İSTANBUL (AA) - Cumhuriyetçi Partiden başkanlık için yarışan eski ABD Başkanı Donald Trump'ın Pensilvanya'da düzenlediği seçim mitingi sırasında kürsüde konuşurken silahlı saldırıya uğraması ülkedeki ateşli silah kanunlarını yeniden gündeme getirdi.
ABD'de gündemi sürekli meşgul eden konulardan biri olan bireysel silahlanma sorunu, ülke anayasasındaki ikinci değişiklik maddesine dayanıyor.
"Silahlanma hakkı" olarak bilinen yasada, "Düzenli bir milis gücü, hür bir eyaletin güvenliği için zorunlu olduğundan halkın silah bulundurma ve taşıma hakkı ihlal edilmeyecektir." ifadesi yer alıyor.
AA muhabiri, ABD'deki bireysel silahlanma ve silah kaynaklı ölümler hakkındaki güncel verileri derledi.
- Pensilvanya eyaletinde silah taşıma ve satın alma kanunları
Trump'ın suikast girişimine maruz kaldığı yer olan Pensilvanya eyaleti, on yıllardır silah satışlarında alıcıların geçmişine dönük kontroller yapılmasını zorunlu tutuyor. Bu kontrollerde, alıcıların suç ve akıl sağlığı, aile içi şiddet ve uyuşturucu kullanım geçmişleri gibi konulara bakılıyor. Pensilvanya, 2018'de, silahları aile içi istismarcılardan uzak tutmak için güçlü hükümler içeren bir yasa çıkardı ancak eyalette hala birkaç temel silah yasasının eksik olduğu belirtiliyor.
Eyalette, 21 yaş ve üstü kişiler, ateşli silah taşıma ruhsatı için başvuru yapabiliyor. İptal edilmediği sürece 5 yıl geçerli bu ruhsat, kişilerin üzerlerinde veya bir araçta gizlenmiş olarak ateşli silah taşımalarına izin veriyor.
Eyaletin resmi internet sitesine göre, Pensilvanya'da 1 Temmuz itibarıyla ateşli silah taşıma ruhsatı izni 1 milyon 638 bin 341 iken, spor için avlananlara verilen izinler ise 10 bin 335 olarak kaydedildi.
Pensilvanya'da Trump'a yapılan suikast girişiminde kullanıldığı belirtilen AR tipi yarı otomatik tüfek de dahil olmak üzere uzun namlulu silah (tüfek, pompalı, yarı otomatik tüfek) satın almak için asgari yaş 18, kısa namlulu silahları satın alma yaşı ise 21.
Eyalette tek seferde satın alınabilecek silah sayısında herhangi bir sınırlama yokken mühimmat satışına ilişkin de neredeyse hiçbir düzenleme bulunmuyor.
Uzun namlulu silahların ruhsatsız satıcılar tarafından satışlarında ise alıcıların geçmişine dönük kontroller yapılmıyor.
- CDC'ye göre ABD'de silah kaynaklı ölümler en çok 2021'de yaşandı
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinin (CDC) son istatistiklerine göre, 2021'de 48 bin 830 Amerikalı ateşli silah kaynaklı sebeplerle öldü.
Bu, 2021'de kayıtlara geçen diğer tüm yıllardan daha fazla Amerikalının silah kaynaklı yaralanmalar nedeniyle hayatını kaybettiği anlamına geliyor.
- Eyaletlere göre silah kaynaklı ölümler
CDC'nin verilerine göre, Mississippi, Louisiana, Alabama ve Wyoming, en çok silah kaynaklı ölüm oranına sahip eyaletleri olarak göze çarpıyor.
Silah kaynaklı cinayetlerin dağılımında başkent Washington başı çekerken Mississippi, Louisiana, Alabama ve New Mexico eyaletleri ise Washington'ı takip eden eyaletler oldu.
Washington'da 2021'de her 100 bin kişiden 22,3'ü silah kaynaklı cinayete kurban giderken bu oran Mississippi'de 21,2, Louisiana'da 18,4, Alabama'da 13,9 ve New Mexico'da ise 11,7 oldu.
- Cinayetlerde kullanılan silah türleri
ABD Federal Soruşturma Bürosunun (FBI) verilerine göre, ülkede 2020'de 13 bin 620 silah kaynaklı cinayet kaydedildi ve bu vakaların yüzde 59'unda kısa namlulu silah kullanıldı.
Cinayetlerin yüzde 3'ünde uzun namlulu tüfekler, yüzde 1'inde pompalı tüfek, geri kalan yüzde 37'sinde ise "türü belirlenmeyen silahların" kullanıldığı kaydedildi.
FBI'ın topladığı veriler, ABD genelindeki polis birimlerinin gönüllü olarak FBI ile paylaştıkları bilgilerden kaynaklanıyor. Bu veriler, ülkedeki silah kaynaklı cinayetlerin hepsinin detayını içermiyor.
- ABD'de 2023'ün ilk 5 ayında silahlı şiddet olaylarında 17 bin 737 kişi ölmüştü
ABD'deki silahlı şiddet olaylarını arşivleyen Silah Şiddeti Arşivi (GVA) verilerine göre, ABD’de 2023'ün ilk beş ayında 268 toplu silahlı saldırı düzenlenmişti.
Verilere göre, ülkenin farklı bölgelerinde son 5 ayda silahlı şiddet olaylarında 17 bin 737 kişi yaşamını yitirmiş, 14 bin 723 kişi yaralanmıştı.