İSTANBUL (AA) - İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, ABD Başkanı Donald Trump ile Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker'in yaptığı görüşmeden uzlaşı çıkmasının sevindirici olduğunu belirterek, bu görüşmenin bir ateşkes olarak nitelendirilebileceğini bildirdi.
Zeytinoğlu, Trump ve Juncker görüşmesine ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, varılan uzlaşının sevindirici olduğunu ancak İran yaptırımları gibi ciddi görüş ayrılıklarının da devam ettiğini vurguladı.
Trump'ın başlattığı ticaret savaşlarının, AB ve Çin üzerinde baskı yarattığını ve karşı önlemler almaya ittiğini belirten Zeytinoğlu, Trump ile Juncker arasındaki görüşmenin bir ateşkes olarak nitelendirilebileceğini aktardı.
Zeytinoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu.
"Otomotiv dışındaki sanayi ürünlerinde tarife, tarife dışı engeller ve sübvansiyonların sıfırlanması, bürokratik engellerin azaltılması ve standartlarda diyalog başlatılmasına yönelik bir uzlaşı sağlandı. Bu geçici bir rahatlama sağlasa da, otomotiv sektörüne yönelik tarifelerin yükseltilmesi ihtimali hala var. Ayrıca AB, ABD'den daha fazla soya fasulyesi ve LNG alacağını da açıkladı. Trump'ın uyguladığı baskı sonuç vermiş gibi gözüküyor. Ancak hala çözümlenemeyen konular var ki bunların başında İran'a yaptırımlar konusu geliyor.
AB son olarak, ABD'nin İran'a yeniden yaptırım uygulama kararına yönelik bir engelleme yasasını kabul etmişti. Bunun ilk aşamasının 7 Ağustos'ta yürürlüğe girmesi bekleniyor. Buna göre, İran'a yönelik yaptırımlarından etkilenen firmaların tazminat alması imkanı tanınırken, bu yaptırımlara uymama ve yaptırımlara uymamaktan kaynaklanacak herhangi bir mahkeme kararını tanımama talimatı veriyor. Bu durum, AB ve ABD'yi tekrar karşı karşıya getirebilir. Türkiye açısından da etkileri olabilecek bir süreç. Türkiye ile AB'nin yaklaşımları ve çıkarları bu noktada örtüşüyor."
- "ABD, AB ve Çin'in yakınlaşmasını sağladı"
Ayhan Zeytinoğlu, AB ve Çin arasındaki yakınlaşmaya dikkati çekerek, ABD'nin hamleleri karşısında bu iki aktörün belirli konularda uzlaşma sağladığını belirtti.
Zeytinoğlu, 16 Temmuz'da bir araya gelen Çin ve AB'nin liberal düzeni destekleyen yaklaşımlarının oldukça ilginç olduğunu kaydederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İki aktör, BM'nin merkezinde olduğu kural temelli uluslararası düzene bağlılıklarını ifade etti. Yani ABD'nin küresel liderliğinin yerini alacak bir iş birliği sözü verdiler. ABD'ye rağmen bunun yapılabilmesi için AB ve Çin'in bu iş birliğini devam ettirmesi ve ABD'yi de ikna etmesi gerekiyor. Bu noktada, Trump ve Juncker toplantısından, Dünya Ticaret Örgütü'nün reformu konusunda anlaşma sağlanması da önemli. Küresel mimarinin onarılması ve uluslararası örgütlerin yeniden işlevsel hale gelmeleri açısından olumlu adımlar olarak değerlendiriyoruz. Umarız arkası gelir."
Zeytinoğlu, ABD olmadan uluslararası liberal düzenin devamının sağlanmasının da zor olduğunu vurgulayarak, "ABD'nin attığı adımlara bütün olarak baktığımızda, küresel sistemi devam ettiren neredeyse tüm unsurlara savaş açtığını görüyoruz. Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmesi, İran nükleer anlaşmasını yok sayması, BM İnsan Hakları Konseyi'nden çıkması, Dünya Ticaret Örgütü'nün temyiz organına yeni tayinleri engellemesi, ticaret anlaşmalarından çıkması... Trump çok taraflı düzenin artık ABD yararına işlemediğini düşünüyor ve bunlara verdiği desteği çekmek bir yana, doğrudan temellerini dinamitliyor. Bu durum karşısında hala bu sistemin devamından yana olan güçlerin birleşmesi çok doğal. Ancak ABD olmadan bu sistemin devamını sağlamak mümkün gözükmüyor. Tüm aktörlerin, ABD'yi sisteme geri çekmek için iş birliği yapmaları gerekiyor." ifadelerini kullandı.