Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick önceki gün gelişmekte olan ülkelerin "daha kötü günlere" hazırlıklı olmasını ve 28 ülkenin risk altında olduğunu açıklamıştı. O ülkelerin içinde Türkiye'nin de olduğu açıklandı.
Washington Post gazetesince yayımlanan bir makalede bundan sonra yükselen piyasalarda borç ödememe vakaları ve kredi paniklerinin görülebileceğini belirtilerek riskli ülkelerin arasında Türkiye de sayıldı ve 3. Dünya savaşının para yüzünden çıkacağı söylendi.
SAVAŞ PARA YÜZÜNDEN ÇIKACAK
Washington Post gazetesi, prestijli Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MİT) öğretim üyelerinden Prof. Simon Johnson ve merkezi İngiltere'de olan Etkin Müdahale adlı kuruluşu Başkanı Peter Boone imzalı Sonraki Dünya Savaşı? Finansal Olabilir başlıklı bir makale yayımladı.
İZLANDA KÖTÜ ÖRNEK OLACAK
Makalede küresel finansal görünümünün her geçen gün daha korkunç bir hal aldığını belirtilerek ABD Yönetiminin Wall Street'i, Avrupa hükümetlerinin ise, ticari bankacılık sistemini korumak için önlem almak zorunda kaldıklarına dikkat çekildikten sonra İzlanda'da yaşanan krizin sonuçlarının sandığından daha ciddi olacağı vurgulandı.
İzlanda hükümetinin, yerleşiklerin mevduatını koruma sözünü verirken yerleşik olmayan mevduat sahiplerine benzer garanti sağlamayı reddetmesi ve bunun üzerine İngiltere Başbakanı Gordon Brown'un İzlanda'yı mahkemeye verme kararını almasının krizi tırmandırabileceği kaydedildi.
TÜRKİYE RİSKLİ ÜLKELER ARASINDA
Johnson ve Boone, Çoğu zaman bu türden bir finansal kriz, acı verir, maliyeti de yüksek olur derken yaşanan türbülansın, sermaye akımlarının on yıllarca düşük düzeyde kalmasına neden olacağını, siyaseti ve küresel barışı etkileyebileceği uyarısını da yaptı. Krizin yükselen piyasalar için de oluşturduğu tehlikeye dikkat çekildiği makalede şu görüşlere yer verildi:
Daha küçük ülkeler ve yükselen piyasalarda çok daha büyük borç ödememe vakaları ve kredi panikleri görülebilir. İzlanda'nın düşüşünden sonra herhalde büyük açıkları ve önemli tutardaki dış borçları olan ülkelere borç verenler, riskini azaltma yolunu arıyor. Açıktır ki riskli ülkeler, Doğu Avrupa'nın çoğu, Türkiye ve Latin Amerika'nın bazı bölümlerini kapsıyor. Rusya'nın zorlukları, ödeme gücü olduğu gibi görünen ülkelerin de yüksek risk taşıyabileceği gösteriyor.
ATILMASI GEREKEN ALTI ADIM
Bundan sonra hükümetlerin koordine politikaları sürdürmemesi halinde finansal savaş riskinin bulunduğu savunulduğu makalede özetle şu altı adım atılması istendi:
-Dünya finansal güçler, hep birlikte, bankaların sermaye yapılarının yeniden düzenlenmesini gerektiren ulusal planları açıklamalı,
-Tüm mevduat garanti edilmeli,
-Faiz oranlarında büyük bir indirim yapılmalı,
-Otoriteler, finansal sisteme likiditenin enjekte edileceğini taahhüt etmeli,
-Tüm sanayileşmiş ülke ve yükselen piyasalar, küresel talep düşüşünün telafi etme amacıyla önemli bir mali genişlemeyi gerçekleştirmeli,
-Mortgage almış ev sahiplerine yönelik destek programları geliştirilmeli.