Tam 12 yıldır günde ortalama bir buçuk paket sigara içiyordum. Bırakmak istiyordum olmuyordu. Bir gün bir belgesel seyrettim. Mütevazı bir hayat yaşayan ancak yüzlerce öğrenciye burs veren zengin insanları anlatıyordu. Sigaraya harcadığım parayı bir öğrenciye burs olarak vermeye karar verdim. Şimdi sigara param olan aylık 250 lirayı bir üniversite öğrencisine burs olarak veriyorum. Daha bir ay oldu. Ama ne zaman sigarayı elime alsam vicdanım sızlıyor, içemiyorum... Bursu kesmek istemiyorum...”
16 yaşında başlamış
Karadeniz Ereğli’de yaşayan 28 yaşındaki Berk Yapıcı’nın sigarayı bırakma hikâyesi böyle... Yapıcı, hem sağlığını kurtardığı için hem de bir öğrenciye yardım ettiği için mutlu. Yapıcı 28 yaşında. 12 yıllık sigara tiryakisi. Sahibi olduğu Moda Emlak’ta danışmanlık hizmeti veriyor. Yıllar önce başladığı sigara macerası, iş stresi eklenince bir türlü sona erememiş. Ancak sigarayla mücadelesi izlediği bir belgeselle yeni bir aşamaya gelmiş. Anlatımına göre, mütevazı yaşam süren insanların burslarla öğrenci okuttuğunu izlediği program onu yol ayrımına getirmiş:
“İzlediğim belgeselden etkilendim ve ‘sigaraya harcadığım parayı biriktirsem ben de bir öğrenciye burs verebilirim’ diye düşündüm. Sonra da bunu denemek istedim. Bir ay boyunca sigara içmedim. Ancak sigara alıyormuş gibi parayı bir köşeye attım.”
Bu aşamada Yapıcı’nın babası Bülent Yapıcı devreye girmiş ve bursa ihtiyacı olan bir üniversite öğrencisinden söz etmiş. Ailesindeki sağlık sorunları nedeniyle maddi sıkıntı yaşayan öğrenciyle konuşulmuş ve 250 liralık ilk burs geçen ay verilmiş: “Artık düzenli olarak her ay o öğrenciye 250 TL burs vereceğim. Eğer kararımdan geri dönersem kendimden utanırım. Bence birçok kişi bu yöntemle sigarayı bırakabilir.”
Gence resmi tebrik
Yapıcı’nın ilginç sigara bırakma hikâyesi Zonguldak İl Sağlık Müdürlüğü yetkililerinin de dikkatini çekti. İl Sağlık Müdürlüğü görevlileri Yapıcı’yı telefonla arayarak tebrik etti. Sigara yasağının yıldönümü olan 19 Temmuz’da müdürlükten yetkililer de Yapıcı’yı ziyaret edecek. Zonguldak İl Sağlık Müdürü Dr. Murat İlikhan, “Kabaca hesapla sigara içen bir insan ayda 150 TL harcıyor. ‘İçime çekip hasta olacağıma, bir öğrencinin hayatını kolaylaştırırım’ diye düşünmüş. Kendisini tebrik ediyoruz, çok olumlu bir davranış” dedi.
Sigara yasağının bir yıllık bilançosu
İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü ve Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin birlikte gerçekleştirdikleri araştırmaya göre kapalı mekânlardaki sigara yasağının birinci yıl bilançosu şöyle:
Aciller yüzde 20 azaldı
* İstanbul’daki 10 hastanenin acil servisine, sigarayla ilgili hastalıklarda başvuru oranı yüzde 20 azaldı. Bu azalma sonucu 2 milyon 900 bin TL ilaç tasarrufu oldu.
* Kalp hastalığı ve enfarktüse bağlı başvurular yüzde 33.6, astıma bağlı başvurular ise bir önceki yıla oranla yüzde 20.5 azaldı.
* Bir önceki yıla göre KOAH’a (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) bağlı başvurularda yüzde 21.4, zatürree başvurularında yüzde 32.9, soğuk algınlığına bağlı başvurularda yüzde 16, akut bronşit başvurularında yüzde 18.8, saman nezlesine bağlı başvurularda yüzde 59.2, akut alt solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı başvurularda ise yüzde 61.3 azalma tespit edildi.
Astımlılar rahatladı
* 0-6 yaş grubundaki çocuklarda astım atağı başvurularına bakıldığında Şişli Etfal Hastanesi’ne başvurularda yüzde 29 azalma, Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvurularda yüzde 27 azalma oldu. 7-14 yaş grubundaki çocuklarda astım atağı başvuruları Şişli Etfal’de yüzde 24, Ümraniye Eğitim ve Araştırma’da yüzde 50 düştü.
* Geçen yıl üçüncü sırada olan yüksek tansiyon başvuruları 14. sıraya, 24. sırada olan astım başvurularını 38. sıraya düştü.
363 milyon paket azalma
* Bu yılın ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine göre 363 milyon paket daha az sigara tüketildi, böylece yaklaşık 1.8 milyar TL tasarruf sağlandı.
* Sigara içme yasağının başlamadığı Aralık 2008’de Türkiye genelinde 472 bin 250 olan işletme sayısı, yasağın yaklaşık bir yıldır uygulandığı Nisan 2010’da 8 bin 388 yeni işletmenin açılmasıyla 480 bin 638’e yükseldi.