ANKARA (AA) - GÖKSEL YILDIRIM - HAVELSAN'ın, insansız hava ve kara araçlarının, sürü dronların birlikte görev yapabilmesine olanak sağlayan Karma Sürü Operasyon Merkezi'nin saha testi Anadolu Ajansı tarafından görüntülendi.
Kalecik'teki İHA Test Merkezi'ndeki testte, belirlenen bir senaryo çerçevesinde 2 Bulut Altı İnsansız Hava Aracı BAHA, 2 İnsansız Kara Aracı BARKAN ve 5 drondan oluşan dron sürüsü birlikte görev yaptı. Tüm araçlar yetenekleri doğrultusunda görev paylaşımı yaparak kendilerine verilen görevi yerine getirdi.
HAVELSAN Genel Müdürü Mehmet Akif Nacar, AA muhabirine, 2020 yılında başlayan AR-GE projesiyle sürü insansız araçlar konusundaki yol haritasını adım adım gerçekleştirdiklerini söyledi.
Bu kapsamdaki çalışmaların İnsansız Kara Aracı BARKAN ile başladığını ve aracı otonom görev yapabilir hale getirdiklerini ifade eden Nacar, daha sonra bulut altı insansız sistemlerle ilgili çalışmalara başladıklarını ve BAHA'yı ortaya çıkardıklarını belirtti.
Bu araçlar ve sürüye elverişli dronlar ile otonom şekilde sürü zekasını uygulamak için çalışmalar gerçekleştirdiklerini anlatan Nacar, gelinen noktada birlikte havalanıp farklı formasyonlar çerçevesinde beraber görev yapabilen bir altyapıyı hayata geçirdiklerini ifade etti.
Son saha testinde Karma Sürü Operasyon Merkezi'ni test ettiklerini bildiren Nacar, teste ilişkin şu bilgileri verdi:
"2 öncü İHA'mız havada keşif yapıyorlar. Bunların tespit ettiği hedeflere yerdeki insansız kara araçları yönlendirilebiliyor. Yerdeki insansız kara araçları hedefleri tespit ettikten sonra ayrıca o bölgeye sürü dronlarımızı da göndererek bölgedeki keşfi oradan sürdürmeyi sağlıyoruz. Öncü İHA'lar görev bölgelerine gidiyorlar, o bölgeye sürü sistemlerimizi göndererek bu senaryoyu, bu operasyonu tamamlamış oluyoruz. Bu, dijital birlikler ve sürü teknolojileri anlamında gelmek istediğimiz en önemli dönüm noktalarından biriydi. Bunu sahada gerçekleştirerek çok önemli bir adım atmış oluyoruz. Bundan sonra gelecek sistemlerde daha farklı senaryolar, daha fazla sayıda insansız hava aracının, insansız kara aracının ve sürü dronların olabildiği, birkaç sürü dronun aynı anda faaliyet yapabildiği senaryolar üzerinde çalışarak bu ekosistemi geliştiriyor olacağız. Bugün önemli bir başarıyı yerinde gerçekleştirmiş olduk."
- "Satabileceğimiz ülkeler var"
Çalışmalarının semeresini yavaş yavaş almaya başladıklarını dile getiren Nacar, BAHA'yı ihraç ettiklerini, Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kullanılmasının planlandığını, BARKAN'ı da envantere teslim ettiklerini söyledi.
Nacar, "Bu operasyon merkezi sayesinde birden fazla çoklu görevi aynı anda tek bir komuta merkeziyle yapabilme kabiliyetine otonom olarak erişmiş olacağız. Bundan sonra daha büyük sürüler, daha büyük ekosistemleri gerçekleştirmek üzere yolumuza devam edeceğiz." dedi.
Mehmet Akif Nacar, sürü konsepti ya da karma sürüyü paket halinde ilk defa satabilecekleri ülkeler olduğunu düşündüklerini, bunu başardıklarında ilklerden birini gerçekleştireceklerini bildirdi.
- "Algoritmalarımızın olgunluk seviyesini gösterdi"
Karma Sürü Operasyon Merkezi ile yapılan testin "sürü zekasının" algoritma ve yazılım anlamında sahaya çıkabilecek olgunluğa geldiğini ortaya koyduğunu vurgulayan Nacar, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Yazılımlarımızın ve yapmış olduğumuz, geliştirmiş olduğumuz algoritmaların gerek dağıtık sistem olsun gerek merkezi sistemle bu sürülerin yönetilmesi olsun ve gerekse de sürü zekasıyla yapmış olduğumuz bu karma kombine sistem aslında yazılımların gelmiş olduğu olgunluk seviyesini gösteriyor. Dronların birbirine göre göreceli konumları, kendi arasındaki haberleşmeleri, link bağlantıları, haberleşme neticesinde konumlarını değiştirmeleri hepsi bu işin aslında birer parçası. Tabii ki yerden kumanda ediliyor. Sürünün başında bir de komutan var. Komutan yerden komutları veriyor, komutları İHA'lara veriyor. Onlar hedefi bulduğu zaman yere bildiriyor komutana ve o komutan sürüleri oraya intikal ettiriyor. Yerden insansız kara araçlarını, havadan da sürü dronları oraya intikal ettirerek operasyonu tamamlamış oluyor. Bu algoritmalarımızın olgunluk seviyesine gelmiş olduğunu gösteren bir test oldu. Daha zor şartlarda, daha farklı sahalarda bu testleri sürdüreceğiz ve daha başarılı işler yapacağız diye düşünüyoruz."
Mehmet Akif Nacar, farklı firmaların insansız araçlarını bu sisteme entegre etmeyi hedeflediklerini, bir otonomi modülüyle ya da mevcut otonomisiyle haberleşmeyi sağlayarak bunu başarabileceklerini düşündüklerini söyledi. Nacar, envanterdeki mevcut ürünlerin de aynı şekilde karma sürüye dahil edilebilmesiyle ilgili bir yol haritaları bulunduğunu kaydetti.
- Yeni ihracat haberleri yolda
HAVELSAN Ürün Geliştirme ve Üretim Direktörü Veysel Ataoğlu da uzun süredir sahada çeşitli testler yaptıklarını ve farklı araçların müşterek görev konseptini yerine getirebilmesini sağlamaya çalıştıklarını söyledi.
Karma Sürü Operasyon Merkezi ile insansız hava-kara araçlarının yönetilebildiğini, onların birbiriyle haberleşmesinin sağlanabildiğini, verilen görevlerin yerine getirilebildiğini doğruladıklarını vurgulayan Ataoğlu, bundan sonra farklı tip araçlarla "dijital birliğin" alanını genişletmeye çalışacaklarını belirtti. Ataoğlu, şöyle konuştu:
"Biz bu platformların üreticisi değiliz, bunların akıl noktasındayız. Bu platformları üreten firmalar var ve biz bunları akıllandırıyoruz, bunları bir robot haline getiriyoruz. Bu robotlar da hem maliyet açısından, hem askeri kayıpların azalması açısından, hem de yüksek seviyede başarı oranıyla katkı sağlayacaklar. HAVELSAN bünyesinde yapay zeka dediğimiz bir algoritmayı çalıştırarak bu sistemleri birbirleriyle hareket edebilir seviyeye getirmiş bulunmaktayız."
"Dijital birlik" konseptini müşterilere de anlattıklarını ve bu ürünlere yönelik ilgi oluştuğunu dile getiren Ataoğlu, ihracat faaliyetlerine ilişkin şu bilgileri verdi:
"BAHA'yı ihraç ettik. İkinci ihracatımız da yolda diyebilirim. Orta Asya'da bir ülkeden talep var, yüzde 90 seviyesine geldik diyebiliriz. Hedefimiz BAHA ile birlikte BARKAN'ın da bu sisteme entegre olabildiğini gösterip, yurt dışında kullanılabilecek bir konsept oluşturmaya çalışıyoruz. Hedefimiz yakın zamanda BARKAN'ın ihracatını da gerçekleştirmek."