Türk halkı neden AB üyeliğine inanmıyor?

Türk-Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK), Türk halkının AB’ye bakışını kapsamlı bir araştırma ile ortaya koydu. 20-30 Haziran arası, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya Kayseri, Gaziantep, Artvin ve Trabzon’da, 18-60 yaş aralığındaki 1110 kişiyle yapılan araştırmaya göre “Türkiye AB’ye üye olacaktır” diyenlerin oranı yüzde 17 oldu. 2011’deki aynı araştırmada bu rakam yüzde 34.8’di. Böylece AB üyeliği umudunun bir yılda “hızla” eridiği ortaya çıktı. İşte deneklere yöneltilen sorular ve yanıtların ortaya koyduğu tablo:

'AB'deki kriz Türk halkını soğuttu'

Araştırmanın proje danışmanı TAVAK Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen, araştırma sonuçlarını Habertürk'e özetle şöyle değerlendirdi:

-Türk halkı neden AB üyeliğine inanmıyor?
AB'de yaşanan olumsuz gelişmelerden kaynaklanıyor. AB'deki ekonomik kriz her geçen gün daha da büyüyor. AB ülkelerinin 2012 yılının ilk 6 ayında ortalama büyüme oranı eksi 0,2. AB'nin motoru olan Almanya'da da büyüme 0,3'te kaldı. Türkiye'de ise son yıllardaki büyüme hızı halkın AB'ye tam üyelik inancını da azalttı.

-Azalan inanç önümüzdeki 10 yılda da düzelecek gibi görünmüyor...
Bunun nedeni AB'deki Fransa, Almanya gibi ülkelerin Türkiye'ye ters tutumları ve açıklamaları. Bunun yanında son yıllarda Türkiye'nin başta hükümet ve STK'ların bu konuda fazla bir çalışma yapmaması da bu bilinci de arttırmakta. 2012 yılı araştırmasında Türk hükümetinin yeteri kadar çalışmadığını söyleyenlerin oranı yüzde 33, daha aktif bir siyaset izlemesini isteyenlerin oranı da yine yüzde 33'lerde. Böylece halkın üçte ikisi Türkiye'nin çabalarını yetersiz görmektedir.

-Peki bu inanç tazelenir mi?
Türkiye'nin AB'ye olan inancının tekrar artması için ilk olarak Türkiye'de Hükümetin bu konuda daha atak politika izlemesi gerekiyor. İlk olarak Türk halkına AB'nin getireceği olanakları başta serbest dolaşım, AB fonlarından yaralanma, Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği'nde tam üye olarak söz hakkı olma gibi ve Avrupa Parlamentosu'nda 5 büyük ülkeden biri olacağımıza dair gelişmeleri iyice anlatmasında yarar vardır. Ayrıca önümüzdeki yıl Almanya'daki seçimlerde Hristiyan demokratların iktidarı kaybetmesi halinde, sosyal demokratların bu olayda tekrar pozitif bir rol oynayacağını da halkımıza inandırmasında yarar bulunmaktadır. Sosyal demokratların iktidarı; tam üyeliğe destek vereceği önemli bir gelişmedir.

-Tam üyeliğin Türkiye'ye ekonomik getirilerinden halk haberdar mı?
Tam üyeliğin ekonomik katkıları konusu ön plana çıkarılması gereken bir konu. Türkiye 2004 yılında Polonya başta olmak üzere diğer 10 yeni üye olan ülkeyle birlikte AB'ye tam üye olabilseydi, ilk 3 yıl için 21 milyar Euro'luk bir katkı alacaktı. Her ne kadar AB'nin bütçesinde artık büyük bir artış yoksa da ve ekonomik çöküşte olan ülkelerin sayısı artmaktaysa da AB'nin tam üye olan ülkelere yaptığı yardımlar göz ardı edilmemelidir. AB'nin batış halindeki Yunanistan‘a yaptığı büyük ekonomik yardımın yanında İspanya, Portekiz, İrlanda ve İtalya hükümetlerine yaptığı yardımlar da AB'nin tam üye olan ülkelere karşı sorumluluklarını tam olarak yerine getirdiğini ortaya koymaktadır.

Öte yandan AB ülkelerindeki genel gelişme ve tam üyelik umudunun bitmesi halkın Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin (BRİC) gibi ülkelere yönelmesini beraberinde getirmektedir. Halkın yüzde 28'i Türkiye'nin BRİC ülkeleriyle daha fazla iş birliği yapmasına önermekte. Ayrıca Türk ekonomisi yeni keşfettiği ve 2007'den beri gerek iş adamların yollaması, gerek okullar kurulması, THY'nın bağlantıları ve 11 Büyükelçiliğin açılmasıyla Afrika pazarına ciddi bir şekilde girmiş bulunmaktadır.

Araştırmaya katılanlara "Türkiye'nin AB'ye üye olacağına inanıyor musunuz?" sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 17'si bu soruyu "evet" cevabını verirken, yüzde 78'i AB üyeliğine inanmadıklarını açıkladı.
Evet: %17
Hayır: %78
Bilmiyorum: %5

2011 yılında yapılan araştırmada ise sonuçlar şöyleydi;
Evet: %34.8
Hayır: %60.1
Bilmiyorum: %5.1

Katılımcılara sorulan "Türkiye'nin önümüzdeki 10 yıl içinde AB'ye üye olacağına inanıyor musunuz?" sorusuna sadece yüzde 15 evet dedi. İnanmayanların oranı ise yüzde 76 oldu.

Evet: %15
Hayır: %76
Hiçbir zaman %9

2011 yılı sonuçları:
Evet: %27.5
Hayır %53.2
Hiçbir zaman %19.4

"Türkiye'nin AB üyeliğinde en büyük engeli hangi ülkeler oluşturuyor?" sorusuna yanıt verenlerin yüzde 51'i Fransa dedi. İkinci sırada yüzde 31'le Angela Merkel'in Almanya'sı yer aldı. Yunanistan yüzde 7 ile üçüncü oldu. Geçen yıl yapılan ankette ilk üç sıra aynıydı.
2012 2011
Fransa %51 %30.2
Almanya %31 %23.5
Yunanistan %7 %17.9
G.Kıbrıs %7 %12.9
Diğer: %4 %15.5

"AB konusunda hükümetin çalışmalarını yeterli görüyor musunuz?" sorusuna ise katılımcıların yüzde 34'ü elinden geleni yapıyor yanıtını verdi. Yeteri kadar çalışmıyor diyenlerin oranı ise yüzde 33. Daha aktif ve basit bir siyaset izlenmeli diyenler ise yüzde 33 oranında çıktı.

Elinden geleni yapıyor: %34
Yeteri kadar çalışmıyor: %33
Daha aktif siyaset: %33

2011 yılında ise sonuçlar şöyleydi:

Elinden geleni yapıyor: %48.3
Yeteri kadar çalışmıyor: %23.1
Daha aktif siyaset %28.6

Araştırmaya katılanlara "AB üyeliğinin Türkiye'ye sağlayacağı katkılar neler olabilir? diye soruldu. Hiçbir katkısı olmaz diyenlerin oranı %33 olurken, serbest dolaşım yüzde 29'la ilk sırada yeraldı.

Hiçbir katkısı olmaz %33
Serbest dolaşım: %29
AB Bütçesinden yararlanmak %14
AP'ye katılmak %15
Avrupa güvenlik ve savunma %9
kimliğinde söz sahibi olmak

2011 yılında ise sonuçlar şöyle:

Hiçbir katkısı olmaz %24.5
Serbest dolaşım: %32.6
AB Bütçesinden yararlanmak %16.3
AP'ye katılmak %15.5
Avrupa güvenlik ve savunma %11.1
kimliğinde söz sahibi olmak

Katılımcılar "Türkiye'nin AB dışında en önemli alternatifi hangisidir?" sorusuna, yüzde 46'lık bir oranla Rusya ve komşularla işbirliği geliştirelim dedi. Yüzde 28'i ise BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) yanıtını verdi. İslam işbirliği örgütü diyenler ise yüzde 21'le üçüncü sırada yeraldı.

Rusya ve komşularla işbirliği geliştirmek %46
BRIC(Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) %28
İslam İşbirliği Örgütü %21
Karadeniz işbirliği %5

2011 yılındaki sonuçlar:

Rusya ve komşularla işbirliği geliştirmek %41.2
BRIC(Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) %15.5
İslam İşbirliği Örgütü %33.1
Karadeniz işbirliği %10.2

"Türkiye'nin ekonomik olarak AB'ye ihtiyacı var mı?" sorusuna hayır diyenlerin oranı yüzde 78.4 oldu. Evet diyenler ise yüzde 19.6 ile azınlıkta kaldı.

Evet: %19.6
Hayır: %78.4
Fikrim yok: %2

2011 verilerine göre ise:
Evet: %24.9
Hayır: %72.1
Fikrim yok: %3