Obama'nın tarihi konuşmasında Filistin-İsrail barış sürecinin ABD'nin aktif rolüyle yeniden canlandırılması, Batı ve İslam dünyası arasındaki yanlış algılamaların ortadan kaldırılmaya çalışılması, daha iyi bir diyalog ortamının yaratılması, ABD'nin Bush yönetimindeki 'ders veren ve tahakkümcü' imajının yerine 'diyalog kurabilen ve örnek olan' bir ABD imajı oluşturulması konularının yer alması bekleniyor.
ABD Başkanı'nın İran'a zeytin dalı uzatma manevralarına da vurgu yapacağı tahmin ediliyor.
Tarihi ziyareti ve hitabı öncesinde çeşitli yayın kuruluşlarına konuşan Obama, Kahire Üniversitesi'nde yapması beklenen konuşmasının içeriğine dair ipuçları verdi.Obama ziyaretinin amacını ‘İslam âlemiyle yeni bir ilişki başlatmak’ olarak niteliyor, ancak “Sadece konuşma ile sorun çözülmez” diye eklemeyi de ihmal etmiyor. Obama’nın demeçlerinde öne çıkardığı ve konuşmasında da yinelemesi beklenen mesajları şöyle:
'ABD ÖRNEK OLACAK'
Birinci mesaj ABD'nin bir rol model olması yönünde. “Demokrasi, hukukun üstünlüğü, ifade ve din özgürlüğü gibi değerler, yalnızca Batı’nın değerleri değildir, İslam dünyasının da ulusal kimliklerinin parçası olarak sahipleneceği evrensel değerlerdir. Buradaki tehlike, ABD ya da herhangi bir ülkenin, bu değerleri, farklı bir tarih ve kültürden gelen ülkelere doğrudan dayatabileceğini düşünmesidir” sözleriyle iletmeyi umduğu mesajı açıklayan Obama, ABD’nin görevinin ders vermek olmadığını, amacın 'iyi bir rol model sunmak' olduğunun altını çizdi. Obama, Batı ile İslam dünyası arasıda yanlış algılamaları yok etmek istediğini de kaydetti.
İSRAİL-FİLİSTİN BARIŞINA YARDIM ÖNERİSİ
ABD’nin İsrail-Filistin barış görüşmelerinin rayına oturmasına yardım edebileceği inancını dile getiren Obama, iki devletli çözüm temelinde barış hedefini yineledi. “Bir Filistin devleti yalnızca Filistinlilerin değildir, burada istikrarın sağlanması İsraillilerin de çıkarınadır" dedi. Obama New York Times'a demecinde de mesajının temel noktasının "Kapalı kapılar ardından başka, alenen başka konuşmaya bir son verin" olacağını belirtti.
Obama, New York Times'tan Thomas Friedman'a verdiği demeçte de, İsrail-Filistin çatışmasının taraflarının daimi bir daimi bir 'Kabuki dansı' (Onyedinci yüzyılın başlarında doğmuş Japon halk tiyatrosu türü. Güldürücü skeçler eklenen dans ve pandomim temsillerinden oluşulyor.) içinde olduklarını söyleyerek, ABD'nin yardımını önererek ve bir ayna tutarak bu duruma son vermeyi umduğunu belirtti. Obama'nın konuşmasında İran konusunda yapıcı manevraları da yine ön plana çıkarması bekleniyor.
BBC'ye demecinde İran konusunda yıl sonunda başarı umudunu yineleyen Obama, ilk kez Tahran’ın nükleer programına gerekçe yaptığı enerji ihtiyacını onayladı. Obama, “İnandığım şey şudur; İran enerji açısından meşru endişelere, meşru taleplere sahiptir” sözleriyle İran'ın nükleer enerji ihtiyacını teslim etmiş de oldu.
Obama Fransız Canal Plus’a verdiği demeçte de Batı’nın İslam alemiyle diyaloğu yenilemesi gerektiğini yinelerken, “ABD ve Batı, İslam’ı daha iyi tanımayı öğrenmelidir. Sayılara bakarsak ABD’nin dünyanın en büyük Müslüman ülkelerinden biri olduğu görülür” dedi. Barack Obama, Fransız televizyon kanalı Canal Plus'a verdiği demeçte de, ''ABD ve Batı dünyası, İslam'ı daha iyi tanımayı öğrenmelidir. ABD'deki Müslümanlar'ı sayarsak, ABD'nin dünyanın en büyük Müslüman ülkelerinden biri olduğu görülür'' dedi.
DAHA İYİ BİR DİYALOG ORTAMI
Obama, ''Yapmaya çalıştığım şey, ABD'nin ve daha genel olarak Batı dünyasının terörizm ya da demokrasi gibi zorlu kimi sorunları nasıl algıladığını İslam dünyasının daha iyi anlayabilmesi için daha iyi bir diyalog ortamı yaratmak'' diye konuştu.
OBAMA DERS VERMESİN
Bu arada Arap basını Obama'dan Ortadoğu ziyareti sırasında "ders verir gibi" bir tavır takınmamasını istedi. Mısır'ın resmi El Rose El Yusuf gazetesi, Obama'dan İsrail'in tarafını tutmamasını, bazı ülkelerin içişlerine karışmamasını ve demokrasi dersi vermemesini isterken, El Ahram gazetesi Obama'nın ekibinde Müslümanlara seslenmesini tavsiye edenlerin yanı sıra demokrasileşme ve insan haklarına saygı bahanesiyle Arap dünyasına baskı yapmasını isteyenlerin de bulunduğu görüşüne yer verdi.
Bağımsız Ed Düstur gazetesindeki açıklamasında muhalif lider Eymen Nur da, "Barack Obama, tersi olması gerekirken, yöneticinin çoğunluğa kendi isteğini zorla kabul ettirdiği Mısır'ın gerçek yüzünü göremeyecek" ifadesini kullandı.
Birleşik Arap Emirlikleri Başbakanı Muhammed bin Raşid El Maktum ise El Halic gazetesinde, Obama'ya, ekonomik krizin yol açtığı aşırılığın Müslüman dünyasında güçlenmesisinin önüne geçilmesi tavsiyesinde bulundu.
Maktum, "işsizlikten gittikçe bunalan gençlerin, aşırılık ve özellikte ABD'ye yönelik düşmanlıktan yana olanların kolay avı haline gelebileceklerini" belirtti. Suudi El Riyad gazetesi de Müslümanların Obama'nın konuşmasından fazla bir şey beklememesi, müttefik veya destek olacağının düşünülmemesi gerektiğini yazdı. (gazeteport)