Uluslararası medya Türkiye ile Ermenistan arasında ilişkilerin normalleştirilmesini öngören anlaşmayı “tarihi” olarak niteledi ve geniş yer verdi. Anlaşmanın Kafkasya bölgesine olumlu etkileri olacağı yorumunda birleşen dünya medyasında en dikkat çekici yorum ise gelecek yıl Nobel Barış Ödülü’nün, Türkiye ve Ermenistan’ın Cumhurbaşkanları Abdullah Gül ve Serj Sarkisyan’a verilebileceğini yazan Christian Science Monitor Gazetesi’nden geldi.
GAZETEDEKİ İFADELER ŞÖYLE:
ZÜRİH’te imzalanan tarihi anlaşmanın altında yatan neden, Erivan’ın ekonomik sıkıntıları ve enerji koridoru olmak isteyen Türkiye’nin “sınırlarda sıfır sorun” politikası. Protokollerin onaylanması halinde hem bölgesel istikrar sağlanacak, hem de petrol ve doğal gaz akacak. Türkiye ve Ermenistan’daki milliyetçi güçler anlaşmanın onayını engellemeye çalışacak. Bunları aşmak için, Gül ve Sarkisyan’ın hünerli liderlik göstermesi gerekiyor. Belki de Oslo’ya kadar ve gelecek Nobel’i almak için.
79 ülkede canlı yayınlanan anlaşma hakkında dünya medyasından öne çıkan yorumlar şöyle:
KAFKASLAR YATIŞIR
New York Times Son dakikaki ihtilaf, (ABD) Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un anlaşmayı kurtarma yönelik hummalı çabaları yapmasına neden oldu.
Los Angeles Times Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, tarihi anlaşma konusunda iki ülkeye son dakika engeli ortadan kaldırmaya yardımcı oldu.
CNN Düşmanlığı aşmak hala zor. Olaylar, iki komşu ülke arasında yüzyıldır devam eden güvensizlik ve düşmanlığın aşılmasının ne kadar zor olduğunu gösterdi. Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normale döndürülmesi yolunda ilerleme sağlanırsa, bu Kafkasya bölgesinde ticaretin kilidini açacak ve gerginlikleri yatıştıracak.
BBC Ermenistan ve Türkiye ilişkilerini normalleştiriyor. İki ülke protokollere, büyük güçlerin dikkatli gözleri önünde imza attı. Her ikisinin yeni bir sayfa açılmasında çıkarı var. Clinton (ABD Dışişleri Bakanı) için test oldu. Özellikle Ermenistan’da protesto gösterileri yapıldı.
'FUTBOL'UN FİNALİ
Guardian 1915 için ortak komisyon. Anlaşmayla iki ülke “1915 iddiaları” konusunda ortak tarihi komisyon kuracak.
Financial Times Ermenistan ve Türkiye barış anlaşmasını imzaladı, ancak önlerinde gizli tehlikeler var. Protokollerin uygulanmasında sıkıntılar olabileceği sinyalleri, imza töreninin gecikmesi ve son dakika anlaşmazlıklarından anlaşılabilir.
Times Futbol diplomasisi, Ermenistan ve Türkiye arasında anlaşma yapılmasını sağladı. Futbol diplomasinin Dünya Kupası finali gibi.
HIZ TRENİ GİBİYDİ
AFP Üç saatlik diplomasi, bir rollercoaster (hız treni) gibiydi. Le Figaro Türkiye ile Ermenistan arasında tarihi anlaşma. Bir asır süren düşmanlık ve son dakika gecikmenin ardından iki ülke, diplomatik ilişkileri kurmaya ve ortak sınırı açmaya angaje oldu.
Le Monde Belirsizlik son dakika kadar hakim oldu. İmza, ‘son dakika ortaya çıkan bir zorluk’ nedeniyle üç saate yakın bir süre ertelendi.
Liberation Barışma her iki ülkeye ancak kazanç sağlar: Türkiye için AB ile müzakerelerde ilerleme, Ermenistan için izolasyondan çıkmak.
El Pais AB için ilerleme. Uzmanlara göre tarihi anlaşma, her iki tarafa da avantaj sağlıyor. Türkiye, AB’ye katılım müzakerelerinde ilerleme kaydedilmesini bekliyor, Ermenistan ise yalnızlıktan çıkmayı.
BARIŞ KISA SÜREBİLİR
Newsru.com Diplomatik ilişki kurulmasını öngören protokol imzalandı, ancak dostane ilişkilere olan mesafe daha çok uzun. Özellikle Ermenistan’daki muhalefet yakınlaşmaya son derece karşı ve Ermenistan’da büyük siyasi krizin çıkmasına neden olabilir.
Komsomolskaya Pravda Ermenistan ile Türkiye imza atarak barıştı, ancak bu barış kısa sürebilir. Diplomatik ilişki kurulması anlaşmaları iki ülke meclisi onayından geçirilmesi gerekiyor. İşte burada sorun çıkabilir.
SÜPERLER DEVREDE
Yeni Musavat Türkiye, Ermenistan ile sınırları resmen açtı. Protokollerin imzalanmasında kriz yaşanmış olsa bile süper güçlerin devreye girmesiyle Türkiye-Ermenistan arasında barış ilan edildi.
Trend Haber Ajansı Erdoğan Bakü’ye verdiği sözü tekrarladı. Ermeni güçleri işgal ettikleri Azeri topraklarından çekilmedikçe Ermenistan ile uzlaşmanın mümkün değil.
NewsAzerbaycan Azerbaycan süreçde Karabağ ile paralellik peşinde.
AĞIZLAR KAPANACAK
News.am Erivan, Ermenistan ile Türkiye’nin ilişkilerini düzeltmek için emsalsiz şans yakaladıklarını açıklıyor. Erivan ile Ankara arasında başlatılan ilişki diyaspora ile başka ülkelere soykırımı konusunda ağzını kapattıracak.
Panorama.am Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin kabul edilemez imza sonrası açıklamaları üzerine rest çekince, protokollerin imzası az kalsın iptal ediliyordu. Türkiye’nin bundan sonra atacağı adımları ölçülü olmalı.(Vatan)