Usta tarihçi Orhan Koloğlu’nun güçlü kaleminden çıkan ‘Osmanlıcadan Türkçeye Okuryazarlığımız’, üç ciltlik ‘Osmanlı Basın Tarihi’ serisinin (Osmanlı Basın Tarihi’nin İçeriği, Osmanlı Döneminde Basın Teknikleri ve Araçları, Osmanlı’da Kamuoyu) tamamlayıcısı olma özelliğine sahip.
İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü eski Başkanı Prof. Dr. Suat Gezgin’in girişini kaleme aldığı bu eser, Türkçenin tarihsel akışını ve diğer dillerle olan bağlarını çözümlemek açısından büyük bir boşluğu dolduruyor. Türkçenin dünya dili olma sürecini Koloğlu’nun eşsiz, engin birikimi ve titizliğiyle ortaya koyan çalışma, dilin yaşayan bir varlık olduğunu belgeleyen ve bunu Türkçe özgülünde tarihsel akışıyla sunuyor.
Tarihsel bir serüvenin akıcı, etkileyici ve doyurucu bir aktarımı olan bu çalışmaya ilişkin Orhan Koloğlu, şunları belirtiyor:
“Bütün toplumlarda dilin bir zenginleşme ve evrenselleşme süreci yaşadığı, bunun da okuryazarlık düzeyini etkilediği bilinir. Siyaset, teknoloji ve ekonomi alanlarında olduğu gibi bilim konusundaki yenileşmeler de bunda önlenemez şekilde yönlendiricidir.
Deve sırtında dört ayda aştığı alanı at ile on beş günde geçenlerin, bu süreç otomobil ya da uçakla birkaç saate indirilince etkilenmemesi mümkün değildi. 13. yüzyılda tek resmi dil kabul edilen Türkçenin, başta Avrupa’nınkiler olmak üzere bütün komşu dilleri etkilemesi doğaldı. Kutsal dil sayılan Arapçanın ikiyüzde bir okuryazar üretmesine karşılık bizde yüzde sekiz-ona erişilmişti. Sonra o da çağdaşlaşmanın zirvesine oturan Fransızcadan etkilendi ve Osmanlıca diye anılır oldu.
21. yüzyılda Fransızcayı da İngilizce aştı. Ama ikisi de fazla dayanamadı, bugün Amerikancanın etkileyişi ile mücadele içindeler.
Şimdi biz de bilgisayar teknikleri çerçevesinde çocuklarımızın yetişmesini izliyoruz...”

Orhan Koloğlu, Osmanlıcadan Türkçeye Okuryazarlığımız, Tarihçi Kitabevi, 2015, 464 sayfa.