İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), savunma sanayinde faaliyet gösteren firmalar ile birlikte insansız helikopterler (Rotorlu İnsansız Hava aracı - RİHA) tasarlayıp üretiyor. 200 kilometrelik bir mesafede tarama yapabilecek insansız helikopterler, diğer insansız hava araçlarından farklı olarak havada sabit kalarak istenilen bölge hakkında detaylı görüntü alabilecek.
Türkiye'nin ilk insansız hava helikopteri RİHA-1B'nin terörle mücadele ve sınır güvenliğinde kullanılması hedefleniyor. İnsansız helikopterin piyasa değerinin yaklaşık 2 milyon Euro olduğu ifade edildi.
İTÜ bünyesinde faaliyet gösteren Rotorlu Hava Araçları Tasarım ve Mükemmeliyet Merkezi (ROTAM), insansız hava helikopteri konusundaki çalışmalarını hızlandırdı.
İTÜ'de ilk projesini 2007 yılında RİHA-1 adı verilen insanız helikopterle gerçekleştiren ROTAM, RİHA -1 test uçuşlarında başarılı olunca yeni nesil insansız helikopter için kolları sıvadı. RİHA-1'i örnek gösteren İTÜ, tamamıyla Türk bilim adamları ve mühendisler tarafından tasarlanan RİHA'lar için savunma sanayinin önemli firmalarıyla bir araya geldi.
Yapılan anlaşmaya göre mevcut RİHA-1 belirlenen özelliklere göre geliştirilerek RİHA-1B adı verilen yeni nesil insansız hava helikopterinin geliştirilmesine başlandı.
İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Uzay Mühendisliği Bölüm Başkanı ve ROTAM Proje Yürütücü Yardımcısı Prof. Dr. Alim Rüstem Aslan, insansız hava araçlarının son 20 yıldır bazı ihtiyaçlardan dolayı oldukça popüler olduğunu aktardı.
İnsanlı sistemlerin düşman bölgeye gidildiğinde pilot ve diğer mürettebat için ciddi risk oluşturduğunu ve uzun süreli işlerde insan istihdam etmenin güçlüğünden dolayı insansız sistemlerin tercih edildiğini ifade ettiı.
'TALEP ASKERİ YETKİLİLERDEN GELDİ'
Devlet Planlama Teşkilatı ile ortaklaşa 2002 yılından beri sürdürülen Tükiye'nin ilk sivil helikopteri 'ARIKOPTER' projesinden bu yana rotorlu sistemler konusunda çalıştıklarını hatırlatan Aslan, "Bu helikopter tasarlama yeteneğimiz gelişirken insansız sistemlere de yöneldik.
2007 yılından bu yana bu konuda çalışmaktayız. İnsan ve bilgi altyapımız geliştikçe, İTÜ'nün oldukça gelişmiş 400 laboratuarı ve İstanbul civarındaki yan sanayi ve tasarlama birikimimizi kullanarak geliştirdiğimiz sistemleri prototipleyip uçuruyoruz." dedi.
Bu kapsamda bir helikopteri gerçekleştirip uçurduklarını anlatan Aslan, şu anda ikinci nesil bir insansız helikopter üzerinde çalıştıklarını dile getirdi. Yaptıkları insansız helikopterleri Türkiye'deki ilgili birimlere sunduklarını anlatan Aslan, askeri makamlardan bu konuda bir talep geldiğini söyledi.
Aslan, "Birinci uçağın sorunlarının giderilip çok daha yetenekli, askeri ya da sivil makamlar tarafından doğrudan kullanılabilecek bir hava aracının gerçekleştirilmesi üzerine çalışıyoruz. Kısa sürede de zannediyorum birkaç ay içinde ilk test uçuşlarını yapmayı umuyoruz." şeklinde konuştu.
'SINIR GÜVENLİĞİ, TERÖR VE MAYIN TARAMASINDA KULLANILABİLİR'
Türkiye'nin son dönemde sabit kanatlı İHA'lar ürettiğini hatırlatan Prof. Dr. Alim Rüstem Aslan, RİHA'nın önemli avantajları olduğunu ifade etti. Sabit kanatlı İHA'ların genellikle çok yüksekten uçtuğunu, çok yavaş olsa bile sürekli hareket etmek zorunda olduğunu anlatan Aslan şöyle konuştu: "Özellikle sınır güvenliği, mayın taraması, keşif gözetleme gibi görevler için oldukça uygun.
En önemli özelliği helikopterin havada sabit kalabilmesi. Diğer bir konu diğer insansız hava araçları kalkmak ve inmek için özel bir piste ihtiyaç duyarlar. Helikopterin ise böyle bir zorunluluğu yoktur. Herhangi bir yerden kalkıp herhangi bir yere rahatlıkla inebilir. Bu çok büyük bir esneklik."
RİHA-1B'nin 90 kilo maksimum kalkış ağırlığında ve 25 kilo faydalı yük taşıma kapasitesinde olduğunu anlatan Aslan, bu kapasitenin çok önemli olduğunu anlattı.
Aslan, "Kullanıcının talebine göre düzenleme yapılır. 25 kiloya çok şey sığdırabilirsiniz." ifadesini kullandı.
İnsansız helikopterin uzaktan kumanda ve oto-pilot yöntemiyle (gps vb…) çalışabileceğini kaydeden Aslan, yaklaşık 2 saat aralıksız havada kalabilecek RİHA-1B'nin 200 kilometre mesafe kat edebileceğini belirtti.
'PİYASA FİYATI 2 MİLYON EURO'
Coğrafyanın yeterince bilinmesi halinde sisli ve bulutlu havaların sorun olmayacağını aktaran Aslan, limitlerin üzerinde rüzgâr olmadığı sürece RİHA -1B'nin çalışabileceğini söyledi.
Aslan şunları söyledi: "Gece görüş kamerası kullanırsanız gece görüşle görmeniz mümkün. Kullanacağınız sensöre, algılayıcıya göre kütle sınırı içinde kalmak suretiyle gereğini yapabilirsiniz.
Yere yakın olmak fotoğrafın kalitesini artırması bakımından avantajlı. Tabi şunu da söyleyelim yere yakın olmak hedef haline de getirebiliyor. Onun için kullanımı dikkatli yapmak lazım."
Araçta yapılacak teçhizata göre kaydedilen görüntülerin farklı şekilde takip edilebileceğini aktaran Aslan, menzil içerisinden canlı yada önce kaydedip ardından izlenebileceğini bildirdi.
Türkiye'de insansız hava helikopterleri üzerinde çalışan başka kurumlar da olduğunu ancak bu aşamada olmadıklarını bildiren Prof. Dr. Alim Rüstem Aslan, "Bu boyutta bir helikopteri ilk defa üniversite ortamında mühendisler ve teknisyenler olarak gerçekleştirdik ve uçurduk.
Yaklaşık 90 kilo kütlesinde ve 25 kilo faydalı yük kapasitesinde. Ciddi bir ağırlık bu. Bu aracın en son bir fuarda sorduğumda yer istasyonuyla beraber 2 milyon Euro gibi bir bilgi almıştım."
Cihan