Polisler 17 yıl daha az yaşıyor

 

Yaşlaşık 40 ilde Emniyet Müdürlüğü tarafından uygulanan 12/24 vardiya sisteminin polisin ömrünü kısalttığı iddia ediliyor. Emekli polisler üzerinde yapılan istatistikte polislerin normal vatandaşlardan 17 yıl daha kısa yaşadıkları tespit edilirken son 10 yılda 240 polisin intihar ettiği tespit edildi

 

İstanbul başta olmak üzere bir çok ilde uygulanan 12/24 vardiyasının polisler üzerinde bir çok negatif etkilerinin olduğu belirlendi. Polisler üzerinde olumsuz etkiler oluşturan bu durumdan başta polis ve polis aileleri olmak üzere tüm toplum zarar görüyor. Çalışma saati ve şartlarındaki dengesizlikten hem de polislik mesleğinin stresli bir meslek olmasından kaynaklanan etkenlerden dolayı polislerin agresifleştikleri tespit edildi.Yapılan araştırmada Türkiye'de ölüm yaşının 73.2 emekli polislerin ise bu oranın 55.9 olduğu öğrenildi. Meslekten emekli olan polislerde yapılan araştırmalarda ise polisin emekli olduktan sonraki yaş ortalamasının 6.4 olduğu sonucuna ulaşıldı.

 

 

Polisler arasında yapılan ankette sorulan "en acil ve öncelikli sorununuz nedir" sorusuna polislerin yüzde 52'sinin verdiği cevabın çalışma saatleri ve şartları olduğu öğrenildi. Özellikle 12/24 vardiyasında çalışan polislerin bir gün gündüz bir gün gece çalışmaları polisleri sosyal hayattan uzaklaştırdığı gibi aile hayatında da sıkıntılar yaşamasına neden olduğu ortaya çıktı. 12/24 vardiya sistemiyle çalışan polislerin 12 saat çalıştığı ve 24 saat izin yaptıkları biliniyor. 12/24 ile çalışan polisler her mesai saatlerinde bir öncekinde gündüz ise gece, gece ise de gündüz çalışmak durumunda kalıyorlar ayrıca normal memurlardan bir ayda (ek görevler hariç) 10 gün daha fazla mesai yapıyorlar. Bu mecburiyetten kaynaklanan uyku düzensizliğinin insanların biyolojik saatini bozduğu bunun da depresyonu tetiklediği belirtiliyor.

 

Gece hormonu olarak da bilinen melatonin hormonu gece uyku esnasında salgılanıyor. Vardiyalı çalışan polis memurlarının her gün bir gün gece bir gün gündüz çalışması bu hormonun salgılanmasını engelliyor. Melatonin hormonunun hayati fonksiyonları olduğu biliniyor özellikle, kalp kan dolaşımı, sindirim sitemi, tümör gelişimi engelleme, migrene karşı koruma ve bağışıklık siteminie doğrudan destek veriyor. Melatonin hormonunun yalnız gece salgılanması gece çalışanlar için bir dezavantaj oluşturduğu da bilimsel testlerle kanıtlandı.

 

AİLE HAYATINI ETKİLİYOR

 

Hemşireler arasında yapılan bir testte sadece gece çalışan ve gündüz çalışan hemşireler arasında yapılan testte gece çalışan hemşirelerde göğüs kanseri etkilerinin ciddi oranda yüksek olduğu tespit edildi.Emniyet teşkilatında çalışan 240 bin personelin en büyük sorunu olan vardiya sistemi polisin iş hayatında sıkıntılı sonuçlar oluşturduğu gibi özel hayatında ve ailesinde de sıkıntılar yaşamasına neden oluyor. Çalışma saatlerinden kaynaklanan yoğun ve stresli bir işte çalışan polisler aileleri ile gerekli zamanı geçiremedikleri gibi beraber zaman planlaması da yapamıyorlar.

 

 

12 saatlik yoğun ve yorucu bir işten gelen aile reisi düzensiz bir hayattan kaynaklanan nedenlerden dolaysı mutsuz ve depresif oluyor. Yapılan araştırmalarda polislerin normal insanlardan 3 kat daha intihara meyilli oldukları da öğrenildi. Polislik mesleğine başvuran gençlerin meleğe kabul edilmeden önce bir çok psikolojik ve fiziki testten geçirildiği ve toplumun içinden seçilerek gelindiği bilinmesine rağmen mesleğe başladıktan sonra mutsuz, saldırgan ve hayattan bıkmış polis memurlarının sayısı yıllar geçtikçe artıyor.

 

Emekli polisler üzerinde yapılan istatistikte polislerin normal vatandaşlardan 17 yıl daha kısa yaşadıkları tespit edilirken son 10 yılda 240 polisin intihar ettiği yani 15 günde bir polisin intihar ettiği tespit edildi.

 

 

Yapılan test ve deney sonuçlarında 12/24 mesaide çalışan polislerin iki günde bir (ayda 20 defa) jet-lag'a mahzur kalması polislerin ömrünün kıslamasının nedenlerinden biri olarak gözüküyor. İnsanda 24 saatlik biyolojik etkinlik çevriminin ani değişmeler nedeniyle uğradığı geçici değişiklik ve düzensizlik diye de tanımlanan jet-lag sendromu en sağlam bünyede 4 günde düzelirken bu düzelme 14 güne kadar çıktığı biliniyor. Her iki günde bir jet-lag sendromuna marmuz kalan 12/24 çalışan polislerin vücut dengeleri ve olaylar karşısındaki tutum ve davranışlarının olumsuz olmasının en önemli nedenlerinden birinin de bu durum olduğu iddia ediliyor. Bilim adamlarının fareler üzerinde yapmış olduğu deneyler de de gündüz uyutulup gece uyanık tutulan farelerin ömürlerinin diğerlerinden %20 daha kısa olduğu belirtildi.

 

Polislerin en çok şikayet ettikleri durum olan 12/24 özellikle trafikte çalışan polisler üzerinde ilginç etkiler bıraktığı da tespit edildi. 12 saat mesai yapacak olan polis işe gelmeden uyanık olduğu için mesai ile beraber yaklaşık mesai sonuna kadar yaklaşık 18-20 saat uykusuz kalıyor. 20 saat uykusuz kalan bir insanın yapılan testler sonucunda 1.00 promil alkol almış biri gibi etrafını gözlemlediği belirtiliyor. Polislerin özellikle geceleri yolların en boş ve trafiğin en az olduğu saatlerinde yaptıkları trafik kaza oranın yüksek olmasında bu nedenin yattığı savunuluyor. Polis ekip otolarının yaptığı kazaların 1/3'inin gece 00:00 ile 05:00 arasına denk gelmesi de dikkat çekici etkenlerden biri.

 

 

Stres ve gerginlik unsurlarını bünyesinde barındıran bir meslek olan polislikte çalışma saatinin yüksek olmasının negatif yönleri hakkında Norveç'te yapılan bir araştırmada polislerin iletişim yerine şiddeti tercih ettiği öğrenildi. 2005 yılında Norveç'te yapılan ve ‘Tükenmişlik Sendromu Araştırmaları' adı altında yapılan çalışmalarda vardiya polislerinin iletişim teknikleri kullanma yerine şiddet ve güç kullanımına daha meyilli oldukları belirtiliyor.

 

 

Aralarında Bursa, Konya, Samsun'un da bulunduğu yaklaşık 40 il 12/24 vardiya sisteminden "Ergonomik Vardiya Sistemi" olarak adlandırılan 07-15, 15-23, 23-07 şeklinde düzenlenen vardiya sistemine geçti. Yeni sitemin en büyük özelliği çalışma saatinin 12 saat yerine 8 saat olması ve bir polisin haftada sadece en fazla 6 gün gece mesaisine çıkmasını sağlıyor. Mesai saatlerinin değişmesin ardından bir günde sokağa çıkan personel sayısının otomatikman %12.5 arttığı görülüyor. Ergonomik variya sistemi ile bir gün içerisinde daha çok polis sokağa çıkmışken sokakta olan polisin nitelik ve niceliği de artmış oluyor. Yeni sistem gün içerisinde daha az süre çalışmış olan polisin daha enerjik ve daha zinde olarak görev yapmasına neden oluyor.

 

 

Ergonomik vardiya ile her polis memurunun gün ışığından faydalandığı görülürken polislerin ‘izin ve rapor'alma oranlarının da eskiye oranla %5'e kadar düştüğü de tespit edildi. Yeni sistemle üç gurup haline dönen vardiya sistemi sayesinde bütün polis gurupları gün içerisinde şahsi ve özel işlerini izin almadan yapacak olması polislerin izin ve raporlara olan rağbetini de bitirme noktasına getirdiği belirtiliyor. Normal şartlarda şahsi işleri kredi arktı ödeme, veli toplantısı, aile ile zaman geçirme gibi işler için izin ya da rapor kullanan polisin artık izin kullanmasına gerek kalmadığı görülüyor.

 

Yaklaşık bir yıldır uygulanan yeni sitemle polisler ailelerine daha afzla vakit ayırabildiği için özel hayatlarında da mutlu bir tablo ortaya çıktığı görülüyor. Yeni sitemden memnun olan polisler İl müdürlerine gönderdikleri mektup ve e-postalarla yeni sitemden duydukları memnuniyetleri dile getiriyorlar. Polislerin bizzat gönderdiği teşekkürlerin aynı sıra polis eş ve çocuklarının da bizzat teşekkür mektupları göndermesi de dikkat çekiyor. Yeni sistemle eş-çocuk ve yakın akrabalarına daha çok zaman ayıran polislerin "insan olduğumuzu anladık, yeni yeni yorulmaya başladığımız anda görev saatimiz doluyor bu da vatandaşlarla daha sağlıklı diyalog kurmamızı sağlıyor" ifadelerini kullanıyorlar.

 

 

Yeni sitemin uygulandığı yerlerde yapılan ölçümlerde daha önce GBT sorgulamsında bir yılda 276.418 olan başarılı çalışma yeni sitemle birlikte %27 artarak 341.530 oldu. Asayiş ekiplerince sorgulanan araç sayısı sistemden önce 30413 iken sistemden sonra %11'lik artış oldu. Pilot illerde meydana gelen hırsızlık olaylarında da gözle görülür miktarda düşüş olduğu gözlemlendi. Yeni sisteme geçmeden önceki bir yılda 3165 hırsızlık vakası yaşanırken yeni sitemde bu oran %18'lik düşüşle 2606 vakaya düştüğü gözleniyor. Ergonomik vardiya sisteminde müzekkereli (hakkında kesin hüküm verilmiş, tutuklama kararı olan) şahıs yakalam oranın da %27 arttığı görülüyor. Ayrıca ekip otosu kazalarında da %22 düştüğü görüldü.

 

Kaynak: BİLAL ŞAHİN / BUGÜN