Türkiye, Somali’de geçen yaz son 60 yılın en büyük kuraklığına bağlı olarak yaşanan kıtlık nedeniyle ülkeye yaptığı milyonlarca dolarlık yardıma karşın yaranamadı. Ülkenin önde gelen İngilizce haber sitesi Somalia Report, Türkiye’den giden yardımların Somali’de tartışmalara neden olduğunu yazdı. Habere göre, geçtiğimiz haftalarda El-Kaide örgütüne katılan Somali merkezli İslamcı terör örgütü El Şebab, Türkiye’nin “din merkezli” yardımlarının ülkeyi laikleştirme amacı taşıdığını savunurken ülkenin laik kesmi ise Türkiye’nin yol, hastane gibi temel ihtiyaçlarını göz ardı ederek ülkeye sadece dini yardımlarda bulunmasını eleştiriyor.
Camilerde Türkiye vaazı
“Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Somali’nin başkenti Mogadişu’ya 2011 yılı Ağustos ayında yaptığı ziyaretin ardından Türkiye, Somali’deki dahlini artırdı ve hatta neredeyse Mogadişu’nun yeniden yapılanmasını ulusal bir misyona çevirdi” diyen site, Türkiye’nin Mogadişu’nun her noktasında hissedilen varlığının El Şebab örgütünü memnun etmediğini yazdı. Habere göre, El Şebab’ı destekleyen imamlar, Türklerin Batı’nın yararına çalışan laik ajanlar olduklarını anlatıyor, Türkiye’nin amacının Somali’yi kendisi gibi laik bir ülke haline getirmek olduğunu söylüyorlar. El Şebab en çok Türkiye’ye eğitim almaya giden burslu öğrencilere tepki gösteriyor. El Şebab liderlerinden Şeyh Abdikadir Mümin geçtiğimiz günlerde Diyanet İşleri’nin bursuyla Türkiye’ye gelen 400 Somalili genç hakkında “Türkler neo-kolonyal amaçlar besliyor” dedi. Örgüte bağlı imamlar ise sık sık “öğrencilerin Türkiye’de istihbarat eğitimi aldıklarını” tekrarlıyor. Türkiye’den burs alanların askeri eğitime başladıkları iddia ediyor. Türkiye’ye giden kız öğrencilere çarşaf giymelerinin “yasaklandığı” söylentileri de örgütün tepkisinin artmasına neden oluyor. Somalia Report sitesi El Şebab’ın açıklamalarının “Türkiye’den gelen yardımları yasaklama ya da Türk yardım birliklerine direkt bir saldırı için ön hazırlık” olabileceği yorumunu yaptı.
‘İmam ameliyat yapamaz’
Ancak El Şebab’ın çıkışı aksi yönde tepkileri de beraberinde getirdi. Somalia Report sitesi Türklerin en çok dini alanda yardım yaptığını hatırlatarak “Somali’nin dini yardıma ihtiyacı yok. Türkler yetiştirecekleri imamların Somali camilerinde ılımlaştırıcı etkisi olacağını düşünüyor olabilir fakat bu sonuç vermez. Her ne kadar böyle imamlar bizi ruhani olarak yükseltse de şu gerçekle yüzleşmeli ki imamlar yol inşa etmiyor ya da ameliyat yapmıyorlar” dedi.
‘Teşekkürler ama yetmez’
Haber sitesi, Somali’de 60 bin kişiye bir doktor düştüğünü, eğitim sektöründe dünyanın en kötüleri arasında yer aldıkalrını hatırlatarak “Somali’de neredeyse her çocuk medreselere gidiyor ve 12-15 yaşlarında tüm Kuran’ı ezberliyorlar. Biz de okur yazarlık oranımızın neden çok düşük olduğunu merak ediyoruz. Türkiye’ye Somali’ye yardımları nedeniyle minnettarız. Tehditlere ve bombalamalara rağmen bizimle kaldınız. Fakat bize gerçekten ihtiyacımız olan konularda yardımcı olabilir misiniz? Bizim mühendislere, doktorlara ihtiyacımız var” yorumunu yaptı. Ülkede daha önce de Türkiye’nin tarihi geçmiş yiyecek ve ilaçlar gönderdiği yönünde iddialar çıkmış ve büyük tepki toplamıştı.
Elitlere daha çok burs
Somalia Report sitesi Türkiye’nin verdiği bursların Somalili öğrencilerin de tepkisini çektiğini aktardı. Öğrenciler, Türkiye’nin yeteneklere göre burs verdiği iddialarına rağmen, bursların aslında Somali’deki üst düzey kabilelerine mensup çocukların kayırıldığını savunuyorlar.
‘Yalnızca Türkler yardım ediyor’
Yaz aylarında ülkeye tüm dünyadan yardım yağarken yabancı basın son haftalarda ülkeye yardıma devam tek ülke Türkiye’nin kaldığını, dünyanın Somali’yi unuttuğunu yazıyor. Geçtiğimiz haftalarda İngiliz gazetesi The Guardian, “Sadece Türkiye, Somali halkına dayanışma gösteriyor” başlıklı bir yazı yayımlayarak ABD ve AB’yi Somali’ye yardımlarını halkın temel ihtiyaçlarını dikkate almadan yapmakla eleştirdi. İngiliz haber ajansı Reuters da “Birçok ülkenin yardım görevlileri Somali’nin başkenti Mogadişu’da gezinmeye korkarken Türk insani yardım görevlileri sokaklarda araba sürüyorlar, denizde yüzüyorlar ve yerel camilerde dua ediyorlar. Türkiye Batılı olmayan ve bölge ülkelerine yüksek miktarda bağış yapan devletlerin yeni bir üyesi” yorumunda bulunmuştu