Türkiye'de son iki yıldır hedefin gerisinde kalan enflasyon, tüm dünyanın başına bela oldu. Artan enflasyon rakamlarına rağmen Türkiye, dünya enflasyon liginde önemli başarılar elde etti.
1997-2003 yılları arasında dünya enflasyon liginde ilk 10 içerisinde yer alan Türkiye, 2006'da ilk 26 içerisine girdi. Geçen yıl ve bu yıl başında enflasyonun yüksek seyretmesine rağmen Ocak 2008 itibarıyla Türkiye 59. sıraya geriledi. En yüksek enflasyonun olduğu ilk 20 ülkeye bakıldığında Ukrayna (% 19,3), Letonya (% 15,7), Kazakistan (% 18,7) ve Beyaz Rusya (% 13) gibi ülkeler ilk sıraları paylaştı.
Nisan itibarıyla yıllık enflasyon, belirlenen yüzde 4'lük hedefi aşarak tüketici fiyatlarında yüzde 9,66 olarak gerçekleşmişti. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 2009 enflasyon hedefini yükseltme sinyalinde bulunmuştu. Geçtiğimiz günlerde Bakanlar Kurulu üyelerine 107 sayfalık sunum yapan Yılmaz, enflasyon hakkında değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz, olumsuz dışsal şoklara rağmen, Türkiye'nin 2007 yılında enflasyonda düşüş sağlayan ülkeler arasında ilk sırada yer aldığını söyledi. Yıl sonu enflasyon beklentisinin yüzde 9,55 olduğu sunumda Yılmaz, 12 aylık beklentinin yüzde 7,76, 24 aylık beklentilerin ise yüzde 6,61 olduğunu dile getirdi. Bu dönemde 60 ülkede enflasyon hızı ortalama 2 puana yakın yükselirken Türkiye'de 1,3 puan düştüğünü kaydeden Yılmaz, sunumunda, "Türkiye 1997-2003 arası dönemde dünyada en yüksek enflasyon oranına sahip 10 ülkeden biri iken, 2006 yılında 26. sıraya gerilemiştir. 2007'de ortaya çıkan dışsal şoklara rağmen 2008 yılının Ocak ayında 59. sıraya kadar düşmüştür." ifadelerini kullandı.
Yılmaz, küresel krizden az etkilenmek için ekonomik programın kararlılıkla sürdürülmesi, mali disiplinden ödün verilmemesi ve reform sürecinin kararlılıkla sürdürülmesi uyarısında bulundu. Enerji ve gıda fiyatlarındaki artışların oldukça uzun zaman boyunca devam etmesinin enflasyon hedeflemesi rejimine başlanıldığı tarihten bu yana hedeflerin aşılmasına neden olduğunu aktardı. Gıda fiyatlarındaki yükselişe dikkat çeken Yılmaz, 2008 yılı Nisan ayı itibarıyla gıda grubunun yıllık enflasyona katkısının 3,9 puan olduğunu kaydetti.
Enflasyonu GAP bitirecek
Son iki yıldır enflasyonda hedefi ıskalayan Merkez Bankası, 2008 içinde teslim bayrağı çekti. Nisan itibarıyla yıllık enflasyon belirlenen yüzde 4'lük hedefi aşarak tüketici fiyatlarında yüzde 9,66 olarak gerçekleşti. Başkan Yılmaz'ın yükseltilmesi sinyalini verdiği 2009 enflasyon hedefinin revize edilmesine yönelik takvim netleşti. Buna göre önümüzdeki yıl için yüzde 4 olarak belirlenen enflasyon tahminini, haziran ve temmuz aylarında petrol ve gıda fiyatlarının seyri belirleyecek. Elde edilen sonuçlar sonrasında revize edilen yeni rakam ağustos ayında hükümete bildirilecek.
Gıda ve enerji fiyatlarındaki yükselişin önüne geçilememesi hükümetin Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)'ne yönelik açılımını haklı çıkardı. 2008 için yüzde 4,2 olarak öngörülen kamu kesimi faiz dışı fazla hedefi yüzde 3,5'e düşürülürken aradaki fark projenin tamamlanmasında kullanılacak. Tamamlanması halinde yaklaşık 4 milyon kişinin iş sahibi olacağı GAP projesi için önümüzdeki yıldan itibaren yıllık 3-4 milyar YTL kaynak aktarılacak. 1 milyon 800 bin hektarlık arazi sulanarak tarıma katkı sağlanacak. Böylece orta vadede tüm dünyanın kuraklık sebebiyle sorun yaşadığı gıda fiyatlarındaki artışın da önüne geçilmiş olacak. Sadece mart ayı itibarıyla yüzde 9,2 olan enflasyonun yüzde 6,1'i enerji ve gıdadan kaynaklanıyor. Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren, enflasyona dikkat çekerek GAP'ta gıda konusundaki inisiyatifin doğru olduğuna dikkat çekmişti.
İstifa haberleri gerçek dışı
Merkez Bankası Basın Sözcüsü Cihan Aktaş, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ın istifası yönündeki haberlerin 'tamamen gerçek dışı' olduğunu söyledi. Yılmaz'ın istifasına ilişkin piyasalarda dolaşan ve bazı ajanslarda yer alan haber ve söylentiler üzerine Aktaş, Reuters'a açıklamasında "Haberler tamamen spekülasyon ve gerçek dışıdır." dedi.
Zaman - Ercan Baysal