Moderatörlüğünü Tufan Gündüz’ün yaptığı programın konuğu İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feridun Emecen idi.
Osmanlı klasik siyasi tarihi üzerine çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Feridun Emecen Sultan Selim’in hakkındaki yanılgılar ve bilinmeyen birçok unsurun olduğunu söyledi.
“Gerçek Olmayan Olaylar Tarihin Bir Parçası Gibi Algılanıyor”
Prof. Emecen, Yavuz Sultan Selim’in diğer Osmanlı padişahları yanında çok daha farklı bir şahsiyete sahip olduğunu ve onun sekiz yıllık iktidarı döneminde büyük faaliyetlerin gerçekleştirildiğini söyledi. Emecen, Sultan Selim dönemini zamanımıza intikal eden çok önemli problemlerin kaynağı olarak da gösterildiğini belirtti ve şunları söyledi.
“Bu zamana kadar Yavuz Sultan Selim hakkında birçok roman tarzı kitaplar yazıldı. Bu kitaplar kimi zaman onu göklere çıkarırken kimi de yerin dibine batırdı. Rivayetleri her zaman tarihi gerçeklerden ayırmak mümkün olmuyor. İşte bu noktada gerçek olmayan şeyleri tarihi gerçekmiş gibi algıladığımız sürede tehlike ortaya çıkıyor. Bunu televizyonlarda son dönem gösterilen dizilerden görebiliyoruz. Bu anlamda da daha fazla akademik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Böylece tarihimiz daha doğru şekilde öğrenilir.”
“Yavuz Sultan Selim Hiçbir Zaman Küpe Takmadı”
Osmanlı tarihi uzmanı Prof. Emecen, Yavuz Sultan Selim’in ders kitaplarında da yer alan resminin gerçekle alakalı olmadığını, ellerinde o döneme çok yakın olan bir sanatçının minyatürlerinin varlığından bahsederken, bu minyatürlerin sürekli görmeye alıştığımız resim arasında büyük farklılıklar olduğuna vurgu yaptı. Emecen,” Yavuz’un okul kitaplarına kadar inen küpeli resmi doğu dünyasında değil batı dünyasında yapıldı ve batılılar Yavuz Selim’i kendi bakış açılarından yola çıkarak resimlediler. Ama bu bakış açısı gerçeği hiçbir şekilde yansıtmıyor. Yavuz Sultan Selim’in küpe taktığına dair hiçbir kaynakta bilgi yok. Dolayısıyla bu resmin kullanılmaması gerekir” dedi.
“Alevi Katliamı Doğru Değil”
Prof. Emecen, Sultan Selim’in en çok suçlandığı konunun Safavilere karşı sefere çıktığı Çaldıran Seferi olduğunu belirtti ve sözlerine şunları ekledi:
“Sultan Selim’in Çaldıran seferi sırasında 40 bin Alevi’yi ‘öldürttüğü’ iddia edilir. Ne yazık ki bu tür bir yaklaşım da toplumlar arasındaki dengeyi bozan bir bilgidir. Aslında bu bilginin de yeniden tahlil ve tenkide tabi tutulması gerekir. Arşivlerden yola çıkarak yapılan araştırmalarda bu olayın hiç de böyle olmadığı birçok araştırmacının çalışmasında görülmüştür. Verilen rakamlar fazlasıyla abartılıdır. Bunun kanıtları arşiv belgeleriyle de elimizdedir. Dönem içerisinde casusluk nedeniyle az sayıda insan öldürülüyor. Bununla birlikte sürgüne gönderilenler de var. Ama bu rakam iddia edilen rakamın çok ama çok gerisindedir.”
“Yavuz Selim Hilafeti Hiçbir Zaman Devir Almadı”
Yavuz Sultan Selim konusunda birçok önemli noktaya vurgu yapan Prof. Emecen, genellikle Yavuz Sultan Selim’in hilafeti İstanbul’da devir aldığının söylendiğini ama bunun gerçekle ilişkisi olmadığını ifade etti. Emecen, konuyla ilgili şunları söyledi:
“Yavuz Sultan Selim’in Hilafeti devir aldığı doğru değildir. Zaman içerisinde hilafet kavramı siyasi ve dini açıdan Osmanlı devleti tarafında kullanıldı. Ama Yavuz Sultan Selim çok açık olarak bu durumu kendi de çeşitli kaynaklarda belirtmiştir. Sultan Selim yalnızca Halifeyi İstanbul’a getirmiş ve herhangi bir devir teslim de yapılmamıştır.”
Program soru ve cevaplarla sona erdi.