Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörlerinin ihracatta katma değer vergisi iadesi incelemeleri, son yıllarda ihracatla birlikte sorunlu vergi iadelerinde de ciddi artış olduğunu ortaya koydu.
Gelirler Kontrolörlerinin ihracatta KDV iadesi incelemelerinde 1995 yılında usulsüz ve hatalı işlem oranı yüzde 5,02 olarak tespit edildi. Bu oran 1998 yılında yüzde 31,78'e, 1999 yılında ise yüzde 45,48'e yükseldiyse de 2000 yılında yüzde 1,96'ya geriledi.
2001 yılında iadesi istenen verginin yüzde 24,41'i, 2002 yılında yüzde 13,28'i, 2003 yılında yüzde 7,11'i, 2004 yılında yüzde 20,65'i, 2005 yılında ise yüzde 14,29'u sahte fatura, şişirilmiş iade ve KDV iadesine konu olmayan maliyet unsurlarını barındırdığı gerekçesiyle reddedildi.
USULSÜZLÜK ORANI DA ARTTI
İhracatta ciddi bir artışın yaşandığı son yıllarda KDV iadelerindeki usulsüz ve hatalı işlem oranı da yükseldi.
Gelirler Kontrolörleri, 2006 yılında iadesi istenen 1 milyar 766 milyon 643 bin 728 liralık vergi iadesi incelemesi gerçekleştirdi. Vergi iadelerinin 975 milyon 26 bin 837 liralık bölümü usulsüzlük ve hatalı işlem nedeniyle geri çevrildi. 2006'da 788 milyon 979 bin 345 liralık KDV iadesine ise onay verildi ve böylece söz konusu yıl reddedilen iade oranı yüzde 55,19 olarak belirlendi.
2007 yılında 171 milyon 364 bin 921 liralık KDV iade incelemesinde, kabul edilen iade tutarı 95 milyon 299 bin 533 lira, reddedilen iade tutarı da 76 milyon 65 bin 388 lira oldu. 2007'de reddedilen iade oranı da yüzde 44,39 olarak gerçekleşti.
2008 yılında da 132 milyon 379 bin 834 liralık KDV iadesi incelemesinde bulunuldu. Gelirler Kontrolörleri, bunların 62 milyon 295 bin 610 lirasını onayladı, 70 milyon 84 bin 223 liralık KDV iadesinde ise mevzuata aykırılık tespit edildi. Geçen yıl KDV iadelerindeki red oranı da yüzde 52,94 olarak hesaplandı.
Buna göre, son 3 yılda ihracatçıların 2 milyar 70 milyon 388 bin 483 liralık KDV iade talebi büyüteç altına alındı. Bunların 946 milyon 574 bin 488 lirası kabul edildi, 1 milyar 121 milyon 176 bin 448 liralık iade ise usulsüzlük ve hatalı işlem gerekçesiyle reddedildi.
Bu şekilde son 3 yıllık dönemde ihracatta her 100 liralık KDV iadesinin 50,8 lirası için ''uygun değil'' kararı çıkarken, iadesi kabul edilen tutar 49,2 lirada kaldı.
NELERE BAKILIYOR?
Gelirler Kontrolörleri, ihracatçıların KDV iadesi taleplerinin incelenmesi sırasında ''ihracatın gerçekten yapılıp yapılmadığına, belgelerin sahte olup olmadığına, malların gerçekten gümrükten geçip geçmediğine, geçti ise gerçek değeri ile çıkış yapılıp yapılmadığına, belgelerde tahrifat olup olmadığına ve yasaların aradığı diğer koşullara uyulup uyulmadığına'' bakıyor.
Yetkililer, bu çerçevede vergi iadesi talebinin tümüyle reddedilebildiği gibi, bir bölümünün onaylanıp, geri kalanı için red kararı verilebildiğini ifade ediyor.
Yetkililer, bazı yıllarda iadesi istenen vergi, kabul edilen iade ve reddedilen iade tutarları arasındaki oluşan farklılıkların da mahsup oranlarındaki değişimden kaynaklandığını belirtiyor.