerde çalışırlar. Asgari ücretten sigorta yapılır. Artan miktar ile ortak katılmış olur. Sonra kooperatif kurumlar vergisini ödeyerek ortaklara paylarını dağıtır.
4. Kiraya verenler cirodan pay alacakları için ortaklar taşınmazlarını kooperatife koyarlar. Kooperatif kendi yapılarında iş yapmış olur. Ortaklar artık kiradan pay almazlar, ortaklığın kârından pay almış olurlar.
5. Kooperatifin tüccarları da faturaları kooperatife kestirirler. Kooperatif keser. Fark kadar kazanç ortağın ücreti olur. Onunla sigortalanmış olurlar.
6. Kooperatif tek kurum olarak faturalar keser, alır, bordrolar yapar, ortaklar arasında katkıları nisbetinde bölüşürler.
İsteyen ortaklar bordro tutarı dışındaki kazançlarını "Ortaklık Senedi" olarak alırlar. Kasada Türk Lirasına çevirdikleri gün o kadar kazanmış olurlar, onun vergisini öderler. Anlaşmaya göre isteyenlerin kazançları kurum kazancı kabul edilir. Kurumlar vergisinden sonra payları verilir. "Senet Sistemi"nin en önemli yararı; enflasyonun vergilenmesinden kurtulunmuş olunur. Çünkü senet gerçek değeri ile satılıyor ve vergi satıldığı gün tahakkuk ediyor. Bunun dışında, iş yapmak isteyen birçok insan vergi mükellefi olmadığı için kaçak çalışıyor, bundan dolayı hesabını tutamaz hâle geliyor. Oysa şimdi istediği işi istediği zaman kooperatifin ortağı olarak yapabilecektir. İşçiler de sigorta olmuş olacaklarından istedikleri yerlerde çalışabileceklerdir. Yararlar... Yararlar...
Evet, yararlar, yararlar; "Adil Ekonomik Düzen"in bitmeyen yararları... Ve "Adil Ekonomik Düzen"den kaçan sözde "Adalet/çi" ve "Kalkınma/cı" AKP'liler ve diğerleri...