Uçak yolculuklarında genellikle uçağın inişi sırasında kulakta problem gelişebilmektedir. Bu durum uçak inişe geçtiği sırada kabin içi basınç değişimleri nedeniyle kulak zarının her iki tarafında (orta kulak ve dış ortam arası) oluşan basınç eşitsizliğinden kaynaklanır. Bu basınç farklılığı kulakta genellikle ağrıya beraber olabilmektedir. Bir şeyler yeme, sakız çiğneme, yutkunma veya hafifçe burun ve ağız kapatıp burundan kulaklara hava basıncı yaratmak suretiyle orta kulağa gönderilmekle hava ile basınç eşitlemeleri durumu bu basınç farklılığını düzeltebilmektedir. Kulak problemi olan ve sorunlu kulağa sahip bazı insanlar uçuş sırasında burun açıcı ilaç veya spreyler kullanmalıdırlar.
Uçuş esnasında kulakta oluşabilen belirti ve bulgular şunlardır:
Orta kulakta meydana gelen rahatsızlık veya ağrı.
Kulakta dolgunluk veya tıkanıklık hissi.
Hafif veya orta derecede İşitme kaybı boğuk işitme.
Uçuş sırasında karşılaşabileceğiniz birkaç saatten fazla sürebilen rahatsızlıklar şunlardır:
Şiddetli ağrı
Kulakta şiddetli Basınç hissi
Orta veya Ağır işitme kaybı
Kulak çınlaması (tinnitus)
Baş dönmesi hissi (vertigo)
Baş dönmesi ile beraber Kusma
Kulaktan gelen kanama
Kulağın yapısı ve basınçla ilişkisi nasıldır?
Kulak zarının arka tarafı orta kulak diye adlandırılır ve bu küçük alan normalde hava ile doludur. Bu alanı Östaki borusu adı verilen küçük bir kanal ile burun arkasına bağlanır. Zarı ön ve arka tarafında hava aynı basınçta olmalıdır. Uçağın inişi sırasında hava basıncı yere yakınken daha fazladır. Bu basınç fazlalığı kulak zarını içeri doğru iter.
Kulak kanalı(Östaki borusu) genellikle kapalıdır. Kulak kanalı zaman zaman yutkunma, esneme ya da çiğnemek açılır. Normal hava basıncı eşitlemek için, bu tür problemlere karşı, Bazı havayolları, emmek ve çiğnemek ve yutkunma gibi refleksleri teşvik etmek için yemek menülerini ayarlamaktadırlar. Ancak, bazı kişilerde Kulak kanalının yapısı nedeniyle çabuk ve kolay basıncı eşitleyemez ve açılmaz. Bazı insanlarda normalden daha dar Kulak kanalı olabilir. Eğer Kulak kanalı tıkanmaya neden olan herhangi bir durum varsa, orta kulakta sıkıntı oluşabilir. Bu durum düzelesiye kadar seyahat edilmemeli veya ciddi tedbirler alınmalıdır. Kulak kanalının tıkanmasına yol açan en sık nedenler, soğuk algınlığı ile ortaya çıkan burun akıntısı, geniz akıntısı ve iltihap durumları, boğaz enfeksiyonları, saman nezlesi, allerji vb. gibi durumlardır. Aslında, burun arkasında olduğundan fazla akıntı( mukus )nedeni de soruna neden olabilir. Uçak inmeye başladığında. Hava yutmak, esneme ya da çiğnemek basıncı eşitleyebilir. Bebekleri beslemek ya da yutmak için teşvik etmek için iniş sırasında onlara sıvı vermek için iyi bir fikirdir.
Kulakta basıncı eşitleme nasıl yapılır? (Valsalva manevrası)
Hafif derince bir nefes alın, ağzınızı kapayın ve burnun kısmına hafifçe nefes çekin. Burnunuzu kapayıp burada hapsolan havayı basınçla genze doğru üfleyin. Östaki borusu içine hava basınç oluşturur kanal açılarak hava orta kulak içine itilir kulaklarınıza basınç ve açılmayı hissedersiniz. Bu genellikle basıncı eşitleyerek sorunu çözer. Bu işlemi iniş kadar her tıkanmada, zaman zaman rahatsızlık hissettiğiniz zaman tekrarlayabilirsiniz.
Tedavi ve çözümler nelerdir ?
Ağrı için ağrı kesiciler almak. Uçuş sonra birkaç gün boyunca süren ve orta kulakta sıvı birikimi işitmeyi de olumsuz etkileyebilir. Ağrı veya işitme birkaç gün içinde düzelmemişse doktora başvurulmalıdır. Bu uçakla yolculuklarda yolcular arasında karşılaşılan bir sorundur.
Genellikle uçak kalkışında rahatsızlık nadiren olur, alçalma ve iniş sırasında şikayetler daha fazla meydana gelir.
Çıkışta ve inişte Esneme, sakız çiğnemek, bir şeyler emmek, içecek yudumlamak, yutma ve burun kısma ve yavaşça üfleyip kulakta basıncı eşitlemek size yardımcı olacaktır.
Genellikle havaalanlarında ve birçok eczanelerde satılan ucuz kulak tıkaçları basınçtan kulağı korurlar. Temel olarak, bunları uçağın kapısını kapanmadan önce kulağa yerleştirmek gerekir.
Seyahat yapacaksanız burunun kesinlikle açık olduğundan emin olun. Bazı kişilerde kulak zarı havalanmasında görevi olan genizdeki kulak kanalı (Östaki tüpü) darlıkları sıklıkla kulakta problem oluşturacaktır.
Bazı problemli durumlarda burnu açıcı sprey ve ilaçlar faydası olabilmektedir.
Uçakla seyahatlerde sıkıntı çekilmemesi ve kulaktaki problemlerin önlenmesi için iyi bir kulak burun ve boğaz uzmanınca değerlendirmesi gerekir. Bazı durumlarda buna neden olan sebeplerin önlenmesi için hekiminizin ameliyat tavsiyeleri olabilir.
Ne zaman doktoru gitmek lazım?
Genellikle uçak seyahatinde kulakta meydana gelen basınç farklılıklarını düzeltmek için bir takım düzenleyici işlemler olayları çözebilmesine rağmen, Rahatsızlık, dolgunluk veya boğuk işitme birkaç saatten fazla devam etmesi ya da herhangi bir ciddi belirti, bulgu size yaşatmışsa ve uzun sürerse, doktorunuzu arayınız.
Op. Dr. AHMET ŞİRİN